EAS Consensus Panel: CV voordelen van statinetherapie wegen zwaarder dan enig bijeffect

Introduction and methods

De effectiviteit van statinebehandeling om LDL-c te verlagen en om zowel eerste als recidief CV events te voorkomen is goed vastgesteld [1-3]. Ook hebben gerandomiseerde, gecontroleerde trials (RCTs) duidelijk de voordeel/risico-ratio van deze behandeling aangetoond [3,4]. In het licht van de mogelijke komst van een statinebevattende poly-pil, dus mogelijk breder gebruik, moet het bewijs ten aanzien van mogelijke ongewenste effecten van langetermijnbehandeling met statines kritisch worden beoordeeld.

Dit is een objectieve beoordeling van nadelige effecten die zijn toegeschreven aan statines, met als doel de perceptie van de realiteit te scheiden ten aanzien van mogelijke risico’s geassocieerd met statinetherapie, met een focus op glucosehomeostase, en cognitieve, renale en leverfunctie, evenals het risico op hemorragische beroerte en cataract.

Statine-geassocieerde spiersymptomen (SAMS) zijn de meest gerapporteerde nadelige effecten in de klinische praktijk. Er is veel discussie over of SAMS echte of nocebo-effecten als gevolg van negatieve verwachting weerspiegelen. De ASCOT-LLA studie publiceerde dat een nocebo-effect mogelijk de hogere incidentie van SAMS in observationele studies, ten opzichte van in RCTs kan verklaren [5]. Andere hebben echter een hogere frequentie bij geblindeerde ten opzichte van open statinetherapie beschreven. Uit deze verschillende observaties kan worden geconcludeerd dat artsen voorzichtig moeten zijn om spiersymptomen aan statinebehandeling toe te schrijven, zonder verder onderzoek naar de oorsprong van de klachten.

Dit artikel is een rapport van een literatuurstudie over 2000-2007, en de inhoud is het gevolg van een consensus op basis van meningen en inzichten van de expertleden van het panel. Het artikel gaat uitgebreid in op het beschikbare bewijs. SAMS zijn eerder besproken in een ESC Consensus Document [6]. Hier beperken we ons tot de take home messages per topic.

Belangrijkste resultaten

• Effecten op glucosehomeostase: RCTs en genetische studies tonen dat statinebehandeling geassocieerd is met een bescheiden toename van het risico op new-onset diabetes, maar het preventieve effect op CVD is groter. Het risico om nieuw diabetes te ontwikkelen is groter in mensen met eigenschappen van metabool syndroom of prediabetes. Patiënten moeten worden overtuigd dat de voordelen van statines ten aanzien van CVD preventie een stuk zwaarder weten dan het mogelijke risico op stijging van plasmaglucose, met name in diegenen met verhoogd HbA1c.
• Cognitieve functie: Statinebehandeling geeft geen nadelig effect op cognitieve functie. Bij zeer lage LDL-c niveaus bereikt met combinatietherapie, werd geen signaal gezien voor een nadelig effect, hetgeen wordt bevestigd door Mendeliaanse Randomisatiestudies.
• Effecten op nierfunctie: Geen klinisch significante afname van nierfunctie staat in verband met statinetherapie. In patiënten op hoge-intensiteit statines met ernstige nierfunctie, kan het verstandig zijn de dosis te verlagen op geleide van eGFR.
• Effecten op leverfunctie: Geïsoleerde milde ALT-stijging in asymptomatische statinegebruikers is niet klinisch relevant. Klinisch duidelijke leverschade met statinetherapie is zeer zeldzaam. Routinematige periodieke monitoring van leverenzymen is niet gerechtvaardigd. Leverenzymes moeten alleen worden gemeten in zeldzame patiënten die symptomen ontwikkelen die hepatotoxiciteit doen vermoeden.
• Hemorragische beroerte: Statinebehandeling verlaagt het risico op eerste of terugkerende hemorragische stroke. Een verandering van statinebehandeling in patiënten met CVD in de voorgeschiedenis is niet nodig.
• Cataract: Statinetherapie is niet gelinkt aan ontwikkeling van cataract.

Conclusie

Referenties

Vind dit artikel online op Eur Heart J