Daling in eGFR geassocieerd met toekomstig risico op renale en CV events in patiënten met T2DM
Een post-hoc analyse van ADVANCE en ADVANCE-ON data laat zien dat een eGFR-helling van -3 mL/min/1.73m² geassocieerd is met hoger risico op klinische uitkomsten bij patiënten met T2DM.
The relationship between eGFR slope and subsequent risk of vascular outcomes and all-cause mortality in type 2 diabetes: the ADVANCE-ON studyLiteratuur - Oshima M, Jun M, Ohkuma T et al., - Diabetologia 2019, 62:1988–1997, https://doi.org/10.1007/s00125-019-4948-4
Introductie en methoden
Diabetische nierziekte kan leiden tot eindstadium nierfalen (ESKD), CVD en voortijdige sterfte [1-4]. Nierfunctie daalt sneller in patiënten met diabetes in vergelijking met mensen zonder diabetes [5-7]. Voor preventie van ongewenste langetermijnuitkomsten is vroege detectie van diabetische nierziekte noodzakelijk.
Meta-analyses hebben aangetoond dat een daling in eGFR van 30% en 40% geassocieerd is met het risico op ESKD sterfte in mensen met en zonder diabetes [8,9]. De procentuele daling van eGFR werd in deze studies echter berekend op basis van slechts 2 meetwaarden. Het verloop van eGFR in de tijd werd dus niet bepaald. Het doel van de huidige studie is het bepalen van de prognostische waarde van de eGFR-helling in het voorspellen van het risico op klinische uitkomsten in patiënten met T2DM.
Deze studie is een post-hoc analyse van 8879 deelnemers met een leeftijd van 65.6 ± 6.3 jaar (gemiddelde ± SD) van de grote, gerandomiseerde, gecontroleerde trial ADVANCE en de post-trial follow-up ADVANCE-ON. ADVANCE onderzocht het effect van BP-verlagende en intensieve bloedglucose-verlagende therapieën op vasculaire uitkomsten in patiënten met T2DM. De eGFR-helling van elke deelnemer werd bepaald op basis van drie eGFR metingen 4, 12, en 24 maanden na randomisatie. Aangezien RAAS-remmers een acute daling in eGFR veroorzaken, werden eGFR data van de eerste 4 maanden geëxcludeerd.
De primaire uitkomst was een samenstelling van majeure renale events (chronische dialyse, niertransplantatie of sterfte ten gevolge van nierziekten), majeure macrovasculaire events (myocardinfarct, beroerte of CV sterfte) en algemene sterfte.
Belangrijkste resultaten
- Gemiddelde eGFR was 75 ± 17 mL/min/1.73m² op baseline. Gemiddelde jaarlijkse verandering in eGFR was -0.63 ± 1.75 ml/ min/1.73m².
- Gedurende de follow-up met een mediaan van 7.6 jaar, beginnend na de 20 maanden waarin de eGFR helling werd vastgesteld, was een substantiële daling in eGFR (laagste 25% van hellingen, <-1.63) geassocieerd met een hoger risico op de primaire uitkomst (HR=1.30, 95% CI 1.17-1.43, P<0.001), vergeleken met een stabiel eGFR (middelste 50%, -1.63 tot 0.33). Een substantiële stijging in eGFR (hoogste 25%, >0.33) had geen effect op het risico van de primaire uitkomst (HR=0.96, 95% CI 0.86-1.07, P<0.42).
- Grotere jaarlijkse dalingen in eGFR waren geassocieerd met hogere risico’s op studieuitkomsten, in vergelijking met geen verandering in eGFR (0 mL/min/1.73m²). Patiënten met een eGFR helling van -3mL/min/1.73m² per jaar hadden een hoger risico op de primaire uitkomst (HR: 1.37, 95%CI: 1.20-1.56).
- De componenten van de primaire uitkomsten lieten ook een hoger risico zien voor patiënten met een eGFR helling van -3 mL/min/1.73m² per jaar: HR: 6.14 (95%CI: 3.60-10.49) voor grote renale events, HR: 1.25 (95%CI:1.06-1.48) voor grote macrovasculaire events en HR: 1.54 (95%CI: 1.31-1.81) voor algemene sterfte.
- Een significant lineair verband werd gevonden tussen de geschatte eGFR-helling en het risico op de primaire uitkomst (P voor lineaire trend <0.001, P voor kwadratisch effect: 0.18).
Conclusie
Deze post-hoc analyse van ADVANCE en ADVANCE-ON data liet zien dat een daling in eGFR van 3 mL/min/1.73m² per jaar gedurende 20 maanden geassocieerd was met klinische uitkomsten in patiënten met T2DM. Dit suggereert dat het monitoren van de eGFR helling in de tijd de potentie heeft om T2DM patiënten te identificeren die een hoog risico hebben op renale events, vasculaire events en algemene sterfte.
Referenties
1. Australian Institute of Health and Welfare (2018) Deaths from diabetes. Available from https://www.aihw.gov.au/reports/diabetes/diabetes-snapshot/contents/deaths-from-diabetes. Accessed 15 Oct 2018
2. Tuttle KR, Bakris GL, Bilous RW et al (2014) Diabetic kidney disease: a report from an ADA Consensus Conference. Diabetes Care 37(10):2864–2883. https://doi.org/10.2337/dc14-1296
3. The United States Renal Data System (2017) 2017 USRDS annual data report: Epidemiology of kidney disease in the United States. National Institutes of Health, National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, Bethesda, MD
4. Ninomiya T, Perkovic V, de Galan BE et al (2009) Albuminuria and kidney function independently predict cardiovascular and renal outcomes in diabetes. J AmSoc Nephrol 20(8):1813–1821. https://doi.org/10.1681/ASN.2008121270
5. Hobeika L, Hunt KJ, Neely BA, Arthur JM (2015) Comparison of the rate of renal function decline in nonproteinuric patients with and without diabetes. Am J Med Sci 350(6):447–452. https://doi.org/10.1097/MAJ.0000000000000583
6. Zoppini G, Targher G, Chonchol M et al (2012) Predictors of estimated GFR decline in patients with type 2 diabetes and preserved kidney function. Clin J Am Soc Nephrol 7(3):401–408. https://doi.org/10.2215/CJN.07650711
7. Warren B, Rebholz CM, Sang Yet al (2018) Diabetes and trajectories of estimated glomerular filtration rate: a prospective cohort analysis of the Atherosclerosis Risk in Communities study. Diabetes Care 41(8):1646–1653. https://doi.org/10.2337/dc18-0277
8. Coresh J, Turin TC, Matsushita K et al (2014) Decline in estimated glomerular filtration rate and subsequent risk of end-stage renal disease and mortality. JAMA 311(24):2518–2531. https://doi.org/10.1001/jama.2014.6634
9. Lambers Heerspink HJ, Tighiouart H, Sang Y et al (2014) GFR decline and subsequent risk of established kidney outcomes: a meta-analysis of 37 randomized controlled trials. Am J Kidney Dis 64(6):860–866. https://doi.org/10.1053/j.ajkd.2014.08.018