Niacine bij hart-en vaatziekten: nieuwe inzichten

Digby JE, Ruparelia N, Choudhury RP.
Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2012;32:582-8.

Achtergrond

Deze publicatie geeft een herwaardering van het gebruik van niacine in de klinische praktijk, op basis van het werkingsmechanisme en nonlipoproteine-gemedieerde effecten.

Samenvatting

Niacine (nicotinezuur) wordt al meer dan 50 jaar gebruikt in de behandeling van hart-en vaatziekten [1]. Niacine verhoogt HDL-C [2] en vermindert LDL-C [3], VLDL-C en lipoproteïne (a) [2]. Hoewel het een effectieve therapie is voor het verhogen van HDL-C, heeft de bijwerking flushing het gebruik ervan beperkt [4].
Omdat bij de behandeling van dyslipdemieën met statines een significant CV risico blijft bestaan [5-7], is HDL-C verhoging een rationeel doel voor lipide-interventie. HDL-verhogendeCETP-remmers worden momenteel geëvalueerd in fase III studies; niacine is nog steeds het meest efficiënte middel dat momenteel beschikbaar is. De gunstige effecten gaan waarschijnlijk verder dan lipoproteïne-modulatie, met directe effecten op de endotheliale cellen, immuuncellen, en adipocyten, wat mogelijk de indicaties voor het gebruik van niacine zou kunnen veranderen. Nieuwe middelen kunnen in de toekomst mogelijk pleiotrope ontstekingsremmende effecten vertonen zonder bijwerkingen die het gebruik van niacine beperken.

Conclusie

Niacine heeft pleiotrope lipoproteïne-onafhankelijke effecten die gunstig kunnen zijn, door anti-inflammatoire effecten op de celtypes die betrokken zijn bij de progressie van atherosclerose. Deze acties kunnen bijdragen aan de klinische voordelen van niacinebehandeling.

Referenties

1. Altschul R, Hoffer A, Stephen JD. Influence of nicotinic acid on serum cholesterol in man. Arch Biochem Biophys. 1955;54:558–559

2. Carlson LA, Hamsten A, Asplund A. Pronounced lowering of serum levels of lipoprotein lp(a) in hyperlipidaemic subjects treated with nicotinic acid. J Intern Med. 1989;226:271–276.

3. Superko HR, McGovern ME, et al. Differential effect of two nicotinic acid preparations on low-density lipoprotein subclass distribution in patients classified as low-density lipoprotein pattern a, b, or i. Am J Cardiol. 2004;94:588–594.

4. Kamal-Bahl SWD, Kramer B, Markson LE. Flushing experience and discontinuation with niacin in clinical practice. J Am Coll Cardiol. 2007;49:273A.

5. LaRosa JC, Grundy SM, et al. Intensive lipid lowering with atorvastatin in patients with stable coronary disease. N Engl J Med. 2005;352:1425–1435.

6. Barter P, Gotto AM, et al. HDL cholesterol, very low levels of LDL cholesterol, and cardiovascular events. N Engl J Med. 2007;357:1301–1310.

7. Pedersen TR, Faergeman O, et al. High-dose atorvastatin vs usual-dose simvastatin for secondary prevention after myocardial infarction: the IDEAL study: a randomized controlled trial. JAMA. 2005;294:2437–2445.

Abstract

Niacin has been used for more than 50 years in the treatment of cardiovascular disease, although its use has largely been superseded by better-tolerated lipid-modulating interventions. There has been a renewed interest in the HDL-cholesterol raising properties of niacin, with the appreciation that substantial cardiovascular risk remains despite effective treatment of LDL-cholesterol. This coincides with increasing evidence that the complex functional properties of HDL are not well reflected by measurement of HDL-cholesterol alone. In addition to favorable actions on lipoproteins, it is becoming apparent that niacin may also possess lipoprotein independent or pleiotropic effects including the inhibition of inflammatory pathways mediated by its receptor GPR109A, which is expressed by adipocytes and some leukocytes. In this article we consider emerging and prior clinical trial data relating to niacin. We review recent data in respect of mechanisms of action on lipoproteins, which remain complex and incompletely understood. We discuss the recent reports of anti-inflammatory effects of niacin in adipocytes and through bone marrow derived cells and vascular endothelium. These novel observations come at an interesting time, with current imaging and outcome studies leaving outstanding questions on niacin efficacy in statin-treated patients.