SGLT2-remmer vermindert incidentie hyperkaliëmie in HF-patiënten
Hyperkaliëmie leidt vaak tot het onderbreken of staken van de behandeling met RAAS-remmers, wat de prognose van patiënten met HF kan verslechteren. De SGLT2-remmer empagliflozine biedt hier mogelijk soelaas.
Empagliflozin and serum potassium in heart failure: an analysis from EMPEROR-PooledLiteratuur - Ferreira JP, Zannad F, Butler J, et al. - Eur Heart J. 2022 Jun 10;ehac306. doi: 10.1093/eurheartj/ehac306
Introductie en methoden
Achtergrond
Hyperkaliëmie leidt vaak tot het onderbreken of staken van de behandeling met RAAS-remmers [1], wat de prognose van patiënten met HF kan verslechteren [2-4]. De CREDENCE-, DAPA-HF- en EMPEROR-Reduced-trial suggereren dat de SGLT2-remmers canagliflozine, dapagliflozine en empagliflozine de incidentie van hyperkaliëmie kan verminderen bij patiënten met T2DM en CKD [5], en bij patiënten met HFrEF die een MRA gebruiken [6,7].
Doel van de studie
In deze secundaire analyse van EMPEROR-Pooled werd het effect onderzocht van empagliflozine op de incidentie van hyper- en hypokaliëmie bij patiënten met HF.
Methoden
In EMPEROR-Pooled weorden individuele patiëntgegevens uit de EMPEROR-Reduced- en EMPEROR-Preserved-trial gecombineerd (n=9583). Beide trials zijn internationale, multicenter, dubbelblinde fase 3-studies waarin volwassen patiënten met chronisch HF werden gerandomiseerd naar empagliflozine 10 mg per dag of placebo in aanvulling op hun gebruikelijke behandeling. Patiënten met NYHA-klasse II-IV-symptomen gedurende 3 of meer maanden, een verhoogde NT-proBNP-concentratie en een LVEF ≤40% (EMPEROR-Reduced) of >40% (EMPEROR-Preserved) kwamen in aanmerking voor deelname. Hyper- en hypokaliëmie werd vastgesteld op basis van door de onderzoekers gerapporteerde ongewenste voorvallen (‘adverse events’) en ook gedefinieerd door de serumkaliumconcentratie, waarbij >5,5 mmol/l (‘hyperkaliëmie’), >6,0 mmol/l (‘ernstige hyperkaliëmie’) en <3,0 mmol/l (‘ernstige hypokaliëmie) als grenswaarden werden gebruikt.
Uitkomstmaten
De primaire uitkomstmaat was een samenstelling van de incidentie van door de onderzoekers gerapporteerde hyperkaliëmie en nieuwe initiatie van behandeling met kaliumbinders.
Belangrijkste resultaten
Hyperkaliëmie
- Behandeling met empagliflozine resulteerde in een lagere incidentie van door de onderzoekers gerapporteerde hyperkaliëmie of nieuwe initiatie van behandeling met kaliumbinders vergeleken met placebo (6,5 vs. 7,7%; HR 0,82; 95%BI:0,71-0,95; P=0,01).
- Behandeling met empagliflozine gaf een lagere incidentie van door de onderzoekers gerapporteerde hyperkaliëmie (6,1 vs. 7,2%; HR 0,83; 95%BI:0,71-0,97; P=0,018) en hyperkaliëmie op basis van de serumkaliumconcentratie, ongeacht de gekozen grenswaarde vergeleken met placebo (>5,5 mmol/l: 8,6 vs. 9,9%; HR 0,85; 95%BI:0,74-0,97; P=0,017; >6,0 mmol/l: 1,9 vs. 2,9%; HR 0,62; 95%BI: 0,48-0,81; P <0,001).
- Het percentage patiënten bij wie een behandeling met kaliumbinders gestart werd, verschilde niet tussen de interventie- en placebogroep (1,5 vs. 1,8%; HR 0,80; 95%BI:0,59-1,10; P=0,174).
Hypokaliëmie
- Behandeling met empagliflozine resulteerde niet in een lagere incidentie van door de onderzoekers gerapporteerde hypokaliëmie of nieuwe intitiatie van kaliumtoevoeging , vergeleken met placebo (6,4 vs. 6,7%; HR 0,95; 95%BI: 0,80-1,12; P=0,533).
- Het percentage patiënten met door de onderzoekers gerapporteerde hypokaliëmie verschilde niet tussen de interventie- en placebogroep, evenmin als het percentage patiënten bij wie kalium toegevoegd werd of bij wie sprake was van ernstige hypokaliëmie.
Conclusie
Bij patiënten met HF resulteerde behandeling met empagliflozine in een lagere incidentie van hyperkaliëmie, vergeleken met placebo. Het percentage patiënten bij wie hypokaliëmie optrad, was gelijk tussen beide groepen.
Referenties
1. Rossignol P, Lainscak M, Crespo-Leiro MG, et al. Unravelling the interplay between hyperkalaemia, renin-angiotensin-aldosterone inhibitor use and clinical outcomes. Data from 9222 chronic heart failure patients of the ESC-HFA-EORP heart failure long-term registry. Eur J Heart Fail 2020;22:1378-1389.
2. Aldahl M, Jensen AC, Davidsen L, et al. Associations of serum potassium levels with mortality in chronic heart failure patients. Eur Heart J 2017;38:2890-2896.
3. Nunez J, Bayes-Genis A, Zannad F, et al. Long-term potassium monitoring and dynamics in heart failure and risk of mortality. Circulation 2018;137:1320-1330.
4. Ferreira JP, Mogensen UM, Jhund PS, et al. Serum potassium in the PARADIGM-HF trial. Eur J Heart Fail 2020;22:2056-2064.
5. Neuen BL, Oshima M, Perkovic V, et al. Effects of canagliflozin on serum potassium in people with diabetes and chronic kidney disease: the CREDENCE trial. Eur Heart J 2021;42:4891-4901.
6. Shen L, Kristensen SL, Bengtsson O, et al. Dapagliflozin in HFrEF patients treated with mineralocorticoid receptor antagonists: an analysis of DAPA-HF. JACC Heart Fail 2021;9:254-264.
7. Ferreira JP, Zannad F, Pocock SJ, et al. Interplay of mineralocorticoid receptor antagonists and empagliflozin in heart failure: EMPEROR-reduced. J Am Coll Cardiol 2021;77:1397-1407.