Vasten in Ramadan is veilig met HFrEF, mits patiënten dieet en medicatie blijven volgen

Een studie van Abazid et al, gepresenteerd tijdens het jaarlijkse congres van de Saudi Heart Association in Riyadh, Saudi Arabië (1-3 maart), toonde aan dat islamitisch vasten veilig is voor patiënten met chronisch hartfalen met verminderde ejectiefractie (HFrEF). Hoewel patiënten met chronische ziekten uitgezonderd zijn van vasten op basis van religieuze principes, kiezen veel patiënten er toch vrijwillig voor om te vasten tijdens de Ramadan. De veranderingen in dagelijkse calorie-inname en slaappatroon hebben mogelijk invloed op HF symptomen, hetgeen niet eerder prospectief is beoordeeld.

Deze studie onderzocht daarom de effecten van vasten tijdens de Ramadan op de symptomen van chronische HFrEF in 249 poliklinische patiënten. Informatie werd verzameld over klinische inschatting, diagnose, bezoeken aan de spoedeisende hulp, en ziekenhuisopname tijdens en in de maand voorafgaand aan de Ramadan.

227 (91%) van de 249 patiënten die meededen, vastten de gehele maand. Een grote meerderheid (92%, 209 patiënten) bleef hemodynamisch stabiel, en 18 patiënten 8%) ontwikkelde instabiliteit. De laatste groep liet een lagere NYHA functionele klasse zien dan de stabiele groep (1.46±0.7 vs. 3.22±0.55, P<0.0001), hoewel geen verschil werd gezien tussen de groepen voor de Ramadan. Patiënten die instabiel werden lieten significant minder therapietrouw aan medicatie zien (67% vs. 94%, P <0.0001) en aan dieet (39% vs. 79%, P <0.0001) dan diegenen die stabiel bleven. Bovendien was de kans op ischemische cardiomyopathie als onderliggende etiologie van HFrEF lager in de instabiele vs. stabiele patiënten (33% vs. 57%, P=0.046). Afhankelijke t-test analyse in alle patiënten toonde aan dat de NYHA classificatie voor de Ramadan significant hoger was dan tijdens de Ramadan (2.19±0.9 vs. 1.6±0.8, t-value 8.5, P <0.0001).

Deze data suggereren dat vasten tijdens de Ramadan veilig is voor de meeste HFrEF patiënten. Tijdens deze periode is het moeilijker om 8 tot 12 uur lange doseringsintervallen voor medicatie te behouden, wat variabele therapeutische effecten kan opleveren, als gevolg van onvoorspelbare farmacodynamiek van geneesmiddelen met kortere intervallen. Deze studie onderstreept het belang van het voorlichten van patiënten over vasthouden aan dieet en medicatie, om het optreden van gedecompenseerd hartfalen te verminderen. Het belang van een laag-sodium en beperkt-vloeistof-dieet moet ook worden benadrukt. Artsen kunnen veranderingen in medicatieregimes overwegen, bijvoorbeeld door een meervoudig regime te veranderen in een eenmaal daagse dosering.

Vind dit artikel online in het Saudi Medical Journal