|
|
|
|
|
|
|
voordelen stenting t.o.v. opereren
geen algehele narcose
geen wond in de nek
geen hersenzenuwuitval
|
|
|
stenting vs. opereren
sterfte of beroerte ≤ 30 dagen
|
|
|
EVA-3S
CEA vs CAS
symptomatische stenose ≥ 60%
gerandomiseerd
n = 872
|
|
|
EVA-3S
voortijdig afgebroken
n = 527
|
|
|
EVA-3S
voortijdig afgebroken
n = 527
sterfte of beroerte ≤ 30 dagen:
CEA → 3,9%
CAS → 9,6%
|
|
|
SPACE
CEA vs CAS
symptomatische stenose ≥ 50%
gerandomiseerd
n = 1900
|
|
|
SPACE
voortijdig afgebroken
n = 1200
|
|
|
SPACE
voortijdig afgebroken
n = 1200
sterfte of beroerte ≤ 30 dagen:
CEA → 6,5%
CAS → 7,7%
|
|
|
ICSS
CEA vs CAS
symptomatische stenose ≥ 50%
gerandomiseerd
n = 1700
|
|
|
ICSS
afgerond
n = 1710
2001 - 2008
|
|
|
ICSS
sterfte of beroerte (≤ 120 dagen)
CEA → 4,7%
CAS → 8,5%
|
|
|
ICSS
sterfte of invaliderende beroerte (≤ 120 d)
CEA → 3,2%
CAS → 4,0% (NS)
|
|
|
ICSS
myocardinfarct (≤ 120 dagen)
CEA → 0,5% (n = 4, alle niet-fataal)
CAS → 0,4% (n = 3, alle fataal)
|
|
|
ICSS
hersenzenuwuitval (≤ 120 dagen)
CEA → 5,3% (n = 45)
CAS → 0,1% (n = 1)
|
|
|
CREST
CEA vs CAS
symptomatische stenose ≥ 50%
asymptomatische stenose ≥ 60%
gerandomiseerd
n = 2502
|
|
|
CREST
n = 1321 (alleen symptomatisch)
sterfte of beroerte ≤ 30 dagen
CEA → 3,2%
CAS → 6,0%
|
|
|
CREST
n = 1321 (alleen symptomatisch)
hartinfarct < 30 dagen
CEA → 2,3%
CAS → 1,0%
|
|
|
meta-analyse Europese trials
|
|
|
CSTC 2010
|
|
|
Resultaten gevolg van detectiebias?
|
|
|
ICSS-MRI substudie
231 patiënten (124 CAS; 107 CEA)
MRI (met DWI) vóór + na ingreep
|
|
|
ICSS-MRI substudie
nieuwe ischemische lesies:
CEA: 17%
CAS: 50%
|
|
|
volume lesies vs. symptomen
|
|
|
Dia 30
|
|
|
Nadelig effect ‘stille infarcten’ op cognitie?
|
|
|
hoop voor de interventieradioloog?
meta-analyse Europese trials
|
|
|
CSTC 2010
|
|
|
Brott 2010
|
|
|
hoop voor de interventieradioloog?
meta-analyse Europese trials
lange-termijn effecten
|
|
|
beroerte of overlijden EVA-3S
|
|
|
ipsilaterale beroerte (EVA-3S)
|
|
|
ipsilaterale beroerte (EVA-3S)
|
|
|
hoop voor de interventieradioloog?
meta-analyse Europese trials
lange-termijn effecten
chirurgisch niet behandelbare stenoses
|
|
|
hoop voor de interventieradioloog?
meta-analyse Europese trials
lange-termijn effecten
chirurgisch niet behandelbare stenoses
asymptomatische stenose?
|
|
|
conclusies
Bij symptomatische carotisstenose heeft
CEA de voorkeur boven CAS.
Onder de leeftijd van 67 (?) jaar zou CAS overwogen kunnen worden.
|
|
|
protection device
effectiviteit niet onderzocht in gerandomiseerde trials
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CEA bij asymptomatische stenose:
man
< 75 jaar
stenose > 60%
|
|
|
recente observationele studies asymptomatische stenose > 50%
|
|
|
CBO Richtlijn Beroerte
|
|
|
CCMO Richtlijn Beroerte
|
|
Deel deze pagina met collega's en vrienden: