CV voordelen van stoppen met roken niet teniet gedaan door bijkomende gewichtstoename
Smoking Cessation, Weight Change, Type 2 Diabetes, and Mortality
Hu Y, Zong G, Liu G et al. - N Engl J Med 2018; 379:623-632Introductie en methoden
Ook al verlaagt stoppen met roken het risico op majeure chronische ziekten en verlengt het levensverwachting [1], het kan ook gewichtstoename veroorzaken [2]. Gewichtstoename kan mensen ontmoedigen om te stoppen met roken en vermindert de gezondheidsvoordelen van stoppen met roken door verhoging van het risico op cardio-metabole ziekten en premature dood [3]. Bewijs voor gezondheidsconsequenties van gewichtstoename na het stoppen met roken blijft echter tegenstrijdig [4-8], mogelijk doordat rookgedrag vaak niet wordt gemeten tijdens een follow-up [9]. Ook heeft >30% van diegenen die een jaar niet hadden gerookt een terugval binnen een decennium [10].
Deze longitudinale studie evalueerde de risico’s voor ziekte en dood in mensen die stopten met roken, door veranderingen in lichaamsgewicht te meten na het stoppen met roken. Secundaire analyses bestudeerden de rol van lichaamsbeweging en dieet in gewichtstoename.
De studie includeerde deelnemers van drie cohorten - the Nurses’ Health Study (NHS), the Nurses’ Health Study II (NHS II), and the Health Professionals Follow-up Study (HPFS) – zonder diabetes, cardiovasculaire ziekte (CVD), of kanker bij baseline. Een studiepopulatie van 162.807 deelnemers kon geanalyseerd worden voor de diabetesanalyse, en 170.723 deelnemers voor de mortaliteitanalyse. Medische informatie en informatie over leefstijl werd verkregen met behulp van vragenlijsten die gedurende de follow-up elke twee jaar (een cyclus) werden afgenomen. De rol van lichaamsbeweging en dieet in gewichtstoename werd gemeten met behulp van respectievelijk de metabool equivalente taken (METs) en alternatieve gezond eten index (AHEI).
Deelnemers werden geclassificeerd op basis van rookstatus en gewichtstoename, waarbij onderscheid werd gemaakt tussen huidige rokers (gerookt in vorige en volgende cycli), recent gestopt (2-6 achtereenvolgende jaren gestopt), en voor lange termijn gestopt (>6 achtereenvolgende jaren gestopt), en tussen gewichtstoename van 0,1-5,0 kg, 5,1-10,0 kg, en >10kg. De uitkomst was type 2 diabetes (T2DM), CVD sterfte en algemene sterfte gedurende een gemiddelde follow-up van 19,6 jaar.
Belangrijkste resultaten
- De associatie tussen stoppen met roken en T2DM werd beïnvloed door gewichtstoename (P-interactie <0.001). In vergelijking met rokers, lieten mensen zonder gewichtstoename die recent waren gestopt met roken een HR van 1,08 (95%CI: 0,93-1,26) zien. Diegenen met een gewichtstoename van 0,1-5,0 kg, 5,1-10,0 kg en >10 kg die recent waren gestopt met roken lieten een HR voor T2DM zien van HR: 1,15; 95%CI: 0,99-1,33, HR: 1,36; 95%CI: 1,16-1,58, HR: 1,59; 95%CI: 1,36-1,85.
- In een drie-dimensionele representatie van risico op T2DM gebaseerd op jaren na het stoppen met roken en gewichtsverandering, werd een piek voor diabetesrisico gezien op 5-7 jaar na het stoppen in mensen met de grootste gewichtstoename. Een mediation analysis liet zien dat gewichtsverandering binnen zes jaar na het stoppen met roken 68,4% (95%CI: 8,3-98,1) van het verhoogde risico op T2DM verklaarde.
- In vergelijking met huidige rokers, was de HR voor CVD sterfte in mensen zonder gewichtstoename die recent waren gestopt met roken HR: 0,69 (95%CI: 0,54-0,88) en HR: 0,47 (95%CI: 0,35-0,63), HR: 0,25 (95%CI: 0,15-0,42) en HR: 0,33 (95%CI: 0,18-0,60) voor diegenen met gewichtstoename van respectievelijk 0,1-5,0 kg, 5,0-10,0 kg en >10kg. In mensen die voor lange termijn waren gestopt met roken was de HR voor CVD sterfte HR: 0,50 (95%CI: 0,46-0,55), in vergelijking met rokers.
- HRs voor algemene sterfte in diegenen zonder gewichtstoename, en met gewichtstoename van 0,1-5,0 kg, 5,0-10,0 kg die recent waren gestopt met roken, waren respectievelijk HR: 0,81 (95%CI: 0,73-0,90), HR: 0,52 (95%CI: 0,46-0,59), HR: 0,46 (95%CI: 0,38-0,55) en HR: 0,50 (95%CI: 0,40-0,63), in vergelijking met rokers. Mensen die voor lange termijn waren gestopt met roken lieten een HR zien van HR: 0,57 (95%CI: 0,54-0,59), in vergelijking met rokers.
- Elke verhoging van tien METs per uur in lichaamsbeweging was geassocieerd met 0,13 kg (95%CI: 0,11-0,15) minder gewichtstoename, en elke 10-punten verhoging in AHEI-score was geassocieerd met 0,26 kg (95%CI: 0,21-0,32) minder gewichtstoename.
Conclusie
De voordelen van stoppen met roken op algemene en CV sterfte werden niet afgezwakt door aanzienlijk gewichtstoename, hoewel dit geassocieerd was met een tijdelijk hoger risico op T2DM na stoppen met roken. Gewichtstoename na stoppen met roken kan worden verminderd door lichaamsbeweging en een gezond dieet.