’s Ochtends koffiedrinken is geassocieerd met een lager sterfterisico

In een grote Amerikaanse observationele cohortstudie was het drinken van koffie in de ochtend, maar niet de hele dag door, geassocieerd met een lager risico op totale en cardiovasculaire sterfte vergeleken met geen koffiedrinken.

Deze samenvatting is gebaseerd op de publicatie van Wang X, Ma H, Sun Q, et al. - Coffee drinking timing and mortality in US adults. Eur Heart J. 2025 Jan 8:ehae871 [Online ahead of print]. doi: 10.1093/eurheartj/ehae871

Introductie en methoden

Achtergrond

Matige koffieconsumptie is geassocieerd met een lager risico op DM2, HVZ en mortaliteit [1,2], en het wordt daarom aanbevolen in de Amerikaanse dieetrichtlijnen 2015-2020 als onderdeel van een gezond voedingspatroon [3]. De associatie tussen zware koffieconsumptie (d.w.z.: meer dan 3-5 kopjes/dag) en het sterfterisico en de mogelijke effectmodificatie door klinische en gedragsmatige factoren als roken of het drinken van cafeïnevrije koffie zijn echter nog onduidelijk [2,4-6]. Daarnaast kan de timing van koffieconsumptie de associatie tussen de hoeveelheid gedronken koffie en gezondheidsuitkomsten veranderen [7].

Doel van de studie

Het doel van de studie was om patronen in de timing van koffiedrinken te identificeren en om de gezamenlijke associatie te evalueren van deze timingpatronen en de hoeveelheid gedronken koffie met het risico op totale en oorzaakspecifieke mortaliteit.

Methoden

In deze observationele studie werden patronen in de timing van koffiedrinken geïdentificeerd met een 2-stapsclusteranalyse. Voor de associatie tussen de timing van koffiedrinken en het sterfterisico werden gegevens verzameld van 40.725 personen ≥18 jaar uit de prospectieve cohortstudie NHANES (National Health and Nutrition Examination Survey), een nationaal representatief onderzoek naar de gezondheid en voedingsstatus van volwassenen en kinderen in de VS. De mediane follow-uptijd was 9,8 jaar (IQR: 9,1). De resultaten over tijdspatronen van koffiedrinken werden extern gevalideerd bij 1463 volwassenen met volledige 7-daagse dieetgegevens uit de Women’s and Men’s Lifestyle Validation Study’s, twee substudies om de beoordeling van de levensstijl te valideren in de cohorten van de Nurses’ Health Study I en II en de Health Professionals Follow-up Study.

Belangrijkste resultaten

• In het NHANES-cohort werden 2 duidelijke patronen voor de timing van koffiedrinken geïdentificeerd: het ochtendtype (voornamelijk 4:00-11:59 uur; n=14.643; 36%) en het type dat gedurende de gehele dag koffiedrinkt (n=6489; 14%). De overige deelnemers (n=19.593; 48%) namen geen koffie.

• Deze resultaten werden gevalideerd in de Women’s and Men’s Lifestyle Validation Study’s.

• Na correctie voor baselinevariabelen (waaronder rookstatus), inname van cafeïnehoudende en -vrije dranken en slaapuren was het ochtendpatroon geassocieerd met een lager risico op totale sterfte vergeleken met geen koffiedrinken (HR: 0,84; 95%BI: 0,74-0,95).

• Daarentegen was het patroon waarbij de gehele dag koffie werd gedronken niet geassocieerd met het risico op totale sterfte (HR: 0,96; 95%BI: 0,83-1,12). • Het ochtendpatroon was ook geassocieerd met een lager risico op cardiovasculaire sterfte vergeleken met geen koffiedrinken (HR: 0,69; 95%BI: 0,55-0,87), maar niet met kankerspecifieke sterfte (HR: 0,97; 95%BI: 0,75-1,25). Het patroon waarbij de gehele dag koffie werd gedronken was niet geassocieerd met het risico op cardiovasculaire sterfte (HR: 0,82; 95%BI: 0,61-1,10) of kankerspecifieke sterfte (HR: 1,14; 95%BI: 0,83-1,56) vergeleken met geen koffiedrinken.

• Een gezamenlijke analyse toonde dat de timing van koffiedrinken de associatie tussen de hoeveelheid gedronken koffie en het risico op totale sterfte veranderde (P voor interactie=0,031). Bij personen met het ochtendpatroon was het drinken van >1 kopje/dag geassocieerd met een verlaagd risico (HR voor >1 tot 2 kopjes/dag: 0,84; 95%BI: 0,73-0,96; HR voor >2 tot 3 kopjes/dag: 0,71; 95%BI: 0,60-0,86; HR voor >3 kopjes/dag: 0,79; 95%BI: 0,65-0,96; P voor lineaire trend<0,001).

• Een vergelijkbaar interactiepatroon werd gevonden voor cardiovasculaire sterfte (P voor lineaire trend<0,001), hoewel de P-waarde voor interactie niet significant was.

• Bij deelnemers die de gehele dag koffiedronken, was de koffieconsumptie niet geassocieerd met het risico op totale sterfte (P voor lineaire trend=0,10) of cardiovasculaire sterfte (P voor lineaire trend=0,45).

Conclusie

In deze observationele studie van een nationaal representatief cohort van Amerikaanse volwassenen was het drinken van >1 kop koffie in de ochtend geassocieerd met een lager risico op totale en cardiovasculaire sterfte vergeleken met geen koffiedrinken, terwijl er geen verband was tussen het drinken van koffie gedurende de dag en de avond en het sterfterisico.

Vind dit artikel online op Eur Heart J.

Referenties

1. Ding M, Bhupathiraju SN, Satija A, van Dam RM, Hu FB. Long-term coffee consumption and risk of cardiovascular disease: a systematic review and a dose–response meta-analysis of prospective cohort studies. Circulation 2014;129:643–59. https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.113.005925
2. Ding M, Satija A, Bhupathiraju SN, Hu Y, Sun Q, Han J, et al. Association of coffee consumption with total and cause-specific mortality in 3 large prospective cohorts. Circulation 2015;132:2305–15. https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.115.017341
3. Millen BE, Abrams S, Adams-Campbell L, Anderson CAM, Brenna JT, Campbell WW, et al. The 2015 dietary guidelines advisory committee scientific report: development and major conclusions. Adv Nutr 2016;7:438–44. https://doi.org/10.3945/an.116.012120
4. Freedman ND, Park Y, Abnet CC, Hollenbeck AR, Sinha R. Association of coffee drinking with total and cause-specific mortality. N Engl J Med 2012;366:1891–904. https://doi.org/10.1056/NEJMoa1112010
5. Loftfield E, Cornelis MC, Caporaso N, Yu K, Sinha R, Freedman N. Association of coffee drinking with mortality by genetic variation in caffeine metabolism: findings from the UK Biobank. JAMA Intern Med 2018;178:1086–97. https://doi.org/10.1001/jamainternmed. 2018.2425
6. Lopez-Garcia E, van Dam RM, Li TY, Rodriguez-Artalejo F, Hu FB. The relationship of coffee consumption with mortality. Ann Intern Med 2008;148:904–14. https://doi.org/10.7326/0003-4819-148-12-200806170-00003
7. Xu T, Lu B. The effects of phytochemicals on circadian rhythm and related diseases. Crit Rev Food Sci Nutr 2019;59:882–92. https://doi.org/10.1080/10408398.2018.1493678