Grote meta-analyse naar ontstekingsremmend effect van lipidenverlagende therapieën

Introductie en methoden

Achtergrond

Observationele studies hebben laten zien dat een verhoogde hs-CRP-waarde geassocieerd is met een verhoogd HVZ-risico bij personen met of zonder voorgeschiedenis van HVZ [1]. Tegelijkertijd blijkt uit RCT’s naar lipidenverlagende therapieën (lipid-lowering therapies, LLT’s) dat patiënten die zowel de streefwaarde voor LDL-c (<70 mg/dl) als die voor CRP (<2 mg/l) bereikten, betere klinische resultaten hadden dan patiënten die geen van beide streefwaarden behaalden [2,3]. De vraag is of LLT’s een ontstekingsremmend effect hebben en hoe dit samenhangt met het lipidenverlagende effect van deze geneesmiddelen.

Doel van de studie

De auteurs beoordeelden het effect van verschillende LLT’s op de circulerende CRP-waarde en of dit effect samenhangt met de verlaging van de LDL-c- of triglyceridenwaarde.

Methoden

De auteurs voerden een meta-analyse uit volgens de Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses (PRISMA)-richtlijnen waarin 171.668 personen uit 53 RCT’s (fase 2, 3 of 4) werden geïncludeerd, met elk een interventieduur >3 weken en een steekproefgrootte (voor zowel de interventie- als controlegroep) >100 deelnemers. In deze studies werd het effect van LLT’s (statines, ezetimibe, omega 3-vetzuren, fibraten, PCSK9-remmers, cholesteryl ester transfer protein (CETP)-remmers en/of bempedoïnezuur) op de CRP-waarde vergeleken met dat van placebo.

Belangrijkste resultaten

• Vergeleken met placebo werd de CRP-waarde verlaagd door statines (absoluut gemiddeld verschil: -0,65 mg/l; 95%BI: -0,87 tot -0,43; relatieve CRP-verandering ten opzichte van uitgangswaarde: -17,31%), bempedoïnezuur (-0,43 mg/l; 95%BI: -0,67 tot -0,20; -20,02%), ezetimibe (-0,28 mg/l; 95%BI: -0,48 tot -0,08; -3,19%) en omega 3-vetzuren (-0,27 mg/l; 95%BI: -0,52 tot -0,01; -12,83%).
• Fibraten leidden niet tot een significante CRP-reductie (absoluut gemiddeld verschil: -0,40 mg/l; 95%BI: -1,17 tot 0,38; relatieve CRP-verandering ten opzichte van uitgangswaarde: -10,28%).
• Daarentegen werd een lichte CRP-stijging waargenomen voor PCSK9-remmers (absoluut gemiddeld verschil: 0,11 mg/l; 95%BI: 0,07-0,14; relatieve CRP-verandering ten opzichte van uitgangswaarde: 5,99%), terwijl CETP-remmers resulteerden in een kleine, maar niet-significante stijging van de CRP-waarde (0,10 mg/l; 95%BI: 0,00-0,21; 6,98%).
• In subgroepanalyses gestratificeerd naar type preventie (primair vs. secundair) of CRP-baselinewaarde werd alleen een significant verschil in CRP-reductie gezien voor patiënten behandeld met statines versus placebo die een CRP-baselinewaarde ≥3 mg/l hadden (absoluut gemiddeld verschil: -1,05 mg/l; 95%BI: -1,29 tot -0,82) vergeleken met degenen met een CRP-baselinewaarde <3 mg/l (absoluut gemiddeld verschil: -0,43 mg/l; 95%BI: -0,50 tot -0,36; P<0,01).
• //Mixed-effects//-meta-regressieanalyses, gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht en interventieduur, lieten geen significante correlatie zien tussen veranderingen in CRP en LDL-c of triglyceriden voor alle LLT’s met een significant effect op de CRP-waarde, behalve voor omega 3-vetzuren (helling voor aangepast model: respectievelijk 0,0879 en 0,0371; beide P<0,0001). Nadat 1 trial (REDUCE-IT) was verwijderd uit de analyses, waren beide correlaties echter niet meer statistisch significant.

Conclusie

Referenties

Vind dit artikel online op Cardiovasc Res.