Cardiovasculaire effecten van e-sigaretten

E-sigaretten worden gemarket als een veilig alternatief voor standaard sigaretten en worden geopperd als een methode om te minderen of stoppen met roken van tabak. Er is echter steeds meer bewijs dat e-sigaretten niet ongevaarlijk zijn [1-5]. Dit position paper van de European Association of Preventive Cardiology (EAPC) geeft een overzicht van de prevalentie van e-sigaretgebruik en CV effecten van het roken van e-sigaretten. Bovendien worden aanbevelingen gegeven voor preventie, regelgevende maatregelen en onderzoek met betrekking tot e-sigaretten.

Prevalentie van gebruik van e-sigaretten en effecten van gebruik bij jonge personen

De prevalentie van het gebruik van e-sigaretten is moeilijk te definiëren, aangezien de definitie van het gebruik van e-sigaretten varieert. Bovendien is de prevalentie heterogeen tussen landen en is de prevalentie van e-sigaretten in de loop van de tijd veranderd, met een stijging van de prevalentie in meer recente versus oudere enquêtes [6]. De prevalentie van ooit-gebruik varieerde van 0 tot 56.6%, de prevalentie van gebruik in de afgelopen 30 dagen varieerde van 2.0% tot 35.0% en de prevalentie van dagelijks gebruik varieerde van 0.2% tot 1.7%.

In studies gericht op jongeren of studenten werden consistent hogere prevalentiecijfers gerapporteerd. Studies meldden een toename van 5% tot 25% tussen 2013 en 2019 in de prevalentie van het gebruik van e-sigaretten bij jonge individuen [7-9]. Het gebruik van e-sigaretten en secundaire blootstelling zijn in verband gebracht met een verhoogd aantal astma-aanvallen bij jonge mensen en er zijn aanwijzingen dat nicotine uit e-sigaretten de hersenmaturatie kan beïnvloeden [10,11]. Bovendien is aangetoond dat nicotine nadelige effecten heeft tijdens een zwangerschap en is er geen bewijs dat e-sigaretten veilig zijn tijdens de zwangerschap [12-14]. E-sigaretten bieden daarom een nieuw potentieel gezondheidsrisico voor kinderen en adolescenten. Bovendien zijn er steeds meer aanwijzingen dat jonge mensen die nog nooit sigaretten hebben gerookt en e-sigaretten gebruiken, een tweemaal hogere kans hebben om later in hun leven sigaretten te gaan roken [15-18]. Er is daarom meer bewustwording en voorlichting nodig om jongeren te informeren over de mogelijke nadelige gezondheidseffecten van e-sigaretten om het gebruik van e-sigaretten te voorkomen en te verminderen.

CV effecten van e-sigaretten

Er wordt algemeen aangenomen dat e-sigaretten minder schadelijk zijn dan tabakssigaretten [19, 20], maar e-sigaretten bevatten potentieel giftige stoffen en hebben meerdere biologische effecten [20]. Er is momenteel nog geen direct bewijs over klinische CV effecten van e-sigaretten beschikbaar uit klinische studies of langdurige cohortstudies. De gevolgen van langdurig gebruik zijn daarom grotendeels onbekend. Het enige epidemiologische bewijs dat momenteel beschikbaar is, is gebaseerd op observationele data van de National Health Interviews Surveys van 2014 (n = 36697) en 2016 (n = 33028). Deze data suggereren een verhoogd risico op MI bij gebruikers van e-sigaretten (OR 1.79, 95%CI 1.20-2.66), hoewel in mindere mate dan bij degenen die conventionele sigaretten rookten (OR 2.72, 95%CI 2.29-3.24) [21]. De huidige kennis over hoe e-sigaretten het CV systeem beïnvloeden, is voornamelijk gebaseerd op niet-gerandomiseerde observationele studies met een klein aantal proefpersonen en korte follow-up. CV effecten van e-sigaretten zijn indirect onderzocht op basis van mechanistische studies. Een meta-analyse toonde bijvoorbeeld aan dat blootstelling aan e-sigaretten de hartslag (HR), SBP en DBP verhoogde. Switchen van het roken van tabak naar het chronisch roken van e-sigaretten had geen invloed op HR, maar verminderde de SBP en DBP aanzienlijk [22]. Een observationele studie toonde aan dat het roken van e-sigaretten gedurende >30 minuten een negatief effect had op de arteriële stijfheid, vergelijkbaar met traditionele sigaretten [22]. Een andere studie liet echter geen effect zien van e-sigaretten op arteriële stijfheid [22]. Het roken van e-sigaretten is in verband gebracht met een snelle toename van endotheliale progenitor cellen, wat mogelijk kan wijzen op acute endotheeldisfunctie en/of vaatletsel [22]. Een case-control studie toonde aan dat het gebruik van e-sigaretten gedurende ten minste één jaar geassocieerd was met verhoogde niveaus van oxidatieve stress en een verschuiving van de cardiale autonome balans naar sympathische predominantie [23]. Bovendien toonde een andere studie aan dat acute blootstelling aan nicotine-bevattende e-sigaretten, in vergelijking met blootstelling aan een nep-controle of e-sigaretten die geen nicotine bevatten, geassocieerd was met verhoogde cardiale sympathische zenuwactiviteit, wat geassocieerd zou kunnen zijn met een verhoogd cardiaal risico [24]. Naast nicotine bevatten e-sigaretten andere aërosolbestanddelen die mogelijk nadelige CV effecten kunnen hebben, zoals oxiderende chemicaliën en kleine partikels (particulate matter, PM) [20]. Een systematische review van 38 studies die CV effecten van e-sigaretten onderzochten concludeerde dat de meeste studies potentiële CV schade toeschrijven aan mechanismen die het risico op trombose en atherosclerose verhogen [2]. Het blijft echter onzeker of de gerapporteerde hemodynamische veranderingen leiden tot een klinisch risico op CVD en deze bevindingen dienen daarom voorzichtig te worden geïnterpreteerd. Hoewel de langetermijneffecten van het gebruik van e-sigaretten op dit moment onbekend zijn, suggereert het bestaande bewijs dat e-sigaretten niet als een veilig product moeten worden beschouwd als gekeken wordt naar CV effecten.

Aanbevelingen

De volledige lijst met aanbevelingen van de EAPC is gepubliceerd in het position paper. In het kort, health professionals zouden patiënten en de algemene populatie moeten informeren over mogelijke (CV) risico's van het gebruik van e-sigaretten. Robuuste longitudinale data over het effect van e-sigaretten op het stoppen met roken is momenteel niet beschikbaar. Het gebruik van e-sigaretten in een poging om te stoppen met roken mag daarom alleen worden overwogen in aanvulling op een formeel stoppen-met-roken-programma. Landen die geen wettelijk kader voor e-sigaretten hebben, zouden er één moeten creëren. Bovendien moet de wetgeving op het gebied van e-sigaretten regelmatig worden bijgewerkt vanwege de snel evoluerende markt. Een strikte regulering van marketing en reclame voor e-sigaretten is noodzakelijk. Bovendien moet de algemene bevolking bewust worden gemaakt van de mogelijke nadelige effecten. Zo moet bijvoorbeeld onthouding van gebruik van e-sigaretten tijdens de zwangerschap worden aanbevolen. Prospectieve studies die subklinische en klinische effecten van het gebruik van e-sigaretten op meerdere systemen (inclusief het CV systeem) onderzoeken zijn dringend nodig en er moet financiering beschikbaar gemaakt worden om dergelijk onderzoek te ondersteunen. Om een directe vergelijking tussen toekomstige studies mogelijk te maken, moeten onderzoekers gestandaardiseerde methodologieën toepassen. Ten slotte worden landen aangemoedigd om de Framework Convention of Tobacco Control van de WHO te volgen.

Referenties

Vind dit artikel online op Eur J Prev Cardiol