Icosapent-ethyl vermindert risico op CV-events bij patiënten met metabool syndroom

Effectiveness of icosapent ethyl on first and total cardiovascular events in patients with metabolic syndrome, but without diabetes: REDUCE-IT MetSyn

Literatuur - Miller M, Bhatt DL, Brinton EA, et al. - Eur Heart J Open. 2023 Nov 12;3(6):oead114. doi: 10.1093/ehjopen/oead114

Introductie en methoden

Achtergrond

Patiënten met het metabool syndroom hebben een minstens 2 keer hoger risico op nadelige cardiovasculaire uitkomsten vergeleken met mensen zonder metabool syndroom, zelfs als zij geen diabetes hebben [1]. Er zijn echter maar weinig onderzoeken die het effect van farmacologische therapie en/of leefstijlinterventie op het risico op HVZ hebben geëvalueerd in deze patiëntenpopulatie. Onlangs toonde de REDUCE-IT-studie (Reduction of Cardiovascular Events with Icosapent Ethyl Trial) dat icosapent-ethyl (IPE) het aantal cardiovasculaire events verminderde vergeleken met placebo bij statinebehandelde patiënten met hypertriglyceridemie en met vastgestelde HVZ of een verhoogd HVZ-risico [2].

Doel van de studie

In een vooraf gespecificeerde subgroepanalyse van de REDUCE-IT-studie onderzochten de auteurs de werkzaamheid van IPE bij patiënten met metabool syndroom maar zonder diabetes bij aanvang van de studie en of IPE enig effect had op het risico op nieuw ontstane diabetes.

Methoden

De REDUCE-IT-studie was een internationale, dubbelblinde, placebogecontroleerde fase 3b-RCT waarin 8179 met statine behandelde patiënten met een hoog HVZ-risico, hypertriglyceridemie en een niet-verhoogde LDL-c-waarde werden gerandomiseerd naar IPE 4 g/dag of placebo. De gemiddelde follow-upduur was 4,9 jaar.

Bij aanvang van de studie hadden 2866 patiënten van de intention-to-treat-groep (35%) metabool syndroom maar geen diabetes. Metabool syndroom werd gedefinieerd als de aanwezigheid van ≥3 van de volgende 5 risicofactoren: (1) middelomtrek ≥102 cm bij mannen en ≥88 cm bij vrouwen, (2) bloeddruk ≥130/85 mmHg, (3) glucose ≥100 mg/d, (4) triglyceriden ≥150 mg/dl en (5) HDL-c<40 mg/dl bij mannen en <50 mg/dl bij vrouwen. Bijna alle patiënten in deze subgroepanalyse (99,8%) werden behandeld in het kader van secundaire preventie.

Uitkomstmaten

De primaire uitkomstmaat was een samengestelde uitkomst van cardiovasculaire sterfte, niet-fataal MI, niet-fatale beroerte, coronaire revascularisatie, of instabiele angina pectoris waarvoor ziekenhuisopname noodzakelijk was. De belangrijkste secundaire uitkomstmaat was een samengestelde uitkomst van cardiovasculaire sterfte, niet-fataal MI of niet-fatale beroerte.

Belangrijkste resultaten

Bij patiënten met metabool syndroom maar zonder diabetes was behandeling met IPE geassocieerd met een relatieve risicoreductie van 29% op het eerste optreden van de primaire samengestelde uitkomstmaat vergeleken met placebo (15,8% vs. 21,7%; HR: 0,71; 95%BI: 0,59-0,84; P<0,0001; absolute risicoreductie (ARR): 5,9%; number needed to treat (NNT): 17) en een afname van 41% van de totale (d.w.z.: eerste plus daaropvolgende) events (incidentieratio: 0,59; 95%BI: 0,48-0,72; P<0,0001).
Voor de belangrijkste secundaire samengestelde uitkomstmaat was het relatieve risico op het eerste event verlaagd met 20% (10,1% vs. 12,5%; HR: 0,80; 95%BI: 0,64-1,00; P=0,05; ARR: 2,4%; NNT: 42), terwijl het risico op totale events was verlaagd met 27% (incidentieratio: 0,73; 95%BI: 0,57-0,93; P=0,01).
Er was een relatieve risicoreductie van 27% op het eerste fatale of niet-fatale MI-event (HR: 0,73; 95%BI: 0,56-0,97; P=0,03; ARR: 2,1%), een relatieve risicoreductie van 47% op de eerste urgente/opkomende revascularisatie (HR: 0,53; 95%BI: 0,40-0,72; P<0,0001; ARR: 3,9%) en een relatieve risicoreductie van 58% op de eerste ziekenhuisopname voor instabiele angina pectoris (HR: 0,42; 95%BI: 0,27-0,64; P<0,0001; ARR: 2,8%).
Niet-statistisch significante reducties voor IPE versus placebo werden waargenomen voor het eerste optreden van een hartstilstand (44%), plotselinge hartdood (34%), fatale of niet-fatale beroerte (27%), de combinatie van totale sterfte, niet-fataal MI en niet-fatale beroerte (17%) en cardiovasculaire sterfte of niet-fataal MI (16%) (alle P>0,05).
Behandeling met IPE versus placebo veranderde het risico op nieuw ontstane diabetes niet, ongeacht de aanwezigheid van metabool syndroom bij studieaanvang (HR voor patiënten met metabool syndroom bij studieaanvang: 1,06; 95%BI: 0,74-1,52; log-rank-P=0,74; HR voor patiënten zonder metabool syndroom bij studieaanvang: 0,55; 95%BI: 0,14-2,22; log-rank-P=0,40; P voor interactie=0,40).

Conclusie

In deze vooraf gespecificeerde analyse van de REDUCE-IT-studie bij statinebehandelde patiënten met metabool syndroom maar zonder diabetes bij studieaanvang verlaagde IPE het risico op eerste (met 29%) en totale (met 41%) cardiovasculaire events vergeleken met placebo. Deze bevindingen kwamen goed overeen met de algemene resultaten van de REDUCE-IT-studie (relatieve risicoreducties van respectievelijk 25% en 30% [2,3]).

Referenties

Toon referenties

Vind dit artikel online op Eur Heart J Open.