CVD risico geassocieerd met hoog Lp(a) gereduceerd bij laag LDL-c in een primaire preventie setting
In twee prospectieve populatiecohorten was het verhoogde risico op CVD in individuen met hoge Lp(a) concentraties verlaagd bij LDL-c waarden <2.5 mmol/L.
Cardiovascular disease risk associated with elevated lipoprotein(a) attenuates at low low-density lipoprotein cholesterol levels in a primary prevention settingLiteratuur - Verbeek R, Hoogeveen RM, Langsted A et al. - Eur Heart J 2018; published online ahead of print
Introductie en methoden
Verhoogd lipoproteïne(a) [Lp(a)] is een onafhankelijke risicofactor voor CVD en Mendeliaanse randomisatiestudies hebben een causale associatie aangetoond [1-4]. Voorgaande studies suggereren dat verhoogd Lp(a) voornamelijk samen met hoge waarden van LDL-c CVD veroorzaakt [5-6]. De vraag blijft echter of het risico op CVD geassocieerd met hoge Lp(a)-waarden verlaagd is in individuen met lage LDL-c concentraties.
Data van twee grote prospectieve cohort studies werden gebruikt om de associatie tussen Lp(a) en LDL-c met het risico op CVD-incidentie en -mortaliteit te testen.
Deelnemers van the European Prospective Investigation of Cancer (EPIC)-Norfolk prospective population study (1993-1997) en the Copenhagen City Heart Study (CCHS) prospective population study (1991-1994 en 2001-2003) deden mee aan het onderzoek. Deelnemers met een myocardinfarct, beroerte of lipiden-verlagende therapie bij aanvang van de studie, ontbrekende LDL-c of Lp(a) waarden en niet-Kaukasische deelnemers werden uitgesloten, waarna een studiepopulatie van 26.102 over bleef (EPIC-Norfolk: 16.654, CCHS: 9.448).
Voor de analyse werden deelnemers aan de hand van Lp(a) en LDL-c waarden ingedeeld in groepen. In beide cohorten was laag Lp(a) gedefinieerd als<80e cohort percentiel gebaseerd op de EAS voorgestelde drempelwaarde for Lp(a) [7]. LDL-c waarden werd gecorrigeerd voor LDL-c afkomstig van Lp(a) (LDL-ccorr) [8] en daarna werden deelnemers verdeeld in groepen voor de LDL- ccorr waarden <2.5, 2.5-3.49, 3.5-4.49, 4.5-5.49 en ≥5.5 mmol/L.
Atherosclerotische CVD events in deze studie omvatten coronaire hartziekten, niet-fataal myocardinfarct, en fatale en niet-fatale beroerte.
Belangrijkste resultaten
- Deelnemers uit de EPIC-Norfolk studie met Lp(a) waarden uit het <80e cohort percentiel en LDL-ccorr ≥5.5 mmol/L hadden een HR van 1.61 (95%CI: 1.29-2.00, P<0.001) in vergelijking met individuen met LDL-ccorr <2.5 mmol/L.
- Deelnemers uit de EPIC-Norfolk studie met Lp(a) waarden uit het ≥80e cohort percentiel en LDL-ccorr ≥5.5 mmol/L hadden een HR van 2.17 (95%CI: 1.58-2.98, P<0.001) en degenen met een LDL-ccorr<2.5 mmol/L hadden een HR van 1.11 (95%CI: 0.77-1.59, P=0.57), in vergelijking met individuen met Lp(a) <80e cohort percentiel en LDL-ccorr <2.5 mmol/L.
- In vergelijking met individuen met LDL-ccorr<2.5 mmol/L hadden deelnemers uit de CCHS studie met Lp(a) waarden uit het <80e cohort percentiel en LDL-ccorr ≥5.5 mmol/L een HR van 1.42 (95%CI: 1.15-1.74, P<0.001) in vergelijking met individuen met LDL-ccorr <2.5 mmol/L.
- In vergelijking met LDL-ccorr <2.5 mmol/L hadden deelnemers uit de CCHS studie met Lp(a) waarden uit het ≥80e cohort percentiel en LDL-ccorr ≥5.5 mmol/L een HR van 2.34 (95%CI: 1.63-3.35, P<0.001) en deelnemers met LDL-ccorr<2.5 mmol/L hadden een HR van 1.08 (95%CI: 0.85-1.38, P=0.48), in vergelijking met individuen met Lp(a) <80e cohort percentiel en LDL- ccorr ≥5.5 mmol/L.
- In beide cohorten was er geen significante interactie tussen LDL-ccorr en Lp(a) waarden op het CVD risico (EPIC-Norfolk: P=0.80 en CCHS: P=0.11).
Conclusie
Deze studie bevestigt dat Lp(a) en LDL-c onafhankelijk geassocieerd zijn met het risico op CVD in een primaire preventie setting. Het verhoogde risico op CVD bij hoge Lp(a) concentraties was verlaagd bij lage LDL-c concentraties, maar er werd geen interactie gevonden tussen Lp(a) en LDL-ccorr waarden op het CVD risico.
Referenties
1. Emerging Risk Factors Collaboration, Erqou S, Kaptoge S, et al. Lipoprotein(a) concentration and the risk of coronary heart disease, stroke, and nonvascular mortality. JAMA 2009;302:412–423.
2. Kamstrup PR, Tybjaerg-Hansen A, Steffensen R, et al. Genetically elevated lipoprotein(a) and increased risk of myocardial infarction. JAMA 2009; 301:2331–2339.
3. Clarke R, Peden JF, Hopewell JC, et al. Genetic variants associated with Lp(a) lipoprotein level and coronary disease. N Engl J Med 2009;361:2518–2528.
4. Nordestgaard BG, Langsted A. Lipoprotein (a) as a cause of cardiovascular disease: insights from epidemiology, genetics, and biology. J Lipid Res 2016;57: 1953–1975.
5. Afshar M, Pilote L, Dufresne L, et al. Lipoprotein(a) interactions with low-density lipoprotein cholesterol and other cardiovascular risk factors in premature acute coronary syndrome (ACS). J Am Heart Assoc 2016;5: e003012–e003019.
6. Suk Danik J, Rifai N, Buring JE, et al. Lipoprotein(a), measured with an assay independent of apolipoprotein(a) isoform size, and risk of future cardiovascular events among initially healthy women. JAMA 2006;296:1363–1370.
7. Nordestgaard BG, Chapman MJ, Ray K, et al. Lipoprotein(a) as a cardiovascular risk factor: current status. Eur Heart J 2010;31:2844–2853.
8. Viney NJ, Yeang C, Yang X, et al. Relationship between ‘LDL-C’, estimated true LDL-C, apolipoprotein B-100, and PCSK9 levels following lipoprotein(a) lowering with an antisense oligonucleotide. J Clin Lipidol 2018; 12:707–710.