Samenvatting | Ruimte voor verbetering in huidige hartfalenbehandeling

Prof. dr. Adriaan Voors gaf een korte inleiding door de doelen van de behandeling van HF te herhalen: het verbeteren van klinische status, functionele capaciteit en kwaliteit van leven en het verminderen van de mortaliteit. Kortweg: je beter voelen en langer leven. En omdat patiënten vaak moeten worden opgenomen, is het voorkomen van deze ziekenhuisopnames een doel op zich.

De ESC richtlijn geeft (in figuur 7.1) een therapeutisch algoritme voor patiënten met symptomatisch HF met verminderde ejectiefractie (HFrEF) schematisch weer. In het schema worden stapsgewijs extra middelen toegevoegd, indien patiënten symptomatisch blijven. Bij ACE-remmers en bètablokkers, de eerste aanbevolen behandeling, en ook bij de volgende stap, het toevoegen van een mineralocorticoid receptorantagonist (MRA), staat dat deze middelen moeten worden opgetitreerd, tot de maximaal verdragen evidence-based dosis. Voors merkte op dat optitratie vaak wordt nagelaten. Dit is echter wel nodig, ook als patiënten symptomatisch blijven en in aanmerking komen voor een volgende stap, het omzetten naar behandeling met ARNi. Belangrijk detail in figuur 7.1 van de richtlijn is dat de ACE-remmer vervangen wordt door de ARNi: voordat de ARNi wordt geïnitieerd, dient de behandeling met ACE-remming gestopt te worden; deze twee klassen mogen niet gecombineerd worden.

De Europese BIOSTAT-CHF studie2 onderzocht hoe goed de behandeling met ACE-remmers, ARBs en /of bètablokkers wordt opgetitreerd. Patiënten werden geselecteerd op verslechterend klinisch beeld. Er werd gecorrigeerd voor de kans op optitratie, zodat niet alleen goede patiënten werden geïncludeerd. 2516 patiënten uit 69 centra in 11 Europese landen werden geïncludeerd. Na negen maanden was de aanbevolen dosering van ACE-remmers bereikt in 27%, van ARBs in 16% en van bètablokkers in 12% van de patiënten. De bereikte dosis van zowel ACE-remmers, ARBs als bètablokkers bleek omgekeerd gecorreleerd aan mortaliteit.2 Voors concludeerde dat we het aardig doen, maar er is zeker ruimte voor verbetering. Een kaart van de internationale variatie in behaalde aanbevolen dosering binnen Europa liet zien dat Scandinavische landen op dit vlak beter presteren dan Nederland. Volgens Voors vormen tijd, complexiteit en een gebrek aan financiën obstakels voor goede optitratie. Hier komt de hartfalenpolikliniek in beeld. Mogelijk kunnen de twee uitgenodigde ervaren teams op dit vlak enkele oplossingen brengen, door te delen hoe zij de hartfalenpolikliniek hebben ingericht.

Referenties