Diabetes en insulineresistentie geassocieerd met hoogste relatieve risico op vroegtijdige CHD bij vrouwen
Deze studie onderzocht het relatieve risico van meer dan 50 klinische risicofactoren en biomarkers op incidente coronaire hartziekte bij vrouwen in 4 leeftijdsgroepen.
Association of Lipid, Inflammatory, and Metabolic Biomarkers With Age at Onset for Incident Coronary Heart Disease in WomenLiteratuur - Dugani SB, Moorthy MV, Li C et al., - JAMA Cardiol. 2021 Jan 20;e207073. doi: 10.1001/jamacardio.2020.7073.
Introductie en methoden
Opsporing van personen met een verhoogd risico op premature coronaire hartziekte (CHD) is belangrijk om vroegtijdige morbiditeit en mortaliteit te verminderen. Premature CHD wordt over het algemeen gedefinieerd als CHD bij vrouwen vóór de leeftijd van 65 jaar en bij mannen vóór de leeftijd van 55 jaar [1-3]. Deze studie onderzocht de associaties van meer dan 50 klinische risicofactoren en biomarkers met incidente CHD bij vrouwen.
De studie werd uitgevoerd onder 28024 Amerikaanse vrouwelijke health professionals die deelnamen aan de Women’s Health Study [4-7]. Alle deelnemers waren vrouwen (≥ 45 jaar) zonder bekende CVD op baseline. Baseline risicofactoren werden bepaald en bloedmonsters voor biomarkermetingen (lipiden, lipoproteïnen, inflammatoire en metabolische biomarkers) werden verzameld op baseline (30 april 1993 tot 24 januari 1996). De mediane follow-up was 21.4 jaar en de analyses werden uitgevoerd van 1 oktober 2017 tot 1 oktober 2020. De primaire uitkomst was incidente CHD, gedefinieerd als de samengestelde uitkomst van eerste MI, PCI, CABG of CHD sterfte. Het aantal incidente CHD werd bepaald in 4 leeftijdsgroepen:<55, 55 tot <65, 65 tot <75 en ≥ 75 jaar. Gecorrigeerde hazard ratio's (aHR's) werden bepaald voor incidente CHD per SD-toename van elke biomarker en voor klinische risicofactoren.
Belangrijkste resultaten
- Van alle onderzochte klinische factoren gaf diabetes het hoogste relatieve risico op incidente CHD bij vrouwen (aHR bij vrouwen >55 jaar: 10.71, 95%CI 5.57-20.60; aHR bij vrouwen van 55 tot 65 jaar: 10.92, 95%CI 8.44-14.13; aHR bij vrouwen van 65 tot <75 jaar: 4.49, 95%CI 3.46-5.83; aHR bij vrouwen ≥75 jaar: 3.47, 95%CI 2.47-4.87).
- Klinische risicofactoren die ook geassocieerd waren met een verhoogd risico op incidente CHD bij vrouwen jonger dan 55 jaar zijn: metabool syndroom (aHR: 6.09, 95%CI 3.60-10.29), hypertensie (aHR: 4.58, 95%CI 2.76-7.60), obesitas (aHR: 4.33, 95%CI 2.31-8.11) en roken (aHR: 3.92, 95%CI 2.32-6.63). Relatieve risico's namen af met toenemende leeftijd. MI bij een ouder vóór de leeftijd van 60 jaar was geassocieerd met een 1.5 tot 2 keer hoger risico op CHD bij vrouwen tot 75 jaar.
- Hemaglobine A1c was geassocieerd met incidente CHD (aHR bij vrouwen >55 jaar: 1.38, 95%CI 1.26-1.50, aHR’s namen af met toenemende leeftijd). Er werden geen significante associaties gevonden tussen andere metabole biomarkers en incidente CHD in alle leeftijdsgroepen.
- Alle onderzochte inflammatoire biomarkers (CRP, Fibrinogen, ICAM-1 en GlycA) waren significant geassocieerd met incidente CHD in alle leeftijdsgroepen (aHR varieerde van 1.2 tot 1.84). aHR’s nemen af met toenemende leeftijd.
- Lipiden en lipoproteïnen die significant geassocieerd waren met een verhoogd risico op incidente CHD bij vrouwen jonger dan 55 jaar zijn: totaal cholesterol (aHR: 1.39, 95%CI 1.12-1.73), LDL-c (aHR: 1.38, 95%CI 1.10-1.74), non-HDL-c (aHR: 1.67, 95%CI 1.36-2.04), apoB (aHR: 1.89, 95%CI 1.52-2.35) en triglyceriden (aHR: 2.14, 95%CI 1.72-2.67). Relatieve risico's namen af met toenemende leeftijd.
- Significante associaties met CHD werden ook gevonden voor kleine LDL-deeltjes, totale LDL-deeltjes, totale TRL-deeltjes, TRL-triglyceride, TRL-cholesterol, TRL-grote deeltjes, TRL-mediumdeeltjes en TRL-zeer kleine deeltjes. De meeste HDL-deeltjes hadden een omgekeerde associatie met CHD (met aHR’s onder de 1), behalve kleine HDL-deeltjes.
Conclusie
Deze studie liet zien dat diabetes en insulineresistentie belangrijke determinanten zijn van vroegtijdige CHD bij vrouwen. Andere klinische factoren die geassocieerd zijn met vroegtijdige CHD bij vrouwen zijn metabool syndroom, hypertensie, obesitas en roken.
Referenties
1. De Sutter J, De Bacquer D, Kotseva K, et al; EUROpean Action on Secondary Prevention through Intervention to Reduce Events II study group. Screening of family members of patients with premature coronary heart disease; results from the EUROASPIRE II family survey. Eur Heart J. 2003;24(3):249-257. doi:10.1016/S0195-668X(02)00386-X
2. Kotseva K,Wood D, De Backer G, De Bacquer D, Pyörälä K, Keil U; EUROASPIRE Study Group. EUROASPIRE III: a survey on the lifestyle, risk factors and use of cardioprotective drug therapies in coronary patients from 22 European countries. Eur J Cardiovasc Prev Rehabil. 2009;16(2):121-137. doi:10.1097/HJR.0b013e3283294b1d
3. Lloyd-Jones DM, Nam B-H, D’Agostino RB Sr, et al. Parental cardiovascular disease as a risk factor for cardiovascular disease in middle-aged adults: a prospective study of parents and offspring. JAMA. 2004;291(18):2204-2211. doi:10.1001/jama.291.18.2204
4. Mora S, Otvos JD, Rifai N, Rosenson RS, Buring JE, Ridker PM. Lipoprotein particle profiles by nuclear magnetic resonance compared with standard lipids and apolipoproteins in predicting incident cardiovascular disease inwomen. Circulation. 2009;119(7):931-939. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.108.816181
5. Ridker PM, Cook NR, Lee I-M, et al. A randomized trial of low-dose aspirin in the primary prevention of cardiovascular disease in women. N Engl J Med. 2005;352(13):1293-1304. doi:10.1056/NEJMoa050613
6. Lee I-M, Cook NR, Gaziano JM, et al. Vitamin E in the primary prevention of cardiovascular disease and cancer: theWomen’s Health Study: a randomized controlled trial. JAMA. 2005;294(1):56-65. doi:10.1001/jama.294.1.56
7. Cook NR, Lee I-M, Gaziano JM, et al. Low-dose aspirin in the primary prevention of cancer: the Women’s Health Study: a randomized controlled trial. JAMA. 2005;294(1):47-55. doi:10.1001/jama.294.1.47