Primaire preventie met statines alleen in oudere T2DM patiënten <85 jaar
Statins for primary prevention of cardiovascular events and mortality in old and very old adults with and without type 2 diabetes: retrospective cohort study
Literatuur - Ramos R, Comas-Cufí M,Martí-Lluch R et al. - BMJ 2018;362:k3359Introductie en methoden
Incidentie en mortaliteit van CVD is bijna driemaal hoger in individuen ≥75 jaar, in vergelijking met jongere mensen [1]. Huidige richtlijnen voor CV preventie bevelen statinebehandeling in bijna alle patiënten ≥75 jaar aan, gebaseerd op 10-jaars risicoschatting, omdat CVD incidentie sterk afhankelijk is van leeftijd [2-5]. Recente data laten echter geen voordeel zien van pravastatine in primaire preventie in volwassenen ≥75 jaar [6]. Daarnaast is het voordeel van statines in primaire preventie van CVD in ouderen met diabetes type 2 (T2DM) niet voldoende geëvalueerd [7]. Deze studie beoordeelde daarom of statines geassocieerd zijn met een afname in incidentie van atherosclerotische CVD (ASCVD) en sterfte in oudere individuen zonder CVD, op basis van T2DM en leeftijd.
Deze retrospectieve cohortstudie (2006-2015) maakte gebruik van data uit de Spanish Information System System for the Development of Research in Primary Care (SIDIAP) en includeerde individuen ≥75 jaar zonder een geschiedenis met CVD, van wie minstens een bezoek was vastgelegd in het elektronisch medisch dossier gedurende de 1.5 jaar voor de indexdatum (n=46.864). Geschikte kandidaten werden gevolgd gedurende een mediane duur van 7.7 jaar. Bloostelling van patiënten aan statines werd gestratificeerd aan de hand van capaciteit in cholesterolafname van deze medicijnen: laag (≤30%), matig (31-40%), hoog (41-50%), en zeer hoog (>50%). Levertoxiciteit en myopathie die voorkwamen binnen 12 maanden na de start van behandeling en nieuwe diagnose van T2DM, kanker en stroke door bloeding na een jaar werden gezien als nadelige effecten van statinegebruik.
Primaire uitkomsten waren totale sterfte en ASCVD, een samenstelling van CHD (fatale en niet-fatale angina, fataal en niet-fataal myocardinfarct of cardiale revascularisatie), en stroke (fatale en niet-fatale ischemische stroke). Secundaire uitkomsten waren CHD en ischemische stroke.
Belangrijkste resultaten
- In patiënten van 75-84 jaar zonder T2DM waren de hazard ratio’s voor statinegebruik 0.94 (95%CI: 0.86-1.04) voor ASCVD en 0.98 (95%CI: 0.91-1.05) voor sterfte door alle oorzaken.
- Vergelijkbare resultaten werden gezien in patiënten ≥85 jaar zonder T2DM: HR respectievelijk: 0.93 (95%CI: 0.82-1.06) en HR: 0.97 (95%CI: 0.90-1.05).
- In T2DM patiënten van 75-84 jaar waren de hazard ratio’s voor statinegebruik 0.76 (95%CI: 0.65-0.89) voor ASCVD en 0.84 (95%CI: 0.75-0.94) voor algemene sterfte; een-jaar NNT was 164 voor ASCVD en 306 voor sterfte door alle oorzaken.
- In T2DM patiënten ≥85 jaar waren de hazard ratio’s voor ASCVD en sterfte door alle oorzaken HR respectievelijk: 0.82 (95%CI: 0.53-1.26) en HR: 1.05 (95%CI: 0.86-1.28).
- In de schatting voor hazard ratio’s voor elk jaar van leeftijd, lieten de hazard ratio’s een statistisch significante en klinisch relevante reductie in ASCVD zien in T2DM patiënten behandeld met statines. Deze afname verloor statistische significantie bij 85 jaar. Afname in sterfte door alle oorzaken verloor statistische significantie bij 82 jaar en ouder. De afname in ASCVD incidentie en sterfte door alle oorzaken verdween in negentigers.
- Er werd geen significante toename in nadelige effecten door statines gezien.
Conclusie
Het effect van statinebehandeling in primaire preventie in ouderen varieerde afhankelijk van de aanwezigheid van T2DM. Er was geen associatie tussen statines en afname in ASCVD of sterfte door alle oorzaken in deelnemers ≥75 zonder CVD en T2DM. Daarentegen waren statines significant gerelateerd met een afname in ASCVD incidentie en in sterfte door alle oorzaken in T2DM deelnemers. Dit effect was substantieel verlaagd na de leeftijd van 85 jaar en verdween in negentigers. Al met al suggereren deze data alleen statinebehandeling in patiënten met T2DM <85 jaar.
Redactioneel commentaar
In hun redactionele commentaar [8] bediscussiëren Ryan et al. de beperkingen van de studie van Ramos et al., waaronder het kleine aantal patiënten dat hoge-intensiteit statinebehandeling krijgt, wat het risico op myopathie kan onderschatten, en het gebrek aan informatie over nadelige effecten op cognitie. Ze benadrukken dat de beperkte beschermende effecten van statines die gevonden werden in deze studie verder onderzocht moeten worden in gerandomiseerde trials en dat het effect van statines op CVD sterfte, wat niet beoordeeld werd in deze studie, ook verder onderzocht zou moeten worden. De auteurs concluderen: “Een voorkeur van de patiënt voor reductie in myocardinfarct of stroke kan eventueel helpen om de voorkeur te geven aan het voorschrijven van statines, maar de absolute risicoafname en het NNT om een CVD event te voorkomen in oudere patiënten blijft onzeker.”
Deel deze pagina met collega's en vrienden: