Ubbink begon zijn presentatie door te vragen aan het publiek wie gedeelde besluitvorming kent, wie weet wat het betekent en wie het toepast. Zijn ervaring is dat artsen heel goed bewijs weten toe te passen in de dagelijkse praktijk, maar de kans is groot dat het perspectief van de patiënt daarin verwaarloosd wordt. Gedeelde besluitvorming is tweerichtingsverkeer, waarin zorgverleners de patiënt informeren over de aandoening, behandelopties bespreken, bewijs geven over voor- en nadelen en waarin patiënten de zorgverlener informeren over hun voorkeuren. Het is nadrukkelijk geen eenrichtingsverkeer waarin informed consent gevraagd wordt, de beslissing aan de patiënt wordt overgelaten, de arts zegt wat hij/zij zou doen, of nabespreking wordt gedaan door een verpleegkundige.

Gedeelde besluitvorming hoeft niet ingewikkeld te zijn en kan worden aangepakt door 4 stappen te volgen.

Gedeelde besluitvorming is wenselijk vanuit ethisch (geen-schade doen), juridisch (patiënt hoort te worden geïnformeerd) en maatschappelijk aspect. Tweederde van de patiënten blijkt behoefte te hebben aan gedeelde besluitvorming, en 27% heeft die behoefte soms wel en soms niet. Zorgverleners vinden gedeelde besluitvorming tijdrovend, denken dat de patiënt dit niet wil of er niet toe in staat is (en de patiënt weet vaak niet dat hij/zij een rol mag spelen) en vinden gedeelde besluitvorming voor veel aandoeningen niet van toepassing. Een ‘nulmeting’ die gedaan is onder chirurgen liet zien dat er het nodige valt te winnen; er wordt veel te weinig informatie verstrekt volgens de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO).40 Effecten van gedeelde besluitvorming zijn: verbetering van kwaliteit en veiligheid van de zorg door verbetering van patiëntparticipatie,41 verbetering van patiënttevredenheid,42 vergroting van therapietrouw43 en vermindering van overbehandeling.44

Gedeelde besluitvorming hoeft niet ingewikkeld te zijn en kan worden aangepakt door 4 stappen te volgen:45

1. Geef aan dat er iets te kiezen valt.

2. Communiceer de behandelopties.

3. Vraag expliciet naar de waarden van de patiënt; wat is het belangrijkst.

4. Betrek de voorkeuren bij de uiteindelijke behandelkeuze.

Denk ook aan de vorm van informatie; percentages worden veel gebruikt om risico’s te bespreken, deze zijn echter lastig te interpreteren voor de patiënt. Daarom zijn er betere tools nodig om informatie over te brengen en de patiënt te helpen bij het maken van een keuze. Ondersteunende hulpmiddelen zijn interactieve web-apps, option grids, consultkaarten en visuele keuzekaarten.

Referenties

Bekijk een video van dr Ubbink