Geen voordelige effecten van visolie-suppletie op vasculaire events of mortaliteit in diabetespatiënten

ASCEND: A randomized trial of omega-3 fatty acids (fish oil) versus placebo for primary cardiovascular prevention in 15,480 people with diabetes

Gepresenteerd op het ESC congres 2017 door: Louise BOWMAN (Oxford, UK)

Introductie en methoden

Verhoogde inname van visolie (omega-3 vetzuren [FA]) is in verband gebracht met een lager cardiovasculair (CV) risico. Op basis van trials uit 1980 en 1990worden omega-3 FA supplementen aanbevolen voor secundaire preventie. Voor primaire preventie wordt een hogere vis-inname aanbevolen. Meta-analyses van gerandomiseerde trials hebben echter geen voordelen van omega-3 FA in primaire of secundaire preventie aangetoond. De Study of Cardiovascular Events iN Diabetes (ASCEND) onderzocht of omega-3 FA het risico op CV events en sterfte kan verlagen in diabetespatiënten zonder arteriële ziekte.

De placebo-gecontroleerde ASCEND-trial randomiseerde diabetespatiënten (T1DM en T2DM) met een leeftijd van ≥40 jaar naar dagelijks 1g-capsule omega-3 FA of placebo (olijfoliecapsule), of dagelijks 100mg aspirine vs placebo in een 2x2 ontwerp. Met behulp van gestroomlijnde procedures met een gemailde vragenlijst werd 99% studiecompletie voor mortaliteit en morbiditeit behaald, gedurende een follow-up van 7,4 jaar. Gemiddelde therapietrouw voor omega-3 capsule was 77%. Individuen met een voorgeschiedenis van myocardinfarct (MI), stroke of een procedure van arteriële vascularisatie, of met voorgeschreven aspirine, warfarine of andere bloedverdunnende medicatie werden uitgesloten van de studie, waardoor een studiepopulatie van 15,480 deelnemers overbleef.

De primaire uitkomst was een samenstelling van ernstige vasculaire events (SVE), inclusief niet-fataal MI, stroke zonder bloedingen of transiënte ischemische aanval, en CV ziekte (exclusief intracraniale bloedingen). De secundaire uitkomst was SVE of revascularisatie, gespecificeerd voor subgroep analyses.

Belangrijkste resultaten

• Omega-3 FA supplementen en placebo hadden vergelijkbare effecten op SVE gedurende follow-up (8.9% vs. 9.2%, HR: 0.97, 95%CI: 0.87-1.08, P=0.55).
• In verschillende subgroepen van patiënten, gebaseerd op geslacht, BMI of 5-jaars vasculair risico, hadden omega-3 FA supplementen geen ander effect op SVE of revascularisatie, in vergelijking met placebo.
• Omega-3 FA supplementen hadden geen verschillende effecten op mortaliteit met specifieke oorzaak, ook al werd een licht gunstig effect gezien op vasculaire sterfte (2.5% vs. 3.1%, HR: 0.82, 95%CI: 0.68-0.99).
• De HR voor het effect van omega-3 FA inname op algemene sterfte was 0.95 (95%CI: 0.86-1.05).
• Er was geen aanleiding voor bezorgdheid ten aanzien van veiligheid gedurende de trial.

Conclusie

ASCEND was de grootste en langstdurende placebo-gecontroleerde trial die omega-3 FA supplementen onderzocht. De resultaten lieten zien dat omega-3 FA inname veilig is, maar het resulteerde niet in voordelige effecten op SVE, en op algemene sterfte of mortaliteit met specifieke oorzaak in diabetespatiënten.

Het potentiële kleine effect op vasculaire sterfte moet voorzichtig geïnterpreteerd worden, vanwege meervoudige vergelijkingen, en omdat algemene sterfte niet significant verlaagd was. Dr. Bowman noemde het een ‘waarschijnlijke een speling van het lot’. Deze data suggereren dat de huidige richtlijnen voor omega-3 FA inname heroverwogen moeten worden; tot op heden is het niet gerechtvaardigd omega-3 FA supplementen voor CVD preventie te gebruiken.

Discussie

Gedurende de persconferentie werd bediscussieerd of met een hogere dosis mogelijk wél een effect zou zijn gezien. Lopende trials evalueren 2-4 gram per dag en het moet nog duidelijk worden of deze dosis vasculaire voordelen en/of tolerantieproblemen geeft.

Daarbij werd de vraag gesteld wat de voordelen uit eerdere observationele studies kan verklaren. De discrepantie wijst op problemen die vaak optreden bij dieetstudies; als een persoon vis eet, eet hij of zij geen rib-eye steak, en dat op zich kan al goed zijn. Gezien de grote markt voor supplementen, en omdat er geen rechtvaardiging voor inname van visolie is gevonden, dragen ook apothekers en drogisterijen verantwoordelijkheid in de voorlichting aan patiënten.

Ook al zou deze trial gezien kunnen worden als een primaire preventiestudie, er werd überhaupt geen voordeel gezien. In de context van andere studies, merkte Bowman daarom op dat het redelijk lijkt om deze resultaten te extrapoleren naar secundaire preventiepopulaties.

Deze studie werd tegelijkertijd gepubliceerd in NEJM.

-Onze berichtgeving is gebaseerd op de op het ESC congres verstrekte informatie-

Het ESC Journaal 2018 is mede mogelijk gemaakt door een unrestricted educational grant van Amgen en Novartis.