Nordic dieet, vergelijkbaar met Mediterraan dieet, heeft mogelijk ook anti-inflammatoire effecten

Een overzicht van studies die de effecten van consumptie van een gezond ‘Nordic’ dieet (HND) evalueren, suggereert dat dit voedingspatroon gunstige effecten kan hebben op laaggradige ontstekingen (LGI), hoewel het beschikbare bewijs beperkt is. Het HND overlapt grotendeels met het mediterrane dieet (MD), in dat ze beide het overvloedig gebruik van fruit en groenten, volkorenproducten, vis en plantaardige olie benadrukken, en het gebruik van verzadigd vet (melkvet) en rood en bewerkt vlees beperken. Verschillen liggen in het feit dat HND ook lokale bessen bevat en dat HND voornamelijk koolzaadolie gebruikte, in tegenstelling tot olijfolie in MD.

LGI is in verband gebracht met de pathogenese van chronische ziekten zoals CVD, T2DM, bepaalde kankers en neurodegeneratieve ziekten. Veranderingen in de darmflora kunnen bijdragen aan LGI, en met name buikobesitas (ophoping van visceraal vet) wordt geassocieerd met LGI. Gewichtsverlies is inderdaad de belangrijkste therapie voor LGI bij mensen met overgewicht en obesitas, omdat het de niveaus van proinflammatoire en ontstekingsremmende markers normaliseert. Specifieke voedingspatronen, zoals MD, kunnen ook de niveaus van ontstekingsmarkers beïnvloeden, ongeacht gewichtsverlies.

Dit literatuuroverzicht beschouwt studies die effecten van HND op markers van LGI onderzochten (CRP, hsCRP, IL-6, IL-1 Ra, leptine, hoogmoleculair gewicht (HMW) adiponectine, TNF-, IL-1, IL-10, TNF RII, en Cathepsine S.). Data uit drie observationele en acht artikelen over vier verschillende interventies (SYSDIET, New Nordic Diet (NND), NORDIET en SYSDIMET) werden benut.

Observationele data tonen consequent aan dat hoge trouw aan HND het risico op LGI verlaagt, zoals aangetoond met een omgekeerd verband tussen HND en hsCRP. Een studie liet ook een omgekeerd verband zien tussen HMW-adiponectine en volgen van HND, terwijl andere inflammatoire markers niet significant aan het voedingspatroon gerelateerd waren.

Drie gerandomiseerde interventiestudies evalueerden het effect van HND op LGI, en andere studies keken naar het effect van belangrijke componenten ervan. Studies naar de combinatie van componenten van het HND wijzen in de richting van een gunstig effect op CRP niveaus in deelnemers met eigenschappen van het metabool syndroom of gezond overgewicht.

Van de HND-eetpatroon RCTs, vergeleek een het NND met het gemiddelde Deense dieet in volwassenen met centrale obesitas en elementen van het metabool syndroom. Plasma CRP verminderde in de NND-groep. Dit resultaat werd behouden na correctie voor gewichtsverlies, maar de voordelen hielden geen stand tijdens de follow-up van de studie. Nauwgezetter volgen van het NND na een actieve interventie was echter wel gelinkt aan minder gewichtstoename. Een andere studie vergeleek een ‘Nordic prudent’ met een gebruikelijk dieet in hyperlipidemische personen met normaal tot iets overgewicht. Er werden geen verschillen in CRP-niveau gezien tussen de groepen. De observatie dat cathepsine S lager was na de HND hield geen stand na correctie voor verandering in lichaamsgewicht en LDL-c niveau. De derde RCT randomiseerde individuen met aspecten van het metabool syndroom en verstoorde nuchtere glucose/glucosetolerantie naar een HND- of controlegroep (isocalorische diëten). Deelnemers in de HND-groep lieten een verbeterd lipidenprofiel zien en gunstige veranderingen in lipiden en bloeddruk werden gezien in deelnemers die het best het HND-eetpatroon volgden. IL-1Ra, een gevoelige marker van insulineresistentie, was de enige marker die een verschillende respons gaf: het was stabiel in de HND-groep en nam toe in de controlegroep.

Andere studies hebben ook downregulatie van immuunrespons-gerelateerde genen aangetoond in vetweefsel en perifere bloed mononucleaire cellen, evenals een mogelijke rol van vezels in de regulatie van glucosemetabolisme en LGI.

De beschouwde data doen vermoeden dat het HND anti-inflammatoire effecten kan hebben. Geobserveerde effecten varieerden tussen de studies, omdat het geteste dieet niet hetzelfde was in alle studies. Als gevolg van de beperkte hoeveelheid bewijsvoering tot op heden, is het nog niet mogelijk om definitieve conclusies te trekken over anti-inflammatoire effecten van HND. Het is echter wel interessant om dit verder te onderzoeken, aangezien het lastig is gebleken om het Mediterrane dieet te volgen in andere delen van de Westerse wereld. Daarom kan het helpen om lokale eetcultuur te betrekken in het stimuleren van gezondheid bevorderende eetpatronen.

Vind dit artikel online op Pubmed Central