Hogere kans op subklinische multi-territoriale niet-coronaire atherosclerose met minder en onderbroken slaap in individuen van middelbare leeftijd
Association of Sleep Duration and Quality With Subclinical Atherosclerosis
Literatuur - Domínguez F, Fuster V, Fernández-Alvira JM et al. - JACC 2019;73(2):134-44Introductie en methoden
Hoewel de kwaliteit van slaap en slaapduur geassocieerd zijn met het risico op CAD, stroke [1] en subklinische atherosclerose [2-3], zijn de meeste studies gebaseerd op zelfgerapporteerde vragenlijsten over slaappatronen [2-3]. Eerdere studies die objectief slaap onderzochten, hebben een associatie aangetoond tussen korte slaapduur en grotere carotis intima-media dikte in mannen [4] en tussen langere slaapduur en lagere incidentie van calcificatie van de coronairarterie [5]. Studies die nieuwere en meer betrouwbare beeldvormende technieken gebruiken om atherosclerose te meten missen echter nog. Bovendien is de associatie tussen multi-territoriale atherosclerose en slaap nog niet onderzocht. Deze studie evalueerde daarom de associatie tussen met actigrafie gemeten slaapparameters en subklinische atherosclerose in een populatie van middelbare leeftijd.
De observationele, prospectieve Progression of Early Subclinical Atherosclerosis–Centro Nacional de Investigaciones Cardiovasculares (PESA-CNIC)-Santander cohortstudie includeerde mannelijke en vrouwelijke werknemers van de Santander Bank in Madrid van 40-54 jaar zonder CVD of obstructieve slaapapneu, wat resulteerde in 3.974 geschikte deelnemers. Kwantiteit van slaap werd beoordeeld met traxiale accelerometrie door gebruik van Act Trainers accelerometers voor zeven dagen. Kwaliteit van slaap werd onderzocht met totale slaapfragmentatie-index, gedefinieerd als de som van de bewegingsindex en fragmentatie-index. Deelnemers vulden ook de Sleep Habits Questionnaire van de Sleep Heart Health Study in [6]. Niet-coronaire atherosclerose en coronaire calcificatie werden gekwantificeerd met behulp van 3-dimensionele vasculaire ultrasound en cardiale computertomografie (CT).
Slaapduur werd gedefinieerd als: heel kort (VSSD [<6 h]), kort (SSD [6-7 h]), normaal/referentie (RSD [7-8 h]) en lang (LSD [>8 h]). Deelnemers werden ingedeeld in kwintielen op basis van slaaponderbreking en diegenen met de minste onderbreking (eerste kwintiel) werden beschouwd als referentie. Niet-coronaire atherosclerose werd gedefinieerd als aanwezige plaque in de carotis- en femoralisarteriën, met behulp van de Manheim criteria voor 2-dimensionele VUS [7] en het aantal aangedane locaties (1 tot 4) werd ook genoteerd. Atherosclerose werd gedefinieerd als mild, matig of ernstig, gebaseerd op tertielen van cumulatieve plaquevolume. De Agatston coronary calcium score werd gemeten met een CT-scan en data werden ingedeeld op 0, <1, 1-100, 101-400 en >400.
Belangrijkste resultaten
- Na multivariabele correctie was VSSD onafhankelijk geassocieerd met een hogere niet-coronaire atherosclerotische plaquelast, in vergelijking met RSD (OR: 1.27, 95%CI: 1.06-1.52, P=0.008).
- Deelnemers met VSSD toonden een trend richting meer uitgebreide atherosclerose met meer aangedane vasculaire locaties (OR: 1.21, 95%CI: 1.02-1.45, P=0.03), maar de verschillen tussen de slaapduurgroepen waren niet significant (P-totaal=0.18).
- Met de Sleep Habits-vragenlijsten waren de last van de plaque en het aantal aangedane vasculaire locaties niet significant verschillen tussen de verschillende slaapgroepen in de totale associatietesten (respectievelijk P=0.33 en P=0.20), wat wijst op het belang van objectieve slaapdata.
- Deelnemers in het vijfde kwintiel van slaaponderbreking toonden significant meer aangedane niet-coronaire locaties, (OR: 1.34, 95%CI: 1.09-1.64, P=0.006), in vergelijking met de referentiegroep.
- In de verschillende slaapgroepen werden geen verschillen gezien met betrekking tot coronair arterie calcificatiescore.
Conclusie
In deze observationele studie waren objectief-gemeten korte slaapduur en slaaponderbrekingen geassocieerd met een hoger risico op subklinische atherosclerose in individuen van middelbare leeftijd. Deze data wijzen op het belang van gezonde slaapgewoonten voor de preventie van CVD.
Redactioneel commentaar
In hun redactionele commentaar [6], bediscussiëren Gottlieb en Bhatt verschillende beperkingen van de studie die werd uitgevoerd door Dominguez et al., waaronder de beperkte ‘power’ met slechts 18% van de deelnemers met een coronaire arterie calciumscore >0, het gebrek aan een test voor significantie van de gerapporteerde geslachtsverschillen en de bias in de vergelijking tussen slaapduur verkregen uit subjectieve vragenlijsten versus actigrafie. De auteurs benadrukken ook het gebrek aan voldoende metingen van bloeddruk en glucosemetabolisme, die geassocieerd zijn met slaaptekort en slaaponderbreking, en onbekende oorzaken van korte slaapduur en slaaponderbreking, omdat slapeloosheid en apneu geassocieerd zijn met een hoger risico op respectievelijk vasculaire ziekte en slaaponderbreking. Als laatste blijft het, met dit cross-sectionele studieontwerp, onbekend of de associatie tussen slaapduur en kwaliteit van slaap, en atherosclerose beïnvloed wordt door confounders, zoals roken, een zittende leefstijl en een slecht dieet, dat wijst op het belang van meer onderzoek. De auteurs concluderen: “Modificeren van slaapgedrag kan een uitdaging zijn, zelfs voor kortdurende studies met middelmatige uitkomsten zoals bloeddruk en glucosemetabolisme. De mogelijke grootschalige impact van slaaptekort en slaaponderbreking op volksgezondheid, ondersteund door de huidige studie, is ruimschoots voldoende reden voor dergelijke onderzoeken, die nodig zijn om slaap naast voeding en lichaamsbeweging met vertrouwen te plaatsen als belangrijke pijler van een gezonde levensstijl”.
Deel deze pagina met collega's en vrienden: