Betere inschatting van ASCVD risico in kinderen met FH door Lp(a)-waarden te meten
Een retrospectieve review liet zien dat kinderen met FH en een familiegeschiedenis met early-onset ASCVD vaker Lp(a) ≥50 mg/dL hebben, in vergelijking met kinderen met FH en familieleden met late-onset ASCVD.
In pediatric familial hypercholesterolemia, lipoprotein(a) is more predictive than LDL-C for early onset of cardiovascular disease in family membersLiteratuur - Zawacki AW, Dodge A, Woo KM et al. - J Clin Lipidol 2018; 12:1445–1451
Introductie en methoden
Het wordt aanbevolen om lipoproteïne(a) (Lp[a]) te meten in kinderen met familiaire hypercholesterolemie (FH) [1]. Deze patiënten hebben hogere gemiddelde Lp(a)-waarden, in vergelijking met leeftijdsgenoten zonder FH [2], wat geassocieerd is met een hoger risico op atherosclerotische cardiovasculaire ziekte (ASCVD) [3-10]. Eén studie vond dat kinderen met FH en Lp(a)-waarden van >30 mg/dL vaker ouders hadden met FH en premature ontwikkeling van klinisch aantoonbaar ASCVD [11]. Het is echter onbekend of Lp(a)-waarden het risico op early-onset ASCVD verder kunnen stratificeren in kinderen met FH. Daarom onderzocht deze studie de relatie tussen Lp(a) en LDL-c waarden in kinderen met FH en de leeftijd van ontwikkeling van ASCVD in familieleden.
Voor dit retrospectieve review werden129 patiënten met FH geïdentificeerd van de University of Wisconsin pediatric preventive cardiology clinic database van 2011 tot 2017. FH werd gediagnosticeerd in patiënten <18 jaar met piek LDL-c waarden van ≥160 mg/dL (4.14 mmol/L) in twee lipidenprofielen met ofwel een familiegeschiedenis met hoog LDL-c of premature ASCVD in een ouder of grootouder en in patiënten >18 jaar met een persoonlijke geschiedenis of familiegeschiedenis met ASCVD en piek LDL-c ≥190 mg/dL in twee lipidenprofielen.
Lp(a)-waarden werden gecategoriseerd als volgt: normaal (<30 mg/dL [<75 nmol/L]), grens (30–49 mg/dL [75–124 nmol/L]), of hoog (≥50 mg/dL [≥125 nmol/L]). Piek LDL-c waarden werden ingedeeld in matig verhoogd (160-189 mg/dL [4.14-4.9 mmol/L]) of sterk verhoogd (≥190 mg/dL [≥4.92 mmol/L]). ASCVD (MI, PCI, coronaire arterie bypass chirurgie, cerebrovasculair event, of perifeer vaatlijden) in familieleden werd gecategoriseerd als early-onset wanneer dit ontstond ≤50 jaar in mannen en ≤60 jaar in vrouwen, of late-onset. 129 kinderen van 109 families voldeden aan de inclusiecriteria. In deze families werden 125 ASCVD events gerapporteerd, waarvan 78 werden geclassificeerd als early-onset en 47 als late-onset.
Belangrijkste resultaten
- 59.2% van de families met early-onset ASCVD event had een kind met hoog Lp(a), terwijl dit in 27.8% en in 38.1% van de families met respectievelijk een late-onset event en zonder een event werd gezien.
- De OR voor hoge Lp(a)-waarden in kinderen was hoger in families met een early-onset ASCVD event, in vergelijking met diegenen in families met een late-onset event (OR: 3.77, 95%CI: 1.16–12.25, P=0.027).
- In een multivariabele analyse waren verhoogde piek LDL-c (OR: 1.01, 95%CI: 1.00–1.02, P=0.30) en totaal cholesterol (TC) niveaus (OR: 1.00, 95%CI: 0.99–1.01, P=0.52) niet significant geassocieerd met hoog Lp(a).
- De associatie tussen Lp(a) en leeftijd van ontwikkeling van ASCVD in familieleden werd behouden na correctie voor zowel piek LDL-c als TC-waarden.
- De OR voor het hebben van verhoogd LDL-c verschilde niet tussen kinderen van families met een early-onset ASCVD event en diegenen met een late-onset event (OR: 0.45, 95%CI: 0.11–1.80, P=0.26). Dit veranderde niet wanneer de gemiddelde of hoogste LDL-c waarden van broers en zussen werden gebruikt (OR: 0.79, 95%CI: 0.24–2.61, P=0.70).
Conclusie
Kinderen met FH en een familiegeschiedenis met early-onset ASCVD hadden een grotere kans op Lp(a) ≥50 mg/dL, in vergelijking met kinderen met FH en een familiegeschiedenis met late-onset ASCVD. Het risico op het hebben van verhoogd LDL-c verschilde echter niet tussen kinderen van families met een early-onset ASCVD en diegenen met een late-onset event. Deze data suggereren dat metingen van Lp(a) in kinderen met FH mogelijk beter CV risico karakteriseren en mogelijk kinderen kunnen identificeren die meer baat zouden kunnen hebben bij een agressievere behandeling om ASCVD risico te verlagen, vooral wanneer de informatie over de familiegeschiedenis beperkt is.
Referenties
1. Goldberg AC, Hopkins PN, Toth PP, et al. Familial hypercholesterolemia: screening, diagnosis and management of pediatric and adult patients. J Clin Lipidol. 2011;5(3):S1–S8.
2. Widhalm K, Genser D. Elevated levels of lipoprotein (a) in children with familial hypercholesterolemia. Wien Klin Wochenschr. 1994;106(7):197–200.
3. Perez de Isla L, Alonso R, Mata N, et al. Predicting cardiovascular events in familial hypercholesterolemia: the SAFEHEART registry.Circulation. 2017;135(22):2133–2144.
4. Alonso R, Andres E, Mata N, et al. Lipoprotein(a) Levels in Familial Hypercholesterolemia: an important predictor of cardiovascular disease independent of the type of LDL receptor mutation. J Am Coll Cardiol. 2014;63(19):1982–1989.
5. Mbewu AD, Bhatnagar D, Durrington PN, et al. Serum lipoprotein(a) in patients heterozygous for familial hypercholesterolemia, their relatives, and unrelated control populations. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 1991;11(4):940–946.
6. Utermann G, Hoppichler F, Dieplinger H, et al. Defects in the low density lipoprotein receptor gene affect lipoprotein (a) levels: multiplicative interaction of two gene loci associated with premature atherosclerosis. Proc Natl Acad Sci U S A. 1989;86(11):4171–4174.
7. Seed M, Hoppichler F, Reaveley D, et al. Relation of serum lipoprotein(a) concentration and apolipoprotein(a) phenotype to coronary heart disease in patients with familial hypercholesterolemia. N Engl J Med. 1990;322(21):1494–1499.
8. Wiklund O, Olofsson SO, Fager G, et al. Apolipoprotein(a) and ischaemic heart disease in familial hypercholesterolaemia. Lancet. 1990;335(8702):1360–1363.
9. Jansen ACM, van Aalst-Cohen ES, Tanck MW, et al. The contribution of classical risk factors to cardiovascular disease in familial hypercholesterolaemia: data in 2400 patients. J Intern Med. 2004;256(6):482–490.
10. Murase T, Okubo M, Amemiya-Kudo M, et al. Impact of markedly elevated serum lipoprotein(a) levels ($100 mg/dL) on the risk of coronary heart disease. Metabolism. 2007;56(9):1187–1191.
11. Wiegman A, Rodenburg J, de Jongh S, et al. Family history and cardiovascular risk in familial hypercholesterolemia: data in more than 1000 children. Circulation. 2003;107(11):1473–1478.