Cardiovasculaire Geneeskunde.nl

AHA Scientific Statement stelt voorzichtig dat meditatie kan helpen bij CV risicoreductie

Meditation and Cardiovascular Risk Reduction - A Scientific Statement From the American Heart Association

Nieuws - 5 okt. 2017

Op basis van een systemische beoordeling van gegevens over mogelijke voordelen van meditatie op cardiovasculair (CV) risico, concludeert de American Heart Association (AHA) dat de studies doen vermoeden dat er een mogelijk voordeel is van meditatie, hoewel over het algemeen de kwaliteit, en soms de kwantiteit, van de studies beperkt was. Gezien de lage kosten en de lage risico’s van meditatie, kan het wel gezien worden als een aanvulling op richtlijngebaseerde CV risicoreductie, voor diegenen die geïnteresseerd zin in deze leefstijlmodificatie.

CV ziekte blijft een belangrijke oorzaak van ziekte en sterfte, ondanks ontwikkelingen in de preventie en behandeling van atherosclerose. Er is dus interesse in nieuwe en goedkope interventies die kunnen bijdragen aan primaire en secundaire preventie van CV ziekte. Allerlei studies hebben voordelen van meditatie gerapporteerd, dus beoogde het AHA comité te onderzoeken of deze breed toegankelijke en goedkope activiteit een aantrekkelijke kosteneffectieve aanvulling op traditionele medische therapie kan betekenen.

Het systematische en wetenschappelijke onderzoek werd beperkt tot beoefening van zittende meditatie, waarmee beoefening van bijvoorbeeld tai chi, qiqong en yoga werden geëxcludeerd, omdat hierbij ook fysieke activiteit betrokken is.

Het Scientific Statement beschouwt de effecten van meditatie op het brein, met name neurofysiologische en neuroanatomische veranderingen op lange termijn. Studies suggereren dat meditatie inderdaad langetermijneffecten kunnen hebben op het brein, welke gunstige gevolgen kunnen hebben op de fysiologische basale staat, fysiologische reacties en CV risico. Het moet echter worden opgemerkt dat het merendeel van de studies klein was en niet gerandomiseerd, en soms werd uitgevoerd in zeer bedreven meditatie-beoefenaars. Ook werd opgemerkt dat elke vorm van meditatie (bijv gerichte aandacht, mindfulness en loving kindness) andere psychologische en neurologische effecten zal hebben, dus effecten van één type kunnen niet worden geëxtrapoleerd naar een ander type.

Het Statement bestudeerde ook gegevens over de effecten van meditatie op CV risicofactoren zoals bloeddruk, roken en tabakgebruik, reactie op stress, insulineresistentie en metabool syndroom, en om op CV pathogenetische processen zoals subklinische atherosclerose, endotheelfunctie en induceerbare myocardiale ischemie. Samenvattingen van alle relevante studies worden gegeven in heldere tabellen die de belangrijkste bevindingen en kanttekeningen bij de methodologie opsommen.

Op basis van alle overwogen studies concluderen de auteurs dat studies naar meditatie tot op heden suggereren dat er mogelijk, maar niet definitief vastgesteld, voordeel van meditatie op CV risicoreductie is. De kwaliteit van de studies in dit veld is in de loop van de tijd verbeterd, maar methodologische problemen blijven bestaan. Zoals met vele andere nieuwe interventies is het mogelijk dat publicatiebias optreedt richting positieve studies. Bovendien kan het zijn dat de onderzoekers geloven in of enthousiaste beoefenaars van meditatie zijn, waardoor mogelijk onbedoeld bias optreedt. Veel van de studies zijn door dezelfde groep onderzoekers uitgevoerd, dus onafhankelijke verificatie van de gerapporteerde positieve bevindingen is wenselijk.

Het Statement concludeert dat de voordelen van een dergelijke interventie beter vastgesteld moet worden, waar mogelijk met een gerandomiseerde studie-opzet, en waarbij voldoende power wordt gewaarborgd, lagere drop-out rates worden gestimuleerd en met een langere follow-up en onbevooroordeelde analyse.

Vind dit AHA Scientific Statement online op JAHA

Deel deze pagina met collega's en vrienden: