Preventie progressie atriumfibrilleren met vroege risicofactorgedreven upstream therapie

Risk factor-driven upstream atrial fibrillation therapy improves sinus rhythm maintenance (RACE-3)

Gepresenteerd op het ESC congres 2017 door: Isabelle C. van Gelder (Groningen, Nederland)

Achtergrond

Het behouden van sinusritme is moeilijk, omdat risicofactoren, onderliggende ziektes bij atriumfibrilleren (AF) en AF zelf, atriale remodelling veroorzaken. Vroeg ingrijpen bij atriale remodelling kan daarom mogelijk progressie van AF voorkomen.

Bij RACE 3 (Routine Versus Aggressive Upstream Rhythm Control for Prevention of Early Atrial Fibrillation in Heart Failure) werd vroege interventie (mediane duur AF 3 maanden) van risicofactorgedreven ‘upstream’ therapie vergeleken met conventionele therapie voor effectiviteit, haalbaarheid en veiligheid in het verbeteren van het behouden van sinusritme bij 250 patiënten met symptomatisch maar vroeg persisterend AF en mild tot matig hartfalen (HF) voor wie het plan bestond cardioversie toe te passen, gedurende een follow-up van 1 jaar.

Randomisatie vond plaats na oorzakelijk behandelen van AF of HF. De upstream therapiegroepen kregen: 1) hartrevalidatie met onder andere fysieke activiteit, dieetrestricties en regelmatige begeleiding voor therapietrouw, blijven bewegen en dieetrestricties, 2) mineralocorticoïd receptor antagonist, 3) statines en 4) ACE-remmers en/of ARB’s. Na 3 weken ondergingen alle patiënten elektrische cardioversie en sinusritme werd bepaald met 7 dagen continue Holter monitoring in de laatste week van de studie. Secundaire eindpunten waren atriumgrootte, linker ventrikelfunctie, uithoudingsvermogen, hospitalisatie voor HF en andere redenen, mortaliteit, kwaliteit van leven en bijwerkingen van upstream therapieën.

Belangrijkste resultaten

• Risicofactorgedreven upstream therapie was superieur voor het behouden van sinusritme: 75% van de patiënten waren in sinusritme (6/7 van de tijd) na een jaar, vergeleken met 65% van de patiënten die conventionele therapie kregen (OR 1.77, 95% CI 1.11, P=0.021).
• De verschillen vanaf baseline tot 1 jaar in systolische en diastolische bloeddruk, NT-proBNP waardes en LDL niveaus verschilden significant tussen de behandelarmen en waren groter in de risicofactorgedreven arm. Linkerventrikel ejectiefractie, BMI en linker atriumvolume waren niet significant verschillend tussen de groepen.

Conclusie

Data van de RACE-3 trial toonden aan dat risicofactorgedreven upstream therapie, waaronder behandeling van risicofactoren en verandering van leefstijl, effectief en haalbaar is voor het behouden van sinusritme bij patiënten met vroeg persisterend AF en HF. Deze resultaten dragen mogelijk bij aan een verschuiving naar focus op het aanpassen van risicofactoren voor het verbeteren van uitkomsten van AF-patiënten.

In de discussie tijdens de persconferentie werd aan Van Gelder gevraagd hoe haalbaar het is om patiënten met AF in een dergelijk vroeg stadium te behandelen, omdat hun diagnose dan vaak nog niet gesteld is. Ze merkte op dat HF-patiënten in Nederland tegenwoordig gescreend worden voor AF en daarom onmiddellijk kunnen worden geïdentificeerd wanneer ze een eerste episode meemaken. Zij kunnen direct starten met het verminderen van risicofactoren.

Ze merkte ook op dat een effect van de interventie op atriale remodelling waarschijnlijk ontbrak doordat remodelling mogelijk veel eerder begint dan de symptomen verschijnen.

- Onze berichtgeving is gebaseerd op de op het ESC congres verstrekte informatie -

Het ESC Journaal 2017 is mede mogelijk gemaakt door een unrestricted educational grant van Amgen en Novartis.