Minimaal en optimaal aantal dagelijkse stappen voor gezonde mensen om sterfte- en HVZ-risico’s te verminderen
Een meta-analyse van prospectieve cohortstudies in de algemene bevolking toonde dat het lopen van ~8800 stappen/dag het sterfterisico met 60% verlaagde, terwijl een dagelijks aantal stappen van ~7200 het HVZ-risico met 51% verminderde. Een minimum van ~2600 stappen/dag was al gunstig.
Relationship of Daily Step Counts to All-Cause Mortality and Cardiovascular EventsLiteratuur - Stens NA, Bakker EA, Mañas A, et al. - J Am Coll Cardiol. 2023 Aug 26;S0735-1097(23)06400-8. doi: 10.1016/j.jacc.2023.07.029
Introductie en methoden
Achtergrond
Studies hebben laten zien dat het lopen van 1000 extra stappen per dag geassocieerd is met een verlaagd risico op sterfte door alle oorzaken van 12-15% [1,2] en met een lagere kans op kwetsbaarheid [3]. De minimale en optimale aantallen dagelijkse stappen voor gezondheidsverbeteringen zijn echter nog niet volledig vastgesteld.
Doel van de studie
De auteurs onderzochten de dosis-responsrelatie van objectief gemeten stappenaantalgegevens met totale sterfte en incidentele HVZ in de algemene bevolking, evenals de modererende effecten van geslacht, soort meetapparaat en draaglocatie, en stapcadans op de beoordeling van het aantal stappen.
Methoden
In deze systematische review en meta-analyse werd een systematisch literatuuronderzoek verricht in PubMed en EMBASE vanaf het begin van de database tot oktober 2022 om zo geschikte prospectieve cohortstudies te identificeren. In totaal werden 12 studies geïncludeerd (n=111.309). Het risico op bias was laag voor alle studies, met uitzondering van één die een gemiddeld biasrisico had. De publicatiebias werd als minimaal beschouwd.
Uitkomstmaten
De primaire uitkomstmaten waren totale sterfte en incidentele fatale of niet-fatale HVZ, waaronder ischemische of coronaire hartziekte, beroerte en/of HF.
Belangrijkste resultaten
Categorische dosis-responsrelatie tussen dagelijks aantal stappen en klinische uitkomsten
- Gedurende een mediane follow-upperiode van 77,8 maanden (IQR: 71,6-82,9) was een gemiddeld aantal stappen (mediaan: 6000 stappen/dag; IQR: 5392-6775) geassocieerd met een lager risico op totale sterfte (gecorrigeerde HR: 0,64; 95%BI: 0,56-0,72; I²=53%; 95%BI: 7-76%) vergeleken met een laag aantal stappen (mediaan: 3166 stappen/dag; IQR: 2375-4191).
- De risicovermindering voor de associatie van het dagelijkse aantal stappen met totale sterfte was nog groter voor personen met een hoog aantal stappen (mediaan: 10.000 stappen/dag; IQR: 8843-11.082) vergeleken met personen met een laag aantal stappen (gecorrigeerde HR: 0,50; 95%BI: 0,42-0,60; I²=62%; 95%BI: 26-80%).
- Gedurende een mediane follow-uptijd van 72,9 maanden (IQR: 66,4-80,4) was een gemiddeld aantal stappen (mediaan: 5737 stappen/dag; IQR: 5449-6000) geassocieerd met een lager risico op HVZ (gecorrigeerde HR: 0,58; 95%BI: 0,46-0,73; I²=56%; 95%BI: 0-85%) vergeleken met een laag aantal stappen (mediaan: 2022 stappen/dag; IQR: 1468-2885). Dit gold eveneens voor een hoog aantal stappen (mediaan: 11.000 stappen/dag; IQR: 9923-12.024; gecorrigeerde HR: 0,42; 95%BI: 0,33-0,53; I²=20%; 95%BI: 0-88%).
Continue dosis-responsrelatie tussen dagelijks aantal stappen en klinische uitkomsten
- Continue dosis-responsanalyses lieten een niet-lineaire trend zien voor de associatie van het dagelijkse aantal stappen met totale sterfte en met incidentele HVZ (beide P voor niet-lineariteit<0,001).
- De risicovermindering werd statistisch significant voor de associatie met mortaliteit bij 2517 stappen/dag (gecorrigeerde HR: 0,92; 95%BI: 0,84-0,99) en voor HVZ bij 2735 stappen/dag (gecorrigeerde HR: 0,89; 95%BI: 0,79-0,99), vergeleken met het referentieniveau van 2000 stappen/dag.
- Een verdere toename van het aantal stappen was geassocieerd met een verlaagd sterfterisico tot 8763 stappen/dag (gecorrigeerde HR: 0,40; 95%BI: 0,38-0,43) en een verlaagd risico op HVZ tot 7126 stappen/dag (gecorrigeerde HR: 0,49; 95%BI: 0,45-0,55).
- Een verdere verlaging van het risico op sterfte of HVZ was niet statistisch significant (gecorrigeerde HR voor 16.000 vs. 2000 stappen/dag: respectievelijk 0,35; 95%BI: 0,30-0,40 en 0,42; 95%BI: 0,33-0,53).
- Een verandering in de risicoschatting na een toe- of afname van 1000 stappen/dag was sterk afhankelijk van het aantal stappen bij studieaanvang.
Modererende effecten op aantal stappen
- Er waren geen belangrijke verschillen in de risicoreducties tussen mannen en vrouwen.
- Meer uitgesproken risicoreducties voor totale sterfte werden waargenomen in studies waarin een heupaccelerometer werd gebruikt (8 studies) vergeleken met studies waarin een polsaccelerometer (1 studie) of stappenteller (3 studies) werd onderzocht.
- Na correctie voor het totale aantal stappen was een gemiddelde stapcadans (mediaan: 66 stappen/min; IQR: 63-67) geassocieerd met een lager sterfterisico (gecorrigeerde HR: 0,78; 95%BI: 0,65-0,93; I²=51%; 95%BI: 0-84%) vergeleken met een lage stapcadans (mediaan: 25 stappen/min; IQR: 25-25). Dit gold ook voor een hoge stapcadans (mediaan: 90 stappen/min; IQR: 89-90; gecorrigeerde HR: 0,79; 95%BI: 0,67-0,94; I²=13%; 95%BI: 0-87%).
Conclusie
In deze systematische review en meta-analyse van prospectieve cohortstudies onder de algemene bevolking verlaagde het lopen van een minimum van ~2600 stappen per dag het risico op totale sterfte met 8% vergeleken met een dagelijks aantal stappen van 2000, terwijl een dagelijks minimum van ~2800 stappen het risico op incidentele HVZ met 11% verlaagde. Het optimale aantal dagelijkse stappen voor risicoreductie was ~8800 voor mortaliteit (leidend tot een risicoreductie van 60%) en ~7200 voor HVZ (leidend tot een risicoreductie van 51%). Een gemiddelde en hoge stapcadans waren ook geassocieerd met een verlaagd sterfterisico in vergelijking met een lage stapcadans, ongeacht het totale aantal stappen.
De auteurs zijn van mening dat het stellen van doelen voor fysieke activiteit op basis van het aantal stappen een veelbelovend instrument voor de volksgezondheid kan zijn en menen dat “artsen mensen kunnen stimuleren, zelfs degenen die matig actief zijn, om hun fysieke activiteit te verhogen met ten minste 1000 stappen/dag”.
Referenties
1. Liu Y, Sun Z, Wang X, Chen T, Yang C. Dose-response association between the daily step count and all-cause mortality: a systematic review and meta-analysis. J Sports Sci. 2022;40:1678–1687.
2. Jayedi A, Gohari A, Shab-Bidar S. Daily step count and all-cause mortality: a dose-response meta-analysis of prospective cohort studies. Sports Med. 2022;52(1):89–99.
3. Lefferts EC, Bakker EA, Carbone S, Lavie CJ, Lee DC. Associations of total and aerobic steps with the prevalence and incidence of frailty in older adults with hypertension. Prog Cardiovasc Dis. 2021;67:18–25.