Langdurige therapietrouw aan statines omgekeerd geassocieerd met mortaliteit door alle oorzaken in ASCVD
Een retrospectieve cohortstudie vond dat lage therapietrouw aan langdurige statinebehandeling geassocieerd was met een hoger risico op mortaliteit door alle oorzaken in patiënten met ASCVD.
Association of Statin Adherence With Mortality in Patients With Atherosclerotic Cardiovascular DiseaseLiteratuur - Rodriguez F, Maron DJ, Knowles JW et al. - JAMA Cardiol 2019; doi:10.1001/jamacardio.2018.4936
Introductie en methoden
De geüpdatete 2018 American College of Cardiology (ACC) en de American Heart Association (AHA) cholesterolrichtlijnen bevelen statines aan als hoofdbehandeling voor patiënten met atherosclerotische cardiovasculaire ziekte (ASCVD) en benadrukken het belang om therapietrouw te bepalen in de dagelijkse praktijk [1]. Statines worden echter substantieel ondergebruikt en ondergedoseerd in veel patiënten met hoog risico, zelfs na een acuut coronair syndroom [2-4]. De redenen voor lage therapietrouw aan statinebehandeling zijn complex en kunnen factoren omvatten die betrekking hebben op patiënt, clinicus en gezondheidszorgsysteem en onduidelijk blijven. Bovendien hebben de meeste studies therapietrouw aan statines meteen na een ASCVD event of ziekenhuisopname geëvalueerd in patiënten, wanneer nieuwe statines werden voorgeschreven.
Deze retrospectieve cohortstudie (n=347.104) bepaalde daarom de associatie tussen therapietrouw aan statines en mortaliteit door alle oorzaken bij poliklinische patiënten met vastgestelde ASCVD (18-85 jaar) uit de Veterans Affairs (VA) Health System (januari 2013-april 2014) die een stabiele voorschrijving van een statine hadden, en onderzocht of deze associatie beïnvloed werd door intensiteit van statinebehandeling of door karakteristieken op patiënt- of systeemniveau. Patiënten die dosisreductie of intensifiëring ondergingen gedurende de zes maanden na de indexdatum werden uitgesloten. Intensiteit van statinetherapie werd ingedeeld volgens de ACC/AHA cholesterol behandelrichtlijnen: laag, matig of hoog [1,5]. Therapietrouw werd gedefinieerd door de ‘medication possession ratio (MPR)’, wat berekend werd door het aantal dagen van poliklinische statineverstrekking gedurende een periode van 12 maanden te delen door het aantal dagen dat de patiënt niet was opgenomen en levend was gedurende de periode van 12 maanden. MPR werd geclassificeerd als volgt: <50%, 50% tot 69%, 70% tot 89% of ≥90%. Gemiddelde follow-up was 2.9 jaar.
Primaire uitkomt was mortaliteit door alle oorzaken. Secundaire uitkomsten waren 1-jaarsmortaliteit, 1-jaarsziekenhuisopname voor ischemische hartziekte of ischemische stroke.
Belangrijkste resultaten
Patiëntkarakteristieken en therapietrouw aan statinebehandeling
- Gemiddelde therapietrouw aan stabiele statinetherapie was 87.7%.
- Diegenen die matige intensiteit statinebehandeling kregen waren iets meer therapietrouw, in vergelijking met diegenen met lage of hoge intensiteit statinetherapie (OR: 1.18, 95%CI: 1.16-1.20, P<0.001).
- Vrouwen waren minder therapietrouw aan statinetherapie vs. mannen (OR: 0.89, 95%CI: 0.84-0.94, P<0.001), als ook rassengroepen die in de minderheid zijn vs. non-Hispanic witte patiënten.
- Jongere en oudere patiënten waren minder therapietrouw, in vergelijking met diegenen van 65-74 jaar.
Therapietrouw aan statinebehandeling en 1-jaarsziekenhuisopname
- Na multivariabele correctie was de OR voor 1-jaarsziekenhuisopname voor ischemische hartziekte of ischemische stroke 1.08 (95%CI: 1.03-1.14) voor diegenen met MPR <50%, 1.02 (95%CI: 0.99-1.07) voor MPR 50%-69% en 1.09 (95%CI: 1.06-1.12) voor MPR 70%-89% (alle P<0.001), in vergelijking met diegenen met een MPR ≥90%.
Therapietrouw aan statinebehandeling en 1-jaarsmortaliteit door alle oorzaken
- Na multivariabele correctie was mate van therapietrouw significant geassocieerd met 1-jaarsmortaliteit. Patiënten met een MPR <50% hadden een HR voor 1-jaarsmortaliteit van 1.30 (95%CI: 1.27-1.34), in vergelijking met de meest therapietrouwe patiënten (MPR ≥90%). Diegenen met een MPR van 50%-69% hadden een HR van 1.21 (95%CI: 1.18-1.24) en diegenen met een MPR van 70%-89% hadden een HR van 1.08 (95%CI: 1.06-1.09). De effect grootte was verzwakt maar bleef significant na correctie voor LDL-c waarden.
- Een gegradeerde associatie tussen therapietrouw aan medicatie en mortaliteit werd gevonden. Deze gradatie was het grootst voor diegenen met hoge intensiteit statinetherapie.
Conclusie
Deze retrospectieve cohortstudie toonde een omgekeerde, gegradeerde associatie tussen langdurige therapietrouw aan statines en mortaliteit door alle oorzaken in VA patiënten met ASCVD. Deze data suggereren dat optimalisering van therapietrouw aan statines nodig is om secundaire preventie van ASCVD te verbeteren.
Referenties
1. Grundy SM, Stone NJ, Bailey AL, et al. AHA/ACC/AACVPR/AAPA/ABC/ACPM/ADA/AGS/ APhA/ASPC/NLA/PCNA guideline on the management of blood cholesterol: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines [published online November 2018]. J Am Coll Cardiol. 2018. doi:10.1016/j.jacc.2018.11.003
2. Hirsh BJ, Smilowitz NR, Rosenson RS, Fuster V, Sperling LS. Utilization of and adherence to guideline-recommended lipid-lowering therapy after acute coronary syndrome: opportunities for improvement. J AmColl Cardiol. 2015;66(2):184-192. doi:10.1016/j.jacc.2015.05.030
3. Maddox TM, Borden WB, Tang F, et al. Implications of the 2013 ACC/AHA cholesterol guidelines for adults in contemporary cardiovascular practice: insights from the NCDR PINNACLE registry. J AmColl Cardiol. 2014;64(21): 2183-2192. doi:10.1016/j.jacc.2014.08.041
4. Rosenson RS, Kent ST, Brown TM, et al. Underutilization of high-intensity statin therapy after hospitalization for coronary heart disease. J AmColl Cardiol. 2015;65(3):270-277. doi:10.1016/j.jacc.2014.09.088
5. Stone NJ, Robinson JG, Lichtenstein AH, et al; American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines. 2013 ACC/AHA guideline on the treatment of blood cholesterol to reduce atherosclerotic cardiovascular risk in adults: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines. J AmColl Cardiol. 2014;63(25 Pt B):2889-2934. doi:10.1016/j.jacc.2013.11.002