Hartfalendag | Wat is palliatieve zorg; inschatten levensverwachting

Lia Middeljans stond stil bij de definitie van de term palliatieve zorg: Zorg die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid, door het voorkomen en verlichten van lijden, vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van problemen van fysieke, psychische, sociale en spirituele aard. Oftewel: Een patiënt laten leven totdat hij of zij sterft. Maar ook na het overlijden speelt palliatieve zorg nog een rol in de nazorg.

Door acute exacerbaties is het lastig om de levensverwachting van HF patiënten in te schatten. Harde instrumenten om de prognose te voorspellen missen nog. Belangrijke handvatten voor nu zijn een negatief antwoord op de surprise question (‘Zou ik verbaasd zijn als deze patiënt binnen 12 maanden komt te overlijden?’), ongeplande ziekenhuisopname, slechte functionele status, afhankelijkheid van anderen, significant gewichtsverlies, aanhoudende klachten of de vraag van de patiënt om te stoppen/minderen met behandeling en eventueel te richten op kwaliteit van leven. Daarbij speelt de leeftijd een grote rol in de prognose. Kwetsbare ouderen met HF laten meer functionele achteruitgang zien in de maand na opname [35]. In 60% van de gevallen vindt heropname plaats [34] en ouderen hebben een slechtere éénjaarsoverleving dan jongeren [34]. De belangrijkste onafhankelijke voorspeller voor prognose tot nog toe is loopsnelheid.

Tijdens de discussieronde benadrukte Middeljans dat cardiologen en geriaters nauw moeten samenwerken voor goede palliatieve zorg en dat artsen in staat moeten zijn om een slecht-nieuwsgesprek te voeren met patiënt en familie. “Door al vroeg te beginnen met een gesprek over de prognose, wint de arts vertrouwen bij de patiënt en zal de patiënt sneller bij de arts aankloppen zodra de gezondheid verslechtert”.

Referenties

Faculty

Lia Middeljans – klinisch geriater, Slingeland Ziekenhuis, Doetinchem

Bekijk de slides.