Hartfalendag | Advance care planning

Met de surprise questions (‘Zou ik verbaasd zijn als deze patiënt binnen 12 maanden komt te overlijden?’ en ‘Zou ik verbaasd zijn als deze patiënt over 12 maanden nog leeft?’) kan bepaald worden of palliatieve zorg gestart moet worden. Deze methode is geschikt, omdat van de eerste vraag een hoge sensitiviteit is aangetoond en van de tweede vraag een hoge specificiteit [36,37]. Maar wat volgens Engels nog belangrijker is dan deze vraagstellingen: “Gebruik triggers die je tegenkomt in de spreekkamer, om te bepalen of er behoefte is aan palliatieve zorg”.

Artsen worden getraind om te reageren op vragen van een patiënt, maar er is maar weinig blik op de toekomst. De zorgverlener moet het initiatief nemen om over palliatieve zorg te communiceren met zowel de patiënt als de mantelzorger, waarbij informatie wordt gegeven over het ziektetraject. Het besluitvormingsmodel heeft betrekking op: Wat is er nu belangrijk voor hem of haar? Wat zijn haar of zijn doelen nu? Wat houdt hem of haar nu bezig? Om anticiperende zorg te plannen is het belangrijk om naar individuele levensdoelen en mogelijkheden van palliatieve zorg te kijken en hierbij de draaglast en draagkracht van mantelzorger te betrekken. Denk hierbij aan onderwerpen zoals behandelafspraken, ziekenhuisopname, plaats van zorg en sterven etc. “Uiteindelijk is de kwaliteit van leven het belangrijkst”, voegde Engels hier aan toe.

Tijdens de discussie vertelde Engels dat HF patiënten vanaf diagnose vaak nog maar 5-10 jaar te leven hebben en eigenlijk altijd met palliatieve zorg te maken hebben. “Het is niet verstandig om bij diagnose meteen de hele toekomst bloot te leggen. Laat de patiënt de situatie eerst verwerken. Als het goed gaat met de patiënt is het onnodig om een einde-levensgesprek aan te gaan. Daarnaast wordt palliatieve zorg vaak geassocieerd met terminale zorg. Initieer deze term dus niet te vroeg in het ziektetraject”.

Faculty

Dr. Yvonne Engels – wetenschappelijk hoofddocent, Radboudumc, Nijmegen

Bekijk de slides.