Atherosclerose en carotisstijfheid geassocieerd met dementie
Association of Carotid Intima-Media Thickness and Other Carotid Ultrasound Features With Incident Dementia in the ARIC-NCS
Literatuur - Wang W, Norby FL, George KM et al. - J Am Heart Assoc. 2021 May 4;10(9):e020489. doi: 10.1161/JAHA.120.020489Introductie en methoden
Er is een groeiend aantal publicaties die suggereren dat atherosclerose geassocieerd is met een verhoogd risico op dementie [1-3]. Daarnaast kan arteriële verstijving ook bijdragen aan de ontwikkeling van cerebrale ziekte van kleine bloedvaten die de hersenfunctie zouden kunnen beïnvloeden [4,5]. Deze studie onderzocht de relatie tussen halsslagadermetingen (carotis intima-media dikte [cIMT], interadventitiële diameter [IAD] en aanwezigheid van carotis plaque) en arteriële stijfheid (gemeten met de distensibiliteit coefficient [DC]) met incidente dementie.
Deze analyse includeerde 12 459 deelnemers van de ARIC studie (Atherosclerosis Risk in Communities). De ARIC studie is een populatie-gebaseerd cohort met blanke en zwarte individuen uit 4 gemeenschappen in de VS [6]. Arteriële indices werden gemeten bij aanvang (tussen 1990 en 1992) en deelnemers werden gemiddeld 24 jaar gevolgd. Deelnemers de geïncludeerd waren in deze analyse hadden geen prevalente CV events, prevalente dementie of ontbrekende metingen van de halsslagader of ontbrekende informatie over covariabelen op baseline. De gemiddelde leeftijd van de geïncludeerde deelnemers was 57 jaar op baseline, 57% was vrouw en 23% was zwart. Tijdens de follow-up werd dementie vastgesteld door persoonlijke cognitieve beoordelingen tijdens ARIC-bezoeken, met behulp van telefonische interviews of informanteninterviews, of op basis van ICD-codes voor ziekenhuisopname of overlijden.
Belangrijkste resultaten
- Personen in het hoogste kwintiel van cIMT (>0.85 mm) hadden een verhoogd risico op incidente dementie vergeleken met deelnemers in het laagste kwintiel (>0.60 mm), na multivariabele correctie (HR 1.25, 95%CI 1.08-1.13). Abnormale cIMT-waarden (gedefinieerd als >0.9 mm) waren geassocieerd met een verhoogd risico op incidente dementie (HR 1.15, 95%CI 1.03-1.29), vergeleken met normale cIMT-waarden.
- Het hoogste kwintiel van IAD (8.36-13.43 mm) was ook geassocieerd met een verhoogd risico op incidente dementie vergeleken met het laagste kwintiel (<6.89 mm), na multivariabele correcties (HR 1.22, 95%CI 1.04-1.43).
- In een model waarin alle bloedvatmetingen waren opgenomen, was cIMT per 1 SD-verhoging een onafhankelijke voorspeller voor dementie (HR 1.08, 95%CI 1.03-1.13), terwijl IAD per 1 SD-verhoging dat niet was (HR 1.02, 95%CI 0.95 -1.09).
- Aanwezigheid van carotisplaque was niet geassocieerd met incidente dementie na multivariabele correctie.
- Een grotere DC van de arteria carotis was geassocieerd met een lager risico op dementie. Het hoogste kwintiel van DC (>21.95 10^-3/kPa) was geassocieerd met een lager risico op incidente dementie vergeleken met het laagste kwintiel (<11.31 10^-3/kPa), na multivariabele correcties (HR 0.76, 95%CI 0.63-0.91). Bovendien was de DC per 1 SD-verhoging een onafhankelijke voorspeller van dementie wanneer alle vaatmetingen in het model werden opgenomen (HR 0.89, 95%CI 0.84-0.95).
Conclusie
Deze analyse in een populatie-gebaseerd cohort toonde aan dat verhoogde cIMT en IAD en lagere DC van de halsslagader geassocieerd waren met een verhoogd risico op incidente dementie. Aanwezigheid van carotisplaque was niet geassocieerd met incidente dementie. cIMT en DC waren onafhankelijke voorspellers van dementie, terwijl IAD dat niet was. De auteurs vermelden echter ook dat het mogelijk is dat atherosclerose en arteriële stijfheid niet echt onafhankelijke risicofactoren zijn voor dementie. Het kunnen ook markers zijn die de levenslange blootstelling aan vasculaire risicofactoren weerspiegelen, die op hun beurt weer gelinkt zijn aan dementie.
Deel deze pagina met collega's en vrienden: