ApoC-III distributie in lipoproteïnen heeft geen extra voorspellende waarde voor CAD
Het meten van apolipoproteine C-III in individuele lipoproteïnen met ELISA gaf geen additionele voorspellende informatie over de ontwikkeling van coronair vaatlijden.
Relationship of lipoprotein-associated apolipoprotein C-III to lipid variables and coronary artery disease risk: The EPIC-Norfolk Prospective Population StudyLiteratuur - van Capelleveen JC, Lee S-R, Verbeek R et al. - J Clin Lipidol 2018; published online ahead of print
Introductie en methoden
Apolipoproteine C-III (apoC-III) is een circulerend apolipoproteïne dat de activatie van lipoproteïne lipase (LPL) remt en daarmee hydrolyse van triglyceride (TG) tegengaat, en apoC-III speelt een belangrijke rol in het metabolisme van triglyceride-rijke lipoproteïnen (TRL). Verschillende bewijsstukken hebben een causaal verband gesuggereerd tussen apoC-III waarden en coronair vaatlijden (CAD) [1-3]. De verdeling van apoC-III over circulerende lipoproteïnen en hun respectievelijke voorspellende risico in vergelijking met apoC-III zijn onduidelijk.
De associatie tussen lipoproteïne-geassocieerde apoC-III waarden en CAD risico werd geëvalueerd in een nested case-control analyse van de EPIC-Norfolk prospectieve populatiestudie [4]. Voor dit doeleinde werd de hoeveelheid apoC-III op apolipoproteine B-100 (apoC-III-apoB)-, apolipoproteine A-I (apoC-III-apoA-I)- en lipoproteïne(a) (apoC-III-Lp(a))-bevattende lipoproteïnen bepaald in plasmasamples (met de recent ontwikkelde kwantitatieve high-throughput sandwich chemiluminescent enzyme-linked immunoassays [ELISA]); de ‘totaal apoC-III-apoB’ en ‘totaal apoC-III-apoA-I’ index werd berekend door deze waarden te vermenigvuldigen met plasma apoB en apoA-I concentraties.
De EPIC-Norfolk cohortstudie includeerde 25.663 individuen van 45-79 jaar, die geworven werden tussen 1993-1997. Voor de huidige analyse werden 1.879 deelnemers geselecteerd zonder geschiedenis van MI of stroke bij baseline, die CAD ontwikkelden voor 2003. Daarnaast werd een controlegroep (n=832) met ogenschijnlijk gezonde deelnemers zonder CAD gebruikt ter vergelijking. De follow-upduur was 7.4 jaar.
Belangrijkste resultaten
- Bij baseline waren apoC-III-apoB, ApoC-III-Lp(a), ApoC-III-apoA-I en bloedlipidenwaarden significant hoger in individuen met CAD, in vergelijking met controles (alle P-waarden ≤0.005).
- ApoC-III-ApoA-I was significant geassocieerd met CAD risico (OR voor hoogste in vergelijking met laagste kwintiel: 1.42; 95%CI: 1.09-1.84), maar significantie verdween na correctie voor CAD risicofactoren (OR: 1.14; 95%CI: 0.86-1.52).
- ApoC-III-apoB was ook geassocieerd met CAD risico wanneer het hoogste kwintiel met het laagste werd vergeleken (OR: 1.46; 95%CI: 1.12-1.89), maar significantie verdween na correctie voor CAD risicofactoren (OR: 1.28; 95%CI: 0.96-1.70).
- ApoC-III-Lp(a) was significant geassocieerd met CAD risico voor en na correctie voor CAD risicofactoren (OR: 1.66; 95%CI: 1.29-2.15; ORcorr: 1.35; 95%CI: 1.02-1.78), maar deze significantie verdween na additionele correctie voor lipidenvariabelen en apoC-III.
- De hoeveelheid ApoC-III op apoA-I-bevattende lipoproteïnen was niet geassocieerd met CAD risico (OR: 1.22; 95%CI: 0.92-1.63), terwijl de hoeveelheid apoC-III op apoB-bevattende lipoproteïnen significant geassocieerd was met CAD risico (OR: 1.81; 95%CI: 1.38-2.38; OR gecorrigeerd voor CAD risicofactoren: 1.57; 95%CI: 1.16-2.12), maar de associatie verloor zijn significantie na correctie voor lipidenwaarden.
Conclusie
Immuno-assay meting van apoC-III op afzonderlijke lipoproteïnen gaf geen additionele voorspellende informatie over het risico op CAD events in patiënten in de eerstelijnszorg, vergeleken met totale plasma apoC-III metingen. Het moet nog bevestigd worden of deze biomarkers toekomstig risico in individuen met vastgesteld CVD kunnen voorspellen.
Referenties
1. Do R, Willer CJ, Schmidt EM, et al. Common variants associated with plasma triglycerides and risk for coronary artery disease. Nat Genet. 2013;45:1345-1352.
2. Ginsberg HN, Le NA, Goldberg IJ, et al. Apolipoprotein B metabolism in subjects with deficiency of apolipoproteins CIII and AI. Evidence that apolipoprotein CIII inhibits catabolism of triglyceride-rich lipoproteins by lipoprotein lipase in vivo. J Clin Invest.1986;78:1287-1295.
3. Gordts PL, Nock R, Son NH, et al. ApoC-III inhibits clearance of triglyceride-rich lipoproteins through LDL family receptors. J Clin Invest. 2016;126:2855-2866.
4. Day N, Oakes S, Luben R, et al. EPIC-Norfolk: study design and characteristics of the cohort. European Prospective Investigation of Cancer. Br J Cancer. 1999;80 Suppl 1:95-103.