Optimalisatie van cardiovasculaire gezondheid helpt ASCVD-risico te verminderen bij personen met verhoogd Lp(a)

In een analyse van de MESA-studie onder deelnemers zonder klinische ASCVD was optimale controle van aanpasbare risicofactoren plus een gezonde levensstijl geassocieerd met een 55-88% lager risico op incidente ASCVD, ongeacht de Lp(a)-waarde.

Deze samenvatting is gebaseerd op de publicatie van Razavi AC, Reyes MP, Wilkins JT, et al. - Traditional Risk Factors, Optimal Cardiovascular Health, and Elevated Lipoprotein(a). Eur J Prev Cardiol. 2024 Nov 28:zwae382 [Online ahead of print]. doi: 10.1093/eurjpc/zwae382

Introductie en methoden

Achtergrond

Lp(a), een LDL-achtig deeltje waarin apo(a) covalent gebonden is aan apoB-100, is een causale risicofactor voor ASCVD [1]. Specifieke richtlijnen voor de primaire preventie van ASCVD bij mensen met een verhoogde Lp(a)-waarde ontbreken echter. Daarnaast is de bijdrage van leefstijl aan het ASCVD-risico in deze populatie niet duidelijk. Om cardiovasculaire gezondheid te definiëren, heeft de American Heart Association de Life’s Simple 7 (LS7)-score geïntroduceerd, een eenvoudige en gevalideerde maat op basis van 7 risicofactoren (roken, lichaamsbeweging, BMI, dieet, totaal-cholesterolconcentratie, bloeddruk en bloedglucosewaarde) [2].

Doel van de studie

Het doel van de studie was de associatie te beoordelen van traditionele risicofactoren en de LS7-score met de incidentie van ASCVD bij oudere volwassenen zonder klinische ASCVD bij aanvang van de studie, gestratificeerd naar de Lp(a)-waarde.

Methoden

De MESA-studie (Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis) is een prospectief, longitudinaal bevolkingsonderzoek onder 6814 personen in de leeftijd van 45-84 jaar die bij aanvang (juli 2000 tot juli 2002) niet bekend waren met klinische ASCVD en geïncludeerd waren door 6 veldcentra in de VS [3]. Een Lp(a)-meting bij studieaanvang, gegevens over risicofactoren en follow-up voor ASCVD-events waren beschikbaar voor 6676 deelnemers. De mediane follow-upduur was 17,7 jaar. De LS7-score werd als volgt gecategoriseerd: slecht (score: 0-8), gemiddeld (score: 9-10) en optimaal (score: 11-14). Traditionele factoren waren onder andere het roken van sigaretten, de BMI, de systolische en diastolische bloeddruk, de waarde van nuchtere bloedglucose, totaal cholesterol, HDL-c en triglyceriden, en de eGFR.

Uitkomstmaat

De belangrijkste uitkomstmaat bestond uit nieuw gediagnosticeerde ASCVD-events, gedefinieerd als zeker of waarschijnlijk MI, reanimatie na hartstilstand, fatale CHD, fatale en niet-fatale beroerte en andere atherosclerosegerelateerde of cardiovasculaire sterfte.

Belangrijkste resultaten

• De incidentie van ASCVD-events was hoger bij personen met Lp(a) ≥50 mg/dl (n=1336; 20%) (10,1 events per 1000 persoonsjaren; 95%BI: 8,7-11,6) dan bij personen met Lp(a) 30-49 mg/dl (n=873; 13%) (8,4 events per 1000 persoonsjaren; 95%BI: 6,8-10,1) en degenen met <30 mg/dl (n=4467; 67%) (8,5 events per 1000 persoonsjaren; 95%BI: 7,8-9,1).
• Van de traditionele risicofactoren was de systolische bloeddruk geassocieerd met de incidentie van ASCVD bij personen met Lp(a) <30 mg/dl (HR per SD van 20 mmHg: 1,33; 95%BI: 1,17-1,51), terwijl sigaretten roken (HR per SD van 18 pakjaren: 1,21; 95%BI: 1,08-1,36), de BMI (HR per SD van 5 kg/m²: 1,20; 95%BI: 1,01-1,42) en de nuchtere-bloedglucosewaarde (HR per SD van 26 mg/dl: 1,23; 95%BI: 1,11-1,37) een associatie vertoonden met de incidentie van ASCVD-events bij mensen met Lp(a) ≥50 mg/dl.
• Voor elke LS7-scorecategorie hadden deelnemers met Lp(a) ≥50 mg/dl een grote absoluut aantal ASCVD-events (per 1000 persoonsjaren) vergeleken met degenen met Lp(a) 30-49 mg/dl of <30 mg/dl.
• Er was geen interactie tussen de Lp(a)-waarde en LS7-score voor het risico op ASCVD-events (P voor interactie=0,60).
• Vergeleken met een slechte LS7-score gaf een optimale LS7-score een lager risico op incidente ASCVD onder deelnemers met Lp(a) <30 mg/dl (HR: 0,45; 95%BI: 0,28-0,71; P<0,001), met Lp(a) 30-49 mg/dl (HR: 0,12; 95%BI: 0,02-0,89; P=0,04) of met Lp(a) ≥50 mg/dl (HR: 0,35; 95%BI: 0,13-0,99; P=0,04).

Conclusie

In deze analyse van de MESA-studie onder personen zonder klinische ASCVD was een optimale controle van aanpasbare risicofactoren plus een gezonde levensstijl, samengevat in een LS7-score, geassocieerd met een 55-88% lager risico op nieuw gediagnosticeerde ASCVD, ongeacht de Lp(a)-waarde. De conclusie van de auteurs luidt: “Onze bevindingen suggereren dat optimalisatie van de cardiovasculaire gezondheid het ASCVD-risico bij [personen met een verhoogde Lp(a)-waarde] aanzienlijk kan verminderen, al blijft er een restrisico bestaan.”

Vind dit artikel online op Eur J Prev Cardiol.

Referenties

1. Reyes-Soffer G, Ginsberg HN, Berglund L, Duell PB, Heffron SP, Kamstrup PR, et al. Lipoprotein(a): a genetically determined, causal, and prevalent risk factor for atherosclerotic cardiovascular disease: a scientific statement from the American Heart Association. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2022;42:e48–e60.
2. Ainsworth BE, Irwin ML, Addy CL, Whitt MC, Stolarczyk LM. Moderate physical activity patterns of minority women: the Cross-Cultural Activity Participation Study. J Womens Health Gend Based Med 1999;8:805–813.
3. Bild DE, Bluemke DA, Burke GL, Detrano R, Diez Roux AV, Folsom AR, et al. Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis: objectives and design. Am J Epidemiol 2002; 156:871–881.