Lage dosis aspirine verhoogt risico op anemie bij ouderen

Introductie en methoden

Achtergrond

Het risico op ernstige bloedingen tijdens behandeling met aspirine is het hoogst in oudere leeftijdsgroepen [1]. Tegelijkertijd heeft ongeveer 30% van de mensen van ≥75 jaar anemie [2], maar er zijn heel weinig studies die het effect van aspirine op anemie hebben onderzocht, met name bij ouderen.

Doel van de studie

Het primaire studiedoel van deze analyse was om het effect te onderzoeken van een dagelijkse lage dosis aspirine op de incidentie van anemie in een over het algemeen gezonde oudere populatie. De secundaire doelen waren het effect van aspirine te analyseren op veranderingen in de waarde van hemoglobine en ferritine (de laatste als indicator van ijzertekort).

Methoden

Dit was een post-hocanalyse van de ASPREE-studie (ASPirin in Reducing Events in the Elderly), een dubbelblinde, placebogecontroleerde RCT gericht op primaire preventie die was ontworpen om te beoordelen of dagelijkse aspirinebehandeling de duur van invaliditeitsvrij leven verlengt vergeleken met placebo bij gezonde ouderen [3-7]. In totaal werden 19.114 thuiswonende personen van ≥70 jaar (≥65 jaar voor Amerikaanse deelnemers van zwarte of Latijns-Amerikaanse afkomst) in Australië en de VS gerandomiseerd naar enterisch gecoate aspirine 100 mg per dag of placebo.

Belangrijke exclusiecriteria waren onder andere anemie (gedefinieerd als hemoglobine<120 g/l voor mannen en <110 g/l voor vrouwen), een huidige of terugkerende aandoening met een hoog bloedingsrisico, huidig gebruik van aspirine voor secundaire preventie, gebruik van andere antiplaatjesmedicatie of anticoagulantia en een voorgeschiedenis van een gediagnosticeerd cardiovasculair event. De hemoglobinewaarde werd jaarlijks gemeten, terwijl de ferritinewaarde werd beoordeeld bij aanvang van de studie en 3 jaar na randomisatie.

Voor de post-hocanalyse werden deelnemers uitgesloten die voldeden aan de WHO-definitie van anemie (hemoglobine<130 g/l voor mannen en <120 g/l voor vrouwen) of die geen baselinehemoglobinemeting hadden, zodat 18.153 deelnemers overbleven voor de analyse (van wie 9407 werden behandeld met aspirine en 9106 placebo kregen). De mediane follow-upduur was 4,7 jaar (IQR: 3,6-5,7).

Uitkomstmaten

De primaire uitkomstmaat was incidentele anemie, gedefinieerd volgens de WHO-definitie. Een vooraf gespecificeerd secundair uitkomstmaat van de studie betrof ernstige bloedingen, een samengestelde uitkomst van hemorragische beroerte, symptomatische intracraniële bloeding of klinisch significante extracraniële bloeding (gedefinieerd als bloeding die leidt tot transfusie, ziekenhuisopname, verlenging van ziekenhuisopname, operatie of overlijden).

Belangrijkste resultaten

Effect van aspirine op de incidentie van anemie

• De incidentie van anemie was 51 events per 1000 persoonsjaren in de aspirinegroep en 43 events per 1000 persoonsjaren in de placebogroep (HR: 1,20; 95%BI: 1,12-1,29).
• De geschatte kans om binnen 5 jaar anemie te ontwikkelen, was 23,5% (95%BI: 22,4%-24,6%) in de aspirinegroep en 20,3% (95%BI: 19,3%-21,4%) in de placebogroep.
• Een sensitiviteitsanalyse die corrigeerde voor de incidentie van kanker toonde hetzelfde behandeleffect voor aspirine (HR: 1,20; 95%BI: 1,11-1,30). Ook na aanpassing voor kenmerken die geassocieerd zijn met een verhoogd risico op anemie bleef het behandeleffect bestaan (aangepaste HR: 1,19; 95%BI: 1,11-1,28).
• Het effect van aspirine op incidentele anemie was consistent in verschillende subgroepen, zoals na stratificatie naar leeftijd, geslacht, CNS, diabetes, rookstatus, alcoholgebruik, eerder aspirinegebruik en gebruik van NSAID’s of protonpompremmers.

Effect van aspirine op hemoglobinewaarde

• De gemiddelde afname van de hemoglobinewaarde was 3,6 g/l per 5 jaar in de placebogroep. De aspirinegroep had een geschatte lagere gemiddelde baselinehemoglobinewaarde van 0,4 g/l (95%BI: 0,1-0,7) en toonde een steilere daling van 0,6 g/l per 5 jaar (95%BI: 0,3-1,0) vergeleken met placebo.

Effect van aspirine op ferritinewaarde

• Onder 7139 deelnemers met ferritinemetingen bij studieaanvang en na 3 jaar was het aantal personen met ferritine<45 µg/l na 3 jaar groter in de aspirine- dan in de placebogroep (13% vs. 9,8%). Dit gold ook voor de prevalentie van ferritine <100 mg/l na 3 jaar (39% vs. 31%).
• Na correctie voor de baselineferritinewaarde was de gemiddelde daling van de ferritinewaarde na 3 jaar in de aspirinegroep 11,5% (95%BI: 9,3%-13,7%) groter dan in de placebogroep.

Ernstige bloedingen

• Tijdens de studie hadden 273 deelnemers (3,0%) in de aspirinegroep ≥1 ernstige bloedingen versus 192 (2,1%) in de placebogroep.
• Het totale aantal ernstige bloedingen bedroeg 303 in de aspirinegroep en 215 in de placebogroep.
• Een gevoeligheidsanalyse waarin ernstige bloedingen werden behandeld als een concurrerend risico, naast totale sterfte, liet zien dat het effect van aspirine op de incidentie van anemie, het hemoglobineverloop en de ferritinewaarde grotendeels onveranderd bleef.

Conclusie

Referenties

Vind dit artikel online op Ann Intern Med.