Slaap en cardiovasculair risico

Verschillende studies die gepresenteerd werden tijdens de ESC 2018 onderzochten de relatie tussen slaap en cardiovasculair (CV) risico. De resultaten wijzen erop dat zowel korte als lange slaapduur, maar ook onderbroken slaap, het CV risico verhoogt in gezonde individuen, in vergelijking met normale slaapduur van 7-8 uur per nacht. Daarnaast kan Indiase raga-muziek hartritme en angst verlagen, maar ook emoties positief veranderen, en het verbetert daardoor mogelijk slaappatronen.

Fountas et al. onderzochten de relatie tussen dagelijkse slaapduur en morbiditeit/mortaliteit door CVD in volwassenen zonder CVD bij baseline, in een meta-analyse van 11 prospectieve studies uit de laatste vijf jaar (n=1,000,541). Hun data lieten zien dat <6 uur of >9 uur slaap geassocieerd is met een hoger risico op het ontwikkelen van of overlijden door CVD (respectievelijk RR=1.11, 95C%CI: 1.03-1.19, p=0.007 en RR:1.31, 95%CI: 1.22-1.43, p<0.001), in vergelijking met 6-8 uur slaap (n=1,000,541).

Dit resultaat komt overeen met de resultaten van Bengtsson et al., die het effect van korte slaapduur op ernstige nadelige cardiovasculaire events (MACE) risico onderzochten in een prospectieve cohortstudie (1993-2014, n=760). Ze lieten een associatie tussen <5 uur slaap en een verhoogd risico op MACE zien (HR: 2.15, 95%CI: 1.28-3.61), in vergelijking met normale slapers.

Rodriquez et al. onderzochten specifiek de associatie tussen slaapparameters en subklinische atherosclerose in 3974 asymptomatische deelnemers van middelbare leeftijd. Ze presenteerden vergelijkbare resultaten, namelijk dat slaapduur <6 uur onafhankelijk geassocieerd was met een hogere atherosclerotische lasten en meer aangedane vasculaire gebieden, gemeten met 3D VUS (respectievelijk OR: 1.19, 95%CI: 1.00-1.42, p=0.05 en OR: 1.23, 95%CI: 1.03-1.47, p=0.02), in vergelijking met normale slaapduur. Er werden geen verschillen gezien tussen biomarkers voor inflammatie en veroudering, en slaapparameters. Korte slapers hadden echter vaker metabolisch syndroom.

Daarnaast hebben Rodriquez et al. de rol van kwaliteit van slaap in CV risk onderzocht. Deelnemers (n=3974) met vaker onderbroken slaap hadden een hoger risico op non-coronaire atherosclerose, wat getoond werd met meer aangedane vasculaire gebieden (OR: 1.35, 95%CI: 1.05-1.65, p=0.01), in vergelijking met normale slaapduur. Ondanks deze inzichten, blijft het nog onbekend of korte en lange slaapduur een causale rol spelen in CV risico.

Dus, verbetering in slaapproblemen is belangrijk in de verlaging van CV risico, maar hoe kunnen slaappatronen dan verbeterd worden? Deze vraag werd beantwoord door Sen et al. die het effect van Indiase raga-muziek op hartritme variabiliteit (HRV) onderzocht in een cohortstudie (n=149). Na het beluisteren van Indiase raga-muziek was hartritme verlaagd (P<0.03), als gevolg van lagere sympathische activiteit en/of verhoogde vagale modulatie met afgenomen angst (P<0.004) en een positieve verandering van emoties (P<0.005), in vergelijking met popmuziek of stilte.

Gemiddeld besteedt een volwassene een derde van zijn/haar leven aan slapen en 10% heeft last van slaapproblemen. Dit kan gerelateerd worden aan verschillende pathofysiologische mechanismen, waaronder activatie van het sympathische zenuwstelsel, verstoring van glucosemetabolisme, verlaagde NO2-plasmawaarden en inflammatie, dat daarop weer de CV gezondheid kan beïnvloeden. Het moet echter benoemd worden dat data over de associatie tussen slaappatronen CV risico tegenstrijdig zijn.

Deze persconferentie heeft de associatie tussen slaap en CV risico verhelderd. Fountas: ‘’Mijn boodschap aan artsen is dat advies over geschikte slaapduur mogelijk tot betere resultaten in primaire preventie van CVD leidt, en patiënten zouden goed moeten slapen, niet te lang en niet te kort’’.

- Onze berichtgeving is gebaseerd op de op het ESC congres verstrekte informatie -

Het ESC Journaal 2018 is mede mogelijk gemaakt door een unrestricted educational grant van Amgen en Novartis.