ACC.24 Javed Butler deelt de bevindingen van de EMPACT-MI-studie, waarin empagliflozine geen gunstige effecten had op het primaire eindpunt bij patiënten met acuut MI, maar wel een significant gunstig effect had op HF-ziekenhuisopnames.

Voorjaarsbijeenkomst Hartfalen 2024 Op de website van Deltaplan Hartfalen kunnen Nederlandse initiatieven op het gebied van HF geregistreerd worden. Dr. Mieke van den Heuvel bespreekt vier Nederlandse multicenter studies naar HF.

Voorjaarsbijeenkomst Hartfalen 2024 Vorig jaar is de eerste ESC-richtlijn uitgekomen voor cardiomyopathieën. Dr. Mark Hazebroek bespreekt hoe ze de nieuwe richtlijn hebben geïmplementeerd in een regionaal zorgpad voor gedilateerde cardiomyopathie.

Voorjaarsbijeenkomst Hartfalen 2024 Dr. Dominique Verhaert bespreekt de bewijsvoering voor AF-ablatie bij patiënten met HF en AF. Bij welke HF-patiënten kan AF-ablatie overwogen worden?

4e PANORAMA-symposium Prof. dr. Hiddo Lambers Heerspink legt uit dat een verminderde nierfunctie en albuminurie geassocieerd zijn met nier- en cardiovasculaire uitkomsten. Bovendien kunnen veranderingen in nierparameters de effectiviteit van therapieën voorspellen.

WCN-congres 2023 Hoe bepaal je respons op lisdiuretica bij patiënten met acuut HF, en wat kan er overwogen worden bij patiënten met onvoldoende respons? Jozine ter Maaten geeft antwoord op deze vragen.

Nationale Hartfalendag 2023 Jishnu Malgie vertelt over de Nederlandse TITRATE-HF-studie. Hierin wordt onderzocht hoe de 4 pilaren van medicamenteuze hartfalenbehandeling in de praktijk worden toegepast.

Nationale Hartfalendag 2023 Wat zijn de ontwikkelingen van de laatste jaren bij percutane klepinterventies bij de mitralisklep en aortaklep? Michiel Voskuil vertelt erover en deelt zijn ervaringen uit de praktijk.

AHA 2023 Er is een nieuwe klasse van medicaties voor de behandeling van hypertrofische cardiomyopathie (HCM), namelijk de cardiale myosineremmers. Prof. Doevendans gaat dieper in op de werkzaamheid en veiligheid van cardiale myosineremmers.

Nationale Hartfalendag 2023 Jeroen Schaap vertelt over de H4D-SELEQT-HF-studie, een registratie-gebaseerd onderzoek waarin wordt onderzocht of micronutriënten voordeel kunnen opleveren bij patiënten met hartfalen.

Nationale Hartfalendag 2023 Jozine ter Maaten vertelt over Deltaplan Hartfalen. Dit initiatief heeft als doel de hartfalenzorg in Nederland te optimaliseren en de maatschappelijke bewustwording over hartfalen te verbeteren.

Nationale Hartfalendag 2023 Rechterventrikelfalen voorspelt het klinisch beloop van hartfalen. Anneline te Riele legt uit wat rechterventrikelfalen is en bespreekt de diagnostiek en behandeling van patiënten met rechterventrikelfalen.

Nationale Hartfalendag 2023 Jasper Brugts vertelt over voorgaande studies naar telemonitoring bij hartfalen en geeft een blik op de toekomst.

Nationale Hartfalendag 2023 Dit jaar kwam het ‘Verbetersignalement Zinnige Zorg Implanteerbare Cardioverter-Defibrillator (ICD)’ uit. Alexander Maass bespreekt de implicaties van dit verbetersignalement met betrekking tot de toepassing van ICD bij non-ischemisch hartfalen.

Dr. Vanessa van Empel geeft praktische handvatten voor het verbeteren van de vroege detectie en behandeling van ijzertekort bij hartfalen.

ESC-congres 2023 In de RED-CVD-studie werd onderzocht of een nieuwe diagnostische strategie het aantal nieuwe diagnoses van HVZ bij patiënten met COPD of DM2 in de eerstelijnszorg kan vergrootten in vergelijking met gebruikelijke zorg. Amy Groenewegen deelt de resultaten.

ESC-congres 2023 In de QUEST-studie werd het het effect van qiliqiangxin, een kruidenmengsel uit de traditionele Chinese geneeskunde, bij patiënten met HFrEF onderzocht. Dr. Joseph Wu, president van de American Heart Association, geeft zijn mening over de studie en vertelt welke vervolgstappen er volgens hem nodig zijn.

ESC-congres 2023 In de DICTATE-AHF-studie werd onderzocht of vroege initiatie van dapagliflozine binnen 24 uur na AHF-ziekenhuisopname de diuretische efficiëntie verbeterde. Zachary Cox deelt de resultaten van deze studie.

ESC-congres 2023 De diagnose en behandeling van patiënten met HF wordt steeds complexer door de enorme hoeveelheid informatie die beschikbaar is voor artsen. Folkert Asselbergs geeft zijn visie op het nut en gebruik van kunstmatige intelligentie in de klinische praktijk.

ESC-congres 2023 Er wordt een one-size-fits-all benadering gebruikt met betrekking tot lisdiuretica bij patiënten met acuut HF, hoewel richtlijnen het belang van vroege diurese benadrukken. Verbetert een natriurese-gerichte aanpak voor het gebruik van diuretica de uitkomsten?

ESC-congres 2023 Wat zijn de belangrijkste veranderingen in de 2023 update van de 2021 ESC HF-richtlijn? Theresa McDonagh presenteert de wijzigingen van drie bijgewerkte secties.

ESC-congres 2023 Nikolaus Marx presenteert de belangrijkste boodschappen van de 2023 ESC-richtlijn voor de behandeling van HVZ bij patiënten met diabetes.

ESC-congres 2023 Prof. Ponikowski bespreekt een post-hoc analyse van de STRONG-HF-studie, die aantoonde dat hoge-intensiteitszorg met optimale neurohormonale blokkade en snelle optitratie leidt tot succesvolle decongestie.

ESC-congres 2023 Jozine ter Maaten, Rudolf de Boer en Mireille Emans praten over het hartfalennieuws van de eerste twee dagen van het ESC-congres 2023.

ESC-congres 2023 Het gebruik van ijzercarboxymaltose resulteerde in een bescheiden maar niet significante reductie van het hiërarchische primaire eindpunt bij patiënten met HFrEF en ijzertekort. Wat betekenen deze resultaten voor de klinische praktijk?

ESC-congres 2023 Na de start van medicatie blijven patiënten jarenlang aan de medicijnen. Maar werken de medicijnen nog wel? Milton Packer deelt de resultaten van een studie met gerandomiseerde stopzetting van empagliflozine bij patiënten met HF.

ESC-congres 2023 Muthiah Vaduganathan deelt de resultaten van een gepoolde analyse van PARAGLIDE-HF en PARAGON-HF die onderzocht wat de effecten zijn van sacubitril/valsartan op renale uitkomsten. “Sacubitril/valsartan geeft betekenisvolle renale bescherming vergeleken met de angiotensinereceptorblokker valsartan”, zegt Muthiah Vaduganathan.

ESC-congres 2023 De STEP HFpEF-studie laat zien dat semaglutide HF-gerelateerde symptomen verbetert en leidt tot groter gewichtsverlies bij patiënten met HFpEF. “Gezamenlijk geven deze bevindingen aan dat semaglutide een waardevolle behandelingsoptie is bij patiënten met HFpEF en obesitas”, zegt Mikhail Kosiborod.

Rianne Zandijk bespreekt de resultaten van een secundaire analyse van de PROTECT-studie, waarin gekeken werd naar de effecten van verandering van sinusritme naar AF en vice versa tijdens ziekenhuisopname op klinische uitkomsten bij patiënten met acuut HF.

Welke verschillende klinisch relevante fenotypes kunnen er geïdentificeerd worden bij patiënten met HFpEF? Geert Voordes presenteert de resultaten van een studie die dit uitzocht met behulp van proteomics.

Iris Beldhuis bespreekt de bevindingen van een secundaire analyse van de RELAX-AHF2-studie, waarin werd gekeken naar de effecten van MRA-initiatie voor ziekenhuisontslag op CV-uitkomsten bij patiënten met acuut HF.

Ongeveer de helft van de patiënten met HF heeft ijzerdeficiëntie. Niels Grote Beverborg bespreekt hoe en wanneer er gescreend moet worden voor ijzerdeficiëntie bij patiënten met HF.

Stefan Koudstaal licht toe hoe studies naar de effecten van intraveneus ijzer bij HF-patiënten met ijzerdeficiëntie hebben geleid tot aanbevelingen in de richtlijnen en hoe deze richtlijnen geïmplementeerd kunnen worden in de dagelijkse praktijk.

ESC Heart Failure 2023 Jasper Brugts vertelt over de onderzoeksdoelen van het TITRATE-HF register, die recent gestart is.

Niels Grote Beverborg bespreekt waarom behandelen van ijzerdeficiëntie belangrijk is bij patiënten met HF, en geeft een overzicht van de huidige therapeutische opties.

ESC Heart Failure 2023 Ahmad Masri bespreekt de resultaten van de REDWOOD-HCM Cohort 4-studie, een fase 2-studie met aficamten bij patiënten met niet-obstructieve HCM.

ESC Heart Failure 2023 Jozine ter Maaten deelt de resultaten van een subanalyse van STRONG-HF, waarin werd onderzocht wat de effecten zijn van hoogintensieve HF-zorg op nierfunctie.

ESC Heart Failure 2023 Jasper Brugts geeft een samenvatting van de resultaten van de Nederlandse MONITOR-HF-studie en vertelt hoe de zorg van hartfalenpatiënten hierdoor kan veranderen.

ESC Heart Failure 2023 Robert Mentz presenteert de resultaten van PARAGLIDE-HF. In deze studie werd er een grotere reductie in NT-proBNP waargenomen in de sacubitril/valsartangroep vs. valsartangroep bij patiënten met HFmrEF/HFpEF na een verslechterd HF-event.

Martijn Hoes bespreekt wat er op celniveau gebeurt bij ijzerdeficiëntie.

Voorjaarsbijeenkomst Hartfalen 2023 Is revascularisatie bij patiënten met ischemisch HFrEF altijd noodzakelijk? Dr. Jan van Ramshorst bespreekt de uitkomsten van de STICH-studie en de recente REVIVED-studie, en geeft antwoord op deze vraag.

In de 2021 ESC-richtlijn voor behandeling van hartfalen wordt aangeraden de 'fantastic four' zo snel mogelijk te starten bij patiënten opgenomen voor acuut hartfalen. Maar hoe doe je dat in de klinische praktijk?

Voorjaarsbijeenkomst Hartfalen 2023 Dr. Stefan Koudstaal vertelt over de LIFE-HF-risicoscore, waarmee de individuele levensverwachting van een patiënt met HFrEF geschat kan worden, en de effecten van GDMT zichtbaar gemaakt kunnen worden.

Voorjaarsbijeenkomst Hartfalen 2023 De cardio-oncologie is volop in ontwikkeling. Dr. Arco Teske bespreekt kort de nieuwe ESC-richtlijnen voor cardio-oncologie.

3e PANORAMA-symposium De klinische implementatie van SGLT2-remmers bij patiënten met hartfalen en diabetes: Sebastiaan Velthuis vertelt hoe deze klasse van middelen veilig kan worden ingezet door cardiologen.

ACC.23 Amrita Mukhopadhyay vertelt over de BETTER CARE-HF-studie, waarin werd onderzocht of een alert of inboxbericht dat via het EPD wordt verzonden, het voorschrijven van MRA bij patiënten met HFrEF verbetert in vergelijking met gebruikelijke zorg.

ACC.23 "Vroege behandelgerelateerde eGFR-daling mag optitratie niet vertragen of voortzetting van ARNI belemmeren", zegt Safia Chatur. Zij somt de bevindingen op van een analyse van PARADIGM-HF en PARAGON-HF bij patiënten met HF.

ACC.23 Behandeling met antracyclinederivaten kan leiden tot cardiotoxiciteit. De STOP-CA-studie onderzocht het effect van statines in vergelijking met placebo op cardiale disfunctie bij patiënten met lymfeklierkanker die behandeld werden met antracyclinederivaten.

3e PANORAMA-symposium Tot voor kort was het moeilijk om hartfalen en chronische nierschade tegelijkertijd te behandelen, maar er zijn in de laatste jaren middelen ontwikkeld die gunstige effecten hebben op beide ziekten. Daniël van Raalte bespreekt 4 medicatieklassen.

3e PANORAMA-symposium Chronische nierschade, hartfalen en diabetes type 2 hangen met elkaar samen. Prof. Gaillard legt drie mogelijke mechanismen uit die deze interactie kunnen verklaren.

WCN 2022 Dr. Mosterd vat een sessie op het WCN-congres samen die ging over het PANORAMA-project, waarin de interactie tussen de pomp (hart), de leidingen (vaten) en het filter (de nieren) werd benoemd.

Dr. Kevin Damman vertelt over therapie bij acuut gedecompenseerd HF en bespreekt de ADVOR-studie die liet zien dat combinatietherapie met lisdiuretica en acetazolamide leidt tot betere decongestie.

AHA 2022 Paul Kalra bespreekt de resultaten van de IRONMAN-studie waarin de effecten van ijzer(III)derisomaltose op CV-events bij patiënten met ijzertekort en HF werden onderzocht.

Wat te doen bij verandering van nierfunctie na het starten met een SGLT2-remmer bij patiënten met HFrEF? Dr. Kevin Damman geeft praktische tips.

AHA 2022 TRANSFORM-HF toonde aan dat er geen verschil was in effectiviteit tussen furosemide en torsemide op sterfte door alle oorzaken. Robert Mentz vertelt wat ze van deze studie hebben geleerd.

Nationale Hartfalendag 2022 Waar moet je op letten bij het starten met een SGLT2-remmer bij een patiënt met hartfalen en wat leg je uit aan de patiënt? Dr. Kortekaas geeft praktische tips over het gebruik van SGLT2-remmers.

Nationale Hartfalendag 2022 ‘Palliatieve zorgverlening begint bij patiënten met hartfalen wat te laat’ zegt dr. Bekkers. In deze video deelt hij inzichten en praktische tips met betrekking tot palliatieve zorg bij hartfalen.

Dr. Olivier Manintveld en dr. Sandra van Wijk vertellen de belangrijkste boodschappen van de nieuwste Europese en Amerikaanse richtlijnen voor hartfalen. Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen deze richtlijnen?

Nationale Hartfalendag 2022 Frailty, of kwetsbaarheid, bij patiënten met hartfalen komt veel voor, is prognostisch van belang en kan invloed hebben op behandelkeuzes. Dr. Wouters vertelt over het belang van het inschatten van kwetsbaarheid bij hartfalenpatiënten.

CSI Barcelona 2022 Lukas Hoes vraagt aan prof. dr. Mullens wat de resultaten zijn van de ADVOR-trial waarin toevoeging van azetazolamide werd onderzocht bij patiënten met acuut gedecompenseerd hartfalen.

Nationale Hartfalendag 2022 Prof. dr. Brunner La Rocca geeft een overzicht van de effecten van SGLT2-remmers bij HFrEF, HFmrEF, HFpEF en acuut HF.

Nationale Hartfalendag 2022 De prevalentie van advanced hartfalen neemt toe en tijdige verwijzing naar een advanced hartfalencentrum is belangrijk. In deze video vertelt dr. Van der Meer over de behandelmogelijkheden bij deze ziekte.

Nationale Hartfalendag 2022 Hoe kom je tot betere HF-zorg en richtlijnimplementatie? Dr. Brugts vertelt over TITRATE-HF en nodigt geïnteresseerden uit voor de eerste onderzoeksmeeting op 12 oktober.

EASD 2022 "Elke patiënt met HFmrEF of HFpEF zal baat hebben van dapaglifozine, ongeacht de glycemische status en ongeacht de diabetesbehandeling op de achtergrond", aldus prof. Jhund.

ESC 2022 Prof. Solomon geeft een samenvatting van de resultaten van de DELIVER-studie. “Deze gegevens ondersteunen het gebruik van SGLT2-remmers als fundamentele therapie bij patiënten met HF, ongeacht de zorgsetting of ejectiefractie” zei Prof. Solomon

ESC 2022 Wat is het belangrijkste nieuws van de afgelopen dagen van het ESC-congres? Drie experts praten u bij over trials met oude middelen (acetazolemide, allopurinol, polypil); de DELIVER-trial met dapagliflozine bij HFpEF; en of PCI helpt bij patiënten met ischemische cardiomyopathie.

ESC 2022 Nadat de DELIVER-studie was gedeblindeerd, werden twee meta-analyses uitgevoerd van grote SGLT2i-studies bij patiënten met HF. Wat zijn de bevindingen en implicaties van deze 2 meta-analyses?

ESC 2022 Acetazolamide is een oud diureticum, dat op een ander deel van de nier aangrijpt. Meer mensen waren droog na 3 dagen met lisdiuretica plus acetazolamide, vergeleken met lisdiuretica plus placebo.

ESC 2022 Prof. dr. Jhund praat over de resultaten en implicaties van een gepoolde analyse van DAPA-HF en DELIVER met dapagliflozine bij HF-patiënten die het gehele LVEF-spectrum beslaan.

ESC 2022 Trialresultaten zijn vaak moeilijk te begrijpen voor patiënten. Om intrinsieke motivatie van patiënten te verbeteren en gezamenlijke besluitvorming te vergemakkelijken is het LIFE-HF model ontwikkeld voor patiënten met HFrEF.

Dr. Loek van Heerebeek vertelt over de stappen die zijn gezet in de richting van betere behandeling van HFpEF.

Voor het stellen van de diagnose van HFpEF zijn verschillende scores en algoritmes beschikbaar. Hoe pak je dat aan in de dagelijkse praktijk? Vanessa van Empel deelt haar stappenplan.

Bart van Essen vertelt over de klinische karakteristieken en uitkomsten van patiënten met HF met een LVEF > 65%.

'Verschillen in inflammatoire en metabole pathways kunnen bijdragen aan sekseverschillen in het klinische HF-fenotype, en kunnen nuttige inzichten verschaffen voor de ontwikkeling van op maat gemaakte HF-therapieën', aldus Alice Ravera.

Freek van den Berg presenteert een onderzoek naar de link tussen galectine-3 en het geslachtsspecifieke risico op het ontwikkelen van HF en kanker.

Suzanne Voorrips vertelt over haar onderzoek naar circulerende ketonlichamen in acuut HF behandeld met de SGLT2-remmer empagliflozine.

Voorjaarscongres HF 2022 'Goed voor jezelf zorgen'. Het klinkt als een open deur, maar zeker bij mensen met hartfalen is het erg belangrijk dat daar aandacht voor is, zegt Tamara Aipassa. In deze video geeft ze praktische tips voor het geven van leefstijladvies.

Wanneer kan je starten met een SGLT2-remmer bij een hartfalenpatiënt en waar moet je op letten? Aan de hand van een casus bespreken Jozine ter Maaten en Sebastiaan Velthuis het gebruik van SGLT2-remmers in de hartfalenpraktijk.

Voorjaarscongres HF 2022 Aan de hand van een stoplicht legt Jørstad uit wie je moet adviseren te stoppen met sporten en wie te stimuleren om meer te gaan sporten bij patiënten met cardiomyopathie.

Voorjaarscongres HF 2022 In toenemende mate zien we patiënten met hartproblemen na inname van partydrugs, zegt Robert Riezebos. Hij legt uit waar op gelet moet worden.

FOCUS Drie cardiologen gaan met elkaar in gesprek over de implementatie van de ESC-richtlijn voor hartfalen en praten over praktische overwegingen bij het starten van een SGLT2-remmer bij patiënten met hartfalen.

Drie experts bespreken resultaten van klinische trials met finerenon bij patiënten met chronische nierschade en diabetes type 2. Tevens gaan ze in op het toepassen van deze bevindingen in de dagelijkse praktijk

ACC 2022 Wat zijn nieuwe aanbevelingen in de 2022 AHA/ACC/HFSA richtlijn voor HF? Prof. Heidenreich deelt de belangrijkste boodschappen.

ACC 2022 Tariq Ahmad bespreekt de resultaten van de PROMPT-HF-studie waarin de hypothese werd getest of EPD-meldingen waarin wordt gewezen op richtlijngestuurde medische therapie bij HFrEF, kunnen leiden tot verbeteringen in het voorschijven van deze therapieën in vergelijking met standaardzorg.

ACC 2022 Wat zijn de bevindingen van de DIAMOND-studie met de kaliumbinder patiromeer in patiënten met HFrEF die RAAS-remmer therapie gebruikten?

ACC 2022 Wat kunt u, op basis van de resultaten van de SODIUM-HF studie, uw patiënten met hartfalen vertellen wanneer ze een kleine hoeveelheid zout nemen en zich zorgen maken over schadelijke effecten?

ACC 2022 De SODIUM-HF-studie toonde aan dat een zoutarm dieet geen vermindering gaf in klinische events bij ambulante patiënten met HF. Natriumreductie verbeterde echter de kwaliteit van leven en de NYHA-klasse.

Prof. dr. Van der Meer vat de bewijsvoering van studies met de twee nieuwe kaliumbinders patiromer en ZS-9 samen. Ook presenteert hij de details van het ontwerp van de DIAMOND-studie. Met kennisvraag.

Hyperkaliëmie bij hartfalen leidt vaak tot suboptimale behandeling met RAAS-remmers. Joost Beusekamp vertelt in deze video over de relatie tussen RAAS-remmers, hyperkaliëmie en hartfalen.

Eva Boorsma en collega's hebben een nieuwe hypothese over het mechanisme van cardiorenale interactie gepubliceerd. In deze video legt ze de nieuwe renale tamponade-hypothese uit en bespreekt toekomstige implicaties.

Dr. Damman legt uit hoe afwijkingen in nierfunctie en elektrolyten met hartfalen verbonden zijn en wat de klinische consequenties zijn van deze relaties.

Van Woerden bespreekt de resultaten van een studie die laat zien dat patiënten met HFmrEF en HFpEF met veel epicardiaal vet (≥ 100 ml/m³) vaker worden opgenomen voor HF en eerder overlijden dan patiënten met weinig epicardiaal vet.

WCN 2021 Er is een enorme ontwikkeling geweest in therapieën voor hartfalen, met als gevolg de aanbeveling van de 'fabulous four' voor HFrEF-behandeling in de ESC-richtlijn. Wat kunnen we nog verwachten in de toekomst op het gebied van HF-behandeling?

WCN 2021 Er is een grote variatie in patiënten met hartfalen en de meest gebruikte methode om onderscheid te maken tussen patiënten is ejectiefractie. Dr. Koudstaal bespreekt de behandeling van HFrEF, HFmrEF en HFpEF.

Prof. dr. Rudolf de Boer besprak tijdens een avondsymposium over hartfalen de ESC-hartfalenrichtlijn van 2021 waarbij hij focuste op de diagnostiek en behandeling van acuut en chronisch hartfalen.

AHA 2021 De EMPULSE-studie includeerde opgenomen patiënten met acuut HF, ongeacht aan- of afwezigheid van T2DM en ongeacht EF. Prof. dr. Adriaan Voors vertelt wat de effecten zijn van starten met empagliflozine in het ziekenhuis in deze patiëntenpopulatie.

Nationale Hartfalendag 2021 De zorg voor patiënten met HFpEF zal gaan veranderen, stelt dr. Vanessa van Empel. In deze video legt ze uit waarom ze dat denkt.

Nationale Hartfalendag 2021 Dr. Kirsten Kortekaas bespreekt het belang van screenen op cardiotoxiciteit bij oncologische zorg en ook te denken aan comorbiditeit bij hartfalen.

Nationale Hartfalendag 2021 Een groot deel van de patienten met hartfalen heeft ook atriumfibrilleren. Dr. Hadrian Wijnmalen vertelt over ablatie bij patiënten met atriumfibrilleren en hartfalen.

Nationale Hartfalendag 2021 Prof. dr. Peter van der Meer spreekt over ijzerdeficiëntie en hyperkaliëmie bij hartfalen.

Nationale Hartfalendag 2021 Dr. Mireille Emans geeft een samenvatting van een aantal belangrijke studies naar de effecten van sacubitril/valsartan bij hartfalen.

Nationale Hartfalendag 2021 SGLT2-remmers hebben in de nieuwe ESC/HFA 2021 hartfalenrichtlijn een klasse Ia indicatie gekregen in HFrEF. Dr. Olivier Manintveld geeft uitleg hoe deze te gebruiken in de dagelijkse praktijk en waar op gelet moet worden.

ESC 2021 Prof. Anker vertelt over de achtergrond, het studiedesign, de resultaten en implicaties van de EMPEROR-Preserved trial die de werkzaamheid en veiligheid van de SGLT2-remmer empagliflozine onderzocht in patiënten met HFpEF.

ESC 2021 In de EMPEROR-Pooled analyse werd effect van empagliflozine op nier- en HF-uitkomsten bestudeerd voor het hele spectrum van ejectiefractie in HF. Prof. De Boer praat over de spannende resultaten.

ESC 2021 Nadat prof. Ruschitzka een samenvatting van de EMPEROR-Preserved trial geeft, roept hij ons op om onze visie op het verdelen van hartfalen door een EF drempelwaarde te heroverwegen.

ESC 2021 Prof. Carolyn Lam bespreekt de belangrijkste veranderingen in de 2021 ESC/HFA hartfalenrichtlijn wat betreft diagnose en behandeling van patiënten met ejectiefractie boven de 40%.

ESC 2021 Data van twee grote trials met empagliflozine in patiënten met hartfalen, EMPEROR-Reduced en EMPEROR-Preserved, werden gepooled voor analyse. Milton Packer deelt de resulaten van EMPEROR-Pooled.

ESC 2021 Prof. Rudolf de Boer geeft een kort overzicht van de effecten van SGLT2-remmers die in de afgelopen jaren zijn aangetoond.

Alicia Uijl presenteert de resultaten van een analyse die vijf fenotypische clusters in patiënten met HFpEF identificeerde met verschillen in medicatieprofiel, morbiditeit en mortaliteit.

Richtlijnen moeten vertaald worden in behandeling van individuele patiënten. Ter ondersteuning in de besluitvorming is recent een publicatie over het identificeren van patiëntprofielen bij HFrEF gepubliceerd om therapie op maat te bieden.

ACC 2021 Bekijk een korte samenvatting van de PARADISE-MI trial gegeven door prof. Pfeffer over gebruik van sacubitril/valsartan vergeleken met ramipril in MI patiënten.

Prof. Januzzi vertelt over de biologie van natriuretische peptiden en bespreekt hun waarde bij het stellen van de diagnose en prognose van HF bij patiënten met nierfunctiestoornissen.

Adrian Hernandez geeft achtergrondinformatie over ijzermetabolisme en bespreekt resultaten van trials waarin de effecten van ijzerdeficiëntie op uitkomsten in HF onderzocht werden.

Veel patiënten met HFrEF krijgen momenteel niet de streefdosering van alle aanbevolen therapieën voor HFrEF. Er is een beter algoritme nodig om patiënten sneller op streefdoseringen te krijgen.

Prof. Rossignol presenteert resultaten van 2 mechanistische studies en analyses van 2 grote SGLT2i trials in HFrEF patiënten die inzicht geven in de gelijktijdige behandeling met diuretica en SGLT2i therapie.

Voorjaarscongres HF 2021 De diagnose HFpEF is niet eenvoudig te stellen. Vanessa van Empel bespreekt hoe de H2FPEF score en de HFA-PEFF score in de dagelijkse praktijk gebruikt worden.

Voorjaarscongres HF 2021 HFpEF is een heterogeen ziektebeeld en daarom is er geen standaardtherapie voor alle HFpEF patiënten. Loek van Heerebeek geeft uitleg over (mogelijke) medicatie voor subtypes van HFpEF.

Ijzerdeficiëntie komt vaak voor bij patiënten met hartfalen, maar wordt ijzer ook altijd gemeten? Deel uw ervaring door mee te doen aan de poll.

CV casuïstiek Aan de hand van een casus bespreken Roland van Kimmenade en Rudolf de Boer het gebruik van ARNI in gedecompenseerd hartfalen.

Daan Westenbrink vertelt over de effecten van ketonen in het lichaam en licht toe hoe deze effecten mogelijk zouden kunnen leiden tot CV voordelen.

Wat is het werkingsmechanisme dat resulteert in een voordeel met SGTL2i? Carlos Santos-Gallego bespreekt de resultaten van de EMPA-TROPISM trial die reverse linkerventrikel hermodellering door empagliflozine liet zien in HFrEF zonder diabetes.

Sean Murphy presenteert de bevindingen van een studie waarin werd onderzocht of veranderingen in ANP de gunstige effecten van sacubitril/valsartan verklaren.

Dr. Vanessa van Empel bespreekt een tweetal nieuwe algoritmes voor het stellen van de diagnose HFpEF en de toepassing in de praktijk.

WCN 2020 In 2020 werd een aantal trials gepresenteerd met nieuwe therapieën voor hartfalen. Prof. Voors bespreekt de belangrijkste uitkomsten en de plaats van deze middelen in de behandeling van HFrEF.

De 2021 update van de 2017 hartfalen ECDP is recent gepubliceerd. Prof. Januzzi legt de bijdrage van dit document uit naast de bestaande richtlijnen en deelt de belangrijkste updates.

CV casuïstiek Aan de hand van een casuspresentatie bespreken twee cardiologen de behandeling van patiënten met hartfalen, met een focus op het effect van sacubitril/valsartan op cardiale hermodellering.

WCN 2020 Tijdens het WCN-congres op 26 november 2020 in Amsterdam gaf prof. dr. Adriaan Voorsl (cardioloog , UMC Groningen) een lezing getiteld The future landscape for heart failure: What innovation can we expect?. De lezing werd zowel digitaal als fysiek gepresenteerd. Deze video is een screenreording van de digitale presentatie.

WCN 2020 Tijdens het WCN-congres op 26 november 2020 in Amsterdam gaf prof. John McMurray (cardioloog ,University of Glasgow, UK) een lezing getiteld Lessons from recent heart failure trials: What are the implications for practice?. De lezing werd zowel digitaal als fysiek gepresenteerd. Deze video is een screenrecording van de digitale presentatie.

In de AFFIRM-AHF-studie werd het effect van intraveneuze toediening van ijzer (III) carboxymaltose bij ontslag uit het ziekenhuis op harde uitkomsten onderzocht bij patiënten die gestabiliseerd waren na een acute HF-episode en gelijktijdige ijzerdeficiëntie.

Bekijk een presentatie van dr. Handoko die gegeven zou worden op de Voorjaarsbijeenkomst 2020 van de Werkgroep Hartfalen. Hij geeft 5 tips over diagnostiek en 5 tips over behandeling van HFpEF.

AHA 2020 Prof. Ponikowski presenteert de details van de AFFIRM-AHF trial, waarin het effect van toediening van IV ijzer carboxymaltose kort voor ontslag op klinische uitkomsten werd onderzocht in patiënten acuut HF en ijzertekort.

AHA 2020 Prof. Pfeffer geeft zijn perspectief op therapiemogelijkheden voor HFrEF, nu van steeds meer middelen voordeel is aangetoond in deze patiëntenpopulatie.

AHA 2020 Omecamtiv mecarbil, een medicijn dat specifiek gericht is op cardiale sarcomeren, verbeterde klinische uitkomsten in vergelijking met placebo in HFrEF patiënten.

I.p.v. live op de Voorjaarsbijeenkomst 2020 van de Werkgroep Hartfalen geeft dr. Van Heerebeek in deze video een overzicht van oorzaken van HFpEF en mogelijke behandelopties.

Welke karakteristieken verhogen klinische verdenking op amyloïdose en hoe zou ATTR-cardiomyopathie, een subtype van amyloïdose, moeten worden gediagnosticeerd en behandeld?

Nationale Hartfalendag 2020 Een cardioloog en een internist bespreken hoe zij in samenwerking een schema hebben ontwikkeld voor het introduceren van SGLT2-remmers in de hartfalenpraktijk, om zo het CV risico van deze patiënten verder te verlagen.

Patiënten met type 2 diabetes hebben een verhoogd risico op HF. Prof. Brunner-La Rocca legt uit dat natriuretische peptiden kunnen helpen om patiënten met hoog risico op HF te identificeren en bespreekt interventies die het risico kunnen verminderen.

Prof. De Boer legt uit dat de effecten van SGLT2 remmers verder gaan dan diurese en dat SGLT2 remmers een nieuwe basis zijn voor CV risico behandeling, variërend in patiënten met T2DM tot hartfalen.

Nationale Hartfalendag 2020 Jasper Brugts bespreekt het optreden van hyperkaliëmie tijdens therapie met RAASi bij HF en mogelijke behandelopties.

Nationale Hartfalendag 2020 Erik Serné bespreekt de toegevoegde waarde van SGLT2 remmers in de behandeling van diabetespatiënten en welke subgroepen van patiënten veel voordeel hebben met deze klasse.

Nationale Hartfalendag 2020 SGLT2-remmers hebben gunstige effecten bij hartfalen. Prof. Brunner-La Rocca vertelt wat de mogelijke mechanismen zijn en presenteert studies waarin de effectiviteit van deze middelen bij HF is onderzocht.

Nationale Hartfalendag 2020 Dr. Jasper Brugts bespreekt de waarde van kaliumbinders in de behandeling van patiënten met hartfalen die met RAAS-remmers worden behandeld.

Niels Grote Beverborg spreekt over meerdere aspecten van ijzerdeficiëntie zonder anemie in HF, waaronder uitkomsten in patiënten, mechanismen, diagnose, etiologie en behandelopties.

Nationale Hartfalendag 2020 Erik Serné bespreekt kort de toegevoegde waarde van SGLT2 remmers in de behandeling van diabetespatiënten en welke subgroepen van patiënten veel voordeel hebben met deze klasse.

Nationale Hartfalendag 2020 Intraveneuze diuretica zijn een therapie voor HF patienten met verslechterend HF. Loek van Heerebeek bespreekt een initiatief in het OLVG, de Hartfalen Lounge, waarbij IV diuretica tijdens dagopname gegeven worden.

NVIVG 2020 Daniël van Raalte neemt de hypotheses door over de werkingsmechanismen van SGLT2-remmers die resulteren in gunstige CV- en nier-uitkomsten.

ESC 20202 Prof. Pieske bespreekt de belangrijkste resultaten van de PARALLAX trial met sacubitril/valsartan in HFmrEF en HFpEF patiënten en plaatst de uitkomsten in perspectief.

ESC 2020 Drie cardiologen bespreken in detail de resultaten van twee grote trials, EMPEROR-Reduced in HFrEF en EAST-AFNET 4 in AF en geven hun visies op de uitkomsten.

ESC 2020 Milton Packer deelt de resultaten van de EMPEROR-Reduced trial en wat deze, samen met die van DAPA-HF, betekenen voor behandeling van HFrEF patiënten.

ESC 2020 Prof. McMurray bespreekt kort de uitkomsten van de EMPEROR-Reduced trial, die het effect van empagliflozine in HFrEF patienten onderzocht, en vergelijkt de resultaten met die van de DAPA-HF trial.

FOCUS Christine Oldenburg en Sebastiaan Velthuis presenteren een stroomschema voor de cardioloog om patiënten te selecteren die in aanmerking komen voor SGLT2i. Samen met Olivier Manintveld bespreken ze praktische zaken over invoering van SGLT2i.

Een diagnostisch model met data uit de Lifelines cohortstudie verbeterde vroege detectie van niet-herkende AF, HF en CAD in eerstelijnszorg. Dit vertaalde zich in de ontwikkeling van een patiëntenvragenlijst.

Een analyse van data van het CHECK-HF register toont aan dat er variatie is in voorgeschreven HF medicatie tussen Nederlandse centra. Gerard Linssen geeft een korte presentatie over deze studie.

Deze presentatie is onderdeel van een webinar over COVID-19, ACE2 en RAAS remming en focust op de wetenschappelijke data die beschikbaar is over de ACE2 receptor en RAAS remmers.

Als onderdeel van een webinar over COVID-19, ACE2 en RAASi, presenteert prof. Epstein wat de klinische implicaties zijn van stoppen met RAASi in COVID-19 patiënten en beveelt sterk aan om deze middelen te blijven gebruiken.

ACC 2020 Jonathan Cunningham bespreekt drie belangrijke bevindingen uit een subanalyse van de PARAGON-HF trial bij HFpEF patiënten.

ACC 2020 Prof. Adriaan Voors vertelt welk middel werd getest, welke HF patiënten werden geïncludeerd en andere opvallende elementen uit de VICTORIA trial.

ACC 2020 De oplosbaar guanylate cyclase stimulator vericiguat verminderde CV sterfte en HF ziekenhuisopname in vergelijking met placebo in HFrEF patiënten met verslechterend HF.

WCN 2019 Prof. Pieske geeft een overzicht van klinische trials in de verschillende patiëntenklassen van hartfalen en vertelt wat de huidige aanbevelingen voor therapie zijn in HFrEF, HFmrEF en HFpEF patiënten.

WCN 2019 Telemonitoring met behulp van sensoren, zoals CardioMEMS, in HF patiënten kan resulteren in een verandering van zorg in het ziekenhuis naar proactieve interventie op afstand.

WCN 2019 Wat zijn problemen in het veld van diabetes en CVD? Prof. Rydén schetst de situatie en bespreekt hoe CVD risico in diabetespatiënten verlaagd kan worden.

FOCUS Nieuwe diabetesmiddelen hebben tot een paradigmashift geleid, niet alleen voor diabetespatiënten, maar ook binnen de cardiologie. De bewijsvoering en klinische implicaties van deze nieuwe middelen worden besproken door een internist en twee cardiologen.

AHA 2019 Prof. Kosiborod vertelt over een substudie van de DAPA-HF trial waarin gekeken werd of dapagliflozine resulteerde in verbetering van symptomen, fysieke beperkingen en QoL in vergelijking met placebo in HFrEF.

AHA 2019 Als discussant van de gepoolde PARAGON-HF en PARADIGM-HF data, beschouwt dr. Stevenson de resultaten kritisch, op zoek naar fysiologische aanwijzingen over wie behandeld zou moeten worden met ARNI en wie er geen baat bij zal hebben.

AHA 2019 Een vooraf gespecificeerde analyse van PARADIGM-HF en PARAGON-HF data maakte het mogelijk het effect van sacubitril/valsartan te bepalen over de hele range van ejectiefracties.

AHA 2019 Prof. McMurray presenteert de resultaten van een analyse van de DAPA-HF studie, die het effect van dapagliflozine in HF patiënten met en zonder T2DM vergelijkt.

Nationale Hartfalendag 2019 Jasper Brugts vertelt over telemonitoring bij HF en bespreekt met name veelbevolende resultaten met sensoren die vullingsdruk kunnen meten, zoals de CardioMEMS.

Nationale Hartfalendag 2019 Prof. Brunner-La Rocca legt uit wat zelfmanagement of zelfzorg bij HF patiënten is, wat onderdelen van zelfzorg zijn en hoe telebegeleiding hierbij kan helpen.

Nationale Hartfalendag 2019 Zelfmanagement en digitale begeleiding van HF patiënten zijn nog behoorlijk gescheiden concepten. Jaap Trappenburg geeft uitleg over deze concepten en vertelt wat de innovaties zijn op dit gebied.

Nationale Hartfalendag 2019 Michel Brugt vertelt kort over nieuwe diabetesmiddelen die HF voorkomen in diabetes patiënten en nu ook verbeterde uitkomsten geven in HFrEF patiënten met en zonder diabetes.

Nationale Hartfalendag 2019 Erik Badings en Dian Pruijsers-Lamers vertellen over een softwareprogramma en samenwerking tussen cardioloog en HF nurse als opties om toepassing van nieuwe medicijnen in HF te bevorderen.

Nationale Hartfalendag 2019 Dr. Oerlemans roept op om alert te zijn op cardiale amyloïdose bij hartfalen patenten. Hij legt uit hoe je het herkent en hoe de diagnose gesteld kan worden.

CSI Parijs Gianluigi Savarese vertelt over zijn onderzoek met gebruik van data van het SwedeHF register naar de associaties tussen gebruik van bètablokkers en totale en CV sterfte in HFrEF patiënten >80 jaar.

Nationale Hartfalendag 2019 Wat moeten we weten over ijzerdeficiëntie bij hartfalen? Prof. van der Meer geeft een overzicht over geassocieerde factoren, prognose en behandeling.

ESC 2019 Frank Gommans presenteert een studie over de associatie tussen niveaus van corin en neprilysine, enzymen betrokken bij het metabolisme van natriuretische peptiden, en klinische uitkomsten in HF patiënten.

ESC 2019 Prof. Dirk Jan van Veldhuisen deelt resultaten van de PARAGON-HF trial, die niet-significante reducties in CV mortaliteit en ziekenhuisopname voor HF aantonen met sacubitril/valsartan vs. valsartan in HFpEF patiënten, en bediscussieert subgroepanalyses.

ESC 2019 Arend Mosterd geeft een samenvatting van de resultaten van twee grote HF trials gepresenteerd op de ESC - DAPA-HF en PARAGON-HF - en vertelt hoe keuzestress van medicijnen leidt tot nieuwe initiatieven.

ESC 2019 Een strategie van vroege en aanhoudende vasodilatatie in acuut HF patiënten resulteerde niet in verlaging van totale sterfte en heropname voor acuut HF.

ESC 2019 Twee HF-studies, PARAGON-HF en DAPA-HF, trokken vandaag de aandacht. ALL-IN en RACE-4, twee grote Nederlandse AF-studies, leveren nuttige inzichten in overdragen van taken aan AF-nurse of huisarts.

ESC 2019 Sacubitril/valsartan werd getest in HFpEF patiënten in de PARAGON-HF trial. De reductie in HF hospitalisaties en CV sterfte was net niet significant, maar het behandeleffect is heterogeen.

ESC 2019 De DAPA-HF trial evalueerde dapagliflozine in aanvulling op standaardtherapie in HFrEF patiënten met of zonder diabetes, en toonde een risicodaling van 26% in verslechterend HF en CV sterfte.

ESC HF 2019 Joost Beusekamp deelt resultaten van zijn studie naar de associatie tussen dagelijks gemeten kaliumwaarden gedurende ziekenhuisopname, behandeling met RAASi en uitkomsten in acuut HF patiënten.

ESC HF 2019 TmP/GFR is een nieuwe parameter voor tubulaire functie. Lisa Emmens presenteert bevindingen van haar studie over determinanten van deze parameter en de associatie met uitkomsten in HF patiënten.

ESC HF 2019 Mariëlle Kloosterman geeft een korte samenvatting van haar onderzoek naar de associatie tussen een genetische risicoscore, gebaseerd op SNPs van 97 AF genetische loci, en AF risico in HF patiënten in het BIOSTAT-CHF cohort.

ESC HF 2019 Jozine ter Maaten presenteert de resultaten van haar studie over de effecten van doseringen van lisdiuretica op de mogelijkheid om RAASi op te titreren in HFrEF patiënten en de associatie met uitkomsten.

ESC HF 2019 Hoe verloopt de vertaling van richtlijn naar dagelijkse praktijk voor behandeling van HF patiënten in Nederland? Met gebruik van data uit het CHECK-HF register beantwoordt Gerard Linssen deze vraag.

ESC HF 2019 Hoewel HFpEF wordt gekenmerkt door verschillende comorbiditeiten en risicofactoren, worden niet alle factoren teruggezien in diermodellen voor HFpEF. Aad Withaar vertelt over een nieuw muismodel dat een verbeterde weergave is van HFpEF.

ESC HF 2019 Santema vertelt over haar onderzoek naar potentiële geslachtsverschillen in de associatie tussen doseringen van ACEi/ARB's of bètablokkers en klinische uitkomsten in HFrEF patiënten.

Hans Kragten praat ons bij over ijzergebrek in hartfalenpatiënten: hoe vaak komt het voor, is het relevant, en hoe kun je ijzer het beste toevoegen?

Nationale Lipidendag Prof. dr. Peter van der Meer bespreekt het effect van statines en CABG in geval van ischemie bij hartfalen aan de hand van grote studies en beantwoordt de vraag wat we moeten doen met hartfalenpatiënten die reeds een statine gebruiken.

ESC HF 2019 Michele Senni geeft een korte presentatie van een subanalyse van de TRANSITION trial, waarin aantal patiënten op sacubitril/valsartan na 10 weken wordt vergeleken in de novo vs. eerder gediagnosticeerde HFrEF patiënten.

ESC HF 2019 Prof. Rossignol vertelt over de AMBER trial en een vooraf gespecificeerde analyse van HF patiënten. Patiromeer resulteerde in meer patiënten die spironolacton bleven gebruiken bij resistente hypertensie en CKD.

Lunchsymposium NIV Dr. Adriaan Kooy bespreekt een meta-analyse van drie grote CV uitkomstentrials met SGLT2-remming in patiënten met T2DM, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen hoog en laag CV risico bij baseline.

Lunchsymposium NVVC Voorjaarscongres 2019 Het belang van juiste medicatie en optimale dosering in HF patiënten wordt besproken aan de hand van resultaten van het Nederlandse CHECK-HF register.

Lunchsymposium NVVC Voorjaarscongres 2019 Dr. Mireille Emans vat de resultaten samen van de PIONEER-HF studie. Hieruit bleek dat sacubitril/valsartan al veilig kan worden gestart tijdens ziekenhuisopname van patiënten met acuut gedecompenseerd hartfalen.

ACC 2019 In de MOMENTUM 3 trial werd de centrifugale-flow pomp HeartMate 3 vergeleken met de axiale-flow pomp HeartMate 2 in patiënten met gevorderd HF. Prof. Uriel bespreekt de bevindingen en implicaties van deze trial.

ACC 2019 Voorgaande resultaten hebben voordeel in mortaliteit en HF ziekenhuisopname laten zien met MitraClip. Nieuwe data vullen de voorgaande resuitaten aan en tonen verbeterde kwaliteit van leven met MitraClip in HF patiënten met secundaire mitrale regurgitatie.

ACC 2019 Pulmonale arteriedruk-geleide behandeling van klasse III HF patiënten behaalde het primaire effectiviteitseindpunt en de twee veiligheidseindpunten na 1 jaar in de CardioMEMS post-approvaltrial.

ACC 2019 Adam DeVore vat de resultaten van een open-label extensiestudie van PIONEER-HF samen. In deze studie werd het effect van sacubitril/valsartan in acuut gedecompenseerd HF bevestigd, met het grootste geobserveerde voordeel wanneer tijdens ziekenhuisopname gestart werd.

ACC 2019 Dr. Arend Mosterd bespreekt de uitkomsten van post-approval analyses van de CardioMEMS PAS trial, waarin de effectiviteit en veiligheid van implantatie van de CardioMEMS werd onderzocht.

WCN congres 2018 Wouter Meijers won de WCN Onderzoeksprijs met zijn translationele onderzoek naar het verband tussen hartfalen en tumorgroei, waarbij hij een eiwit identificeerde dat bij dit proces betrokken is.

WCN congres 2018 Prof. dr. Cees Tack bespreekt CVOT resultaten van twee klassen nieuwe glucoseverlagende middelen in de behandeling van diabetes met CVD en de implementatie ervan in de praktijk.

Hartfalendag 2018 Louise Bellersen geeft een samenvatting van de richtlijn palliatieve zorg bij hartfalen en richt zich op medicatiegebruik bij deze patiëntenpopulatie.

Hartfalendag 2018 Prof. dr. Maarten van den Berg vertelt wat erfelijke cardiomyopathie inhoudt en bespreekt de belangrijkste twee vormen: hypertrofische en dilaterende cardiomyopathie.

Hartfalendag 2018 Dr. Den Uil bespreekt beschikbare vaso-actieve medicatie en mechanische ondersteuning voor acuut HF patiënten met cardiogene shock.

Hartfalendag Dr. Peter van Tintelen bespreekt genetische counseling bij cardiomyopathieën, waarbij we tegenwoordig grote groepen genen tegelijk kunnen onderzoeken.

AHA 2018 In de DECLARE TIMI-54 werd een CV voordeel gezien met dapagliflozine in T2DM patiënten met laag CV risico, met name in het reduceren van hartfalen.

AHA 2018 Er was weinig bekend over de veiligheid van sacubitril/valsartan in acuut hartfalen. PIONEER-HF onderzocht dit en vond dat gebruik van de ARNI veilig was en NT-proBNP verlaagt.

AHA 2018 Op basis van de PIONEER-HF resultaten, zal Larry Allen met vertrouwen al in het ziekenhuis richtlijn-gebaseerde therapie starten in patiënten opgenomen met acuut gedecompenseerd hartfalen.

AHA 2018 De korte, relatief kleine PIONEER-HF studie suggereert dat sacubitril/valsartan veilig gestart kan worden in de acute fase van ziekenhuisopname voor verslechterend HF.

AHA 2018 De pilot TRED-HF studie onderzocht gefaseerd stoppen van HF medicatie in patiënten die goed op therapie hadden gereageerd, maar dit weerspiegelt waarschijnlijk remissie en geen volledig herstel.

Hartfalendag Lisdiuretica worden veel gebruikt bij patiënten met HF Dr. Damman bespreekt de klinische toepasbaarheid van diuretica in de behandeling van chronisch en acuut hartfalen.

Hartfalendag Dr. Handoko presenteert hoe hemodynamisch denken kan helpen bij het diagnosticeren van hartfalen en nieuwe inzichten geeft voor betere behandelingen.

Ontwikkeling van hyperkaliëmie kan optimale RAAS-remming bij hartfalen in de weg staan. Enkele potentiële nieuwe kaliumbindende middelen worden momenteel onderzocht.

Intraveneuze ijzertherapie kan klachten doen afnemen in hartfalenpatiënten met ijzerdeficiëntie. Peter vd Meer onderzocht in cardiomyocyten hoe dit effect van ijzer kan worden verklaard.

ESC 2018 In een gerandomiseerde trial resulteerde behandeling met tafamidis vergeleken met placebo in indrukwekkende, significante verlagingen van sterfte en ziekenhuisopname door CV events in patiënten met ATTR-CM en HF.

ESC 2018 Dr. Jur ten Berg bespreekt de resultaten van de MITRA-FR studie en geeft een verklaring voor de neutrale uitkomsten.

ESC 2018 De COMMANDER HF trial onderzocht sterfte en HF ziekenhuisheropname in HFrEF patiënten na behandeling met lage dosis rivaroxaban. Prof. Zannad legt uit welke patiënten geïncludeerd werden en bespreekt de resultaten.

Lunchsymposium NVVC Voorjaarscongres 2018 Het HF-team uit het Radboudumc vertelt hoe zij te werk gaan om patiënten om te zetten op een maximaal haalbare dosering van sacubitril/valsartan.

Lunchsymposium NVVC Voorjaarscongres 2018 Dirk Lok en Dian Pruijsers-Lamers delen ervaringen opgedaan op de HF-poli in Deventer in het omzetten van RAAS-remming naar behandeling met sacubitril/valsartan.

ESC HF 2018 Mireille Emans geeft een impressie van welk nieuws in Wenen werd gepresenteerd, waaronder het belang van ijzer op celniveau.

Werkgroep Hartfalen Voorjaarsbijeenkomst 2018 Dr. Nicolas van Mieghem bespreekt de optie en de rationale van TAVR bij patiënten met matige aortaklepstenose en een ejectiefractie <50%, een behandeling die geëvalueerd gaat worden in de TAVR-UNLOAD studie. U kunt hiervoor patiënten aanmelden.

ACC 2018 De MOMENTUM 3 studieresultaten tonen een grote daling van beroerte en noodzaak tot reoperatie, aangezien geen pomptrombose optrad, met het nieuwe Heartmate 3 device, vergeleken met de Heartmate 2.

Werkgroep Hartfalen Voorjaarsbijeenkomst 2018 Prof.dr. Pim van der Harst bespreekt de eerste resultaten met het transcatheter intracardiaal shunt device in HFpEF patiënten. Na de positieve bevindingen in de twee kleine REDUCE LAP-studies, wordt nu de grote, internationale REDUCE LAP 2 gestart. U kunt HFpEF-patiënten aanmelden voor deelname.

Werkgroep Hartfalen Voorjaarsbijeenkomst 2018 Dr. Jan van der Heyden bespreekt de successen met de meest toegepaste techniek bij percutane mitralisklepreparatie, de Mitraclip, daarnaast gaat hij in op de eerste resultaten met nieuwe technieken.

Amsterdam Symposium on vascular & metabolic disease 2018 Dr. Daniel van Raalte bespreekt de meerwaarde van de SGLT2 remmers bij type 2 diabetes patiënten en het perspectief om deze middelen te gebruiken in CVD patiënten zonder type 2 diabetes..

WCN 2017 Petra van Pol vat de belangrijkste punten rond de behandeling van HF samen. HF heeft een grote impact op de kliniek en de maatschappij; behandeling ervan is een team effort en moet volgens de richtlijnen gebeuren.

HF dag 2017 Dr. Gerard Linssen geeft een update van CHECK-HF, een praktijkregistratie van hartfalenzorg in Nederland, die gedetailleerd inzicht in patiëntprofielen geeft. De meerderheid van HFrEF patiënten wordt behandeld volgens de richtlijnen (2012), maar in lagere dosering.

WCN 2017 Prof.dr. Lam somt vijf mechanismen op waarin zij aangrijpingspunten herkent voor behandeling van patiënten met hartfalen met behouden ejectiefractie. Deze mechanismen worden momenteel getest als therapeutisch doelwit.

FOCUS Twee cardiologen en een verpleegkundig specialist bespreken in hoeverre de ESC richtlijn HF ruim een jaar na het uitkomen ervan in de praktijk is geïmplementeerd.

HF dag 2017 Wanneer HF en AF samen voorkomen, wordt bij voorkeur een NOAC als antistolling gegeven. Dr. Ron Pisters stelt dat nierfunctie, leeftijd en gewicht belangrijk zijn bij doseren, evenals een goede opvolging van NOAC gebruik (therapietrouw, bijwerkingen).

HF-patiënten die orale antistolling behoeven in verband met atriumfibrilleren hebben vaak nierfunctiestoornissen. Dr. Lok bespreekt hoe dit antistollingsbehandeling beïnvloedt.

FOCUS Twee cardiologen en een verpleegkundig specialist bespreken de behandeling van ijzerdeficiëntie met intraveneus ijzer en hoe deze in de praktijk geïmplementeerd wordt.

HF dag 2017 Petra van Pol geeft een update van Connect Hartfalen, een project in samenwerking met (kader)huisartsen. Voor het verbeteren van de kwaliteit van zorg is ook de Landelijke Registratie Hartfalen gestart.

HF dag 2017 Dr. Pieter van Paassen en prof. dr. Hans-Peter Brunner-La Rocca praten over nierfunctiestoornissen die optreden bij HF. Voor de behandeling (veelal met diuretica) is een goed begrip van de pathofysiologie nodig, om een normale volumestatus te behouden.

HF dag 2017 AF komt bij minstens de helft van de HF patiënten voor; de aandoeningen beïnvloeden elkaar negatief. Prof. dr. Isabelle van Gelder geeft aanbevelingen voor de behandeling (rate control/rhythm control) en voor risicofactormanagement.

HF dag 2017 Bekijk de presentatie van Petra van Pol (cardioloog, Alrijne Ziekenhuis, Leiderdorp), gehouden tijdens de Nationale Hartfalendag 2017.

Cardioloog Louise Bellersen en verpleegkundig specialist Marjolein Verdijk delen hoe zij het op de Nijmeegse hartfalen-polikliniek hebben aangepakt om de nieuwe ARNI sacubitril/valsartan als behandeloptie op te nemen.

ESC 2017 Door remming van EDA met een antilichaam kon dilatatie van de kamers en vorming aneurysma worden voorkomen na een acuut MI. Dit preklinisch onderzoek test of chronisch hartfalen met dit antilichaam kan worden voorkomen na acuut MI.

ESC HF 2017 Diabetes verhoogt het risico dat gepaard gaat met CV aandoeningen. Prof. David Fitchett overweegt welke therapeutische mogelijkheden bestaan om dit CV risico te beperken en de toenemende rol van cardiologen in optimale behandeling van CV patiënten met diabetes.

ESC HF 2017 Het 'HeartLogic system' gebruikt parameters zoals hartgeluid, snelheid van ademhaling en activiteit om HF patiënten die risico lopen op decompensatie te kunnen opsporen. Prof. Cowie bespreekt wat er verder nog gedaan moet worden.

ESC HF 2017 Vanaf het ESC HF congres in Parijs deelt professor Voors de teleurstellende resultaten van de RELAX-AHF, waarin behandeling met serelaxine in acuut HF geen verbetering gaf van mortaliteit of verslechtering van HF.

NVVC Voorjaarscongres Een van de updates in de ESC richtlijn over hartfalen is het beschikbaar komen van het middel sacubitril/valsartan. Prof.dr. Rudolf de Boer en dr. Dirk Lok vatten de levendige discussie tijdens het lunchsymposium op de NVVC samen, waarin cardiologen hun eerste ervaringen met dit middel deelden.

HF Voorjaars 2017 Dr. Kevin Damman doet een oproep aan hartfalenprofessionals die zich niet alleen op zorg richten, maar ook interesse hebben in onderzoek en onderwijs, om bij te dragen aan dit netwerk van jonge (<41 jaar) Europese professionals.

HF Voorjaars 2017 Dr. Louisa Antoni sprak op de Voorjaarsbijeenkomst van de Werkgroep Hartfalen over het relatief nieuwe aandachtsgebied van de cardio-oncologie. Doel is om cardiologen en oncologen bij een patiënt die een chemokuur ondergaat samen te laten werken om cardiotoxiciteit te voorkomen.

HF dag 2016 Dr. Alexander H. Maass beveelt het gebruik van device diagnostiek voor patiëntenmanagement aan, met een combinatie van verschillende metingen. Atriumfibrilleren moet agressief worden behandeld, vooral bij CRT super-responders.

Prof. dr. Yigal Pinto deelt wat hij opvallend vond in de ESC HF 2016 richtlijnen, zoals de nieuwe HFmrEF patiëntcategorie, de plaats van natriuretische peptiden in de diagnostiek, alsmede de positie van het nieuwe medicijn sacubitril/valsartan.

HF dag 2016 Prof. dr. Folkert W. Asselbergs geeft een overzicht van genetische dilaterende cardiomyopathie. Dit kan ook voorkomen bij een negatieve familie-anamnese; DNA-onderzoek heeft daarom een toegevoegde waarde.

Dr. Peter van der Meer (Groningen) en dr. Dirk Lok (Deventer) spraken tijdens een ontbijtsymposium tijdens het NVVC congres over de veranderingen ten aanzien van management en behandeling van hartfalen, zoals aanbevolen in de nieuwe ESC richtlijn hartfalen.

HF dag 2016 Petra van Pol geeft een update over de status van het HF Connect project en de uitrol in 2016/2017.

HF dag 2016 Dr. Carolien Lucas bespreekt de doelstellingen van de werkgroep Palliatieve zorg bij hartfalen en de knelpunten bij de ontwikkeling van een nieuwe richtlijn.

HF dag 2016 Nicole Uszko-Lencer bespreekt het belang van trainingsprogramma's voor hartfalenpatiënten. Zowel kracht als uithouding moeten worden getraind.

AHA 2016 Prof. dr. Dirk Jan van Veldhuisen (UMC Groningen) legt uit dat ijzerdeficiëntie een groot probleem is bij hartfalen, leidend tot o.a. een verlaagde inspanningstolerantie. De EFFECT-HF studie toonde dat iv toediening van ijzercarboxymaltose de VO2 max verhoogt en zo verslechtering van HF kan tegengaan.

HF dag 2016 Dr. Erica Rutten legt uit dat gezonde voeding als basis dient voor zowel obesitas, cachexie als sarcopenic obesity. Zout- en vochtreductie blijken effectief te zijn voor het behandelen van oedeem en de symptomen bij chronisch hartfalen

Antistollingsdag 2016 Prof. dr. Freek Verheugt praat over het nut van orale antistollingstherapie bij patiënten met hartfalen. Er loopt nu een studie bij ischemisch hartfalen, waarin een NOAC wordt toegevoegd aan antiplaatjestherapie.

ESC 2016 Prof. dr. Frank Ruschitzka was chairperson van de hartfalen Hot Line op de ESC 2016. Hij zag vijf trials met betrekking tot ICD, telemonitoring en stamcellen die overwegend neutraal waren op primaire eindpunten. Bekijk de video om op de hoogte te blijven van het grote hartfalennieuws van de ESC.

Dr. Peter van der Meer (UMCG) legt uit wat in de nieuwe ESC HF richtlijnen wordt geschreven over de bepaling en behandeling van ijzerdeficiëntie.

ESC 2016 Prof. dr. Mariell Jessup (Philadelphia, PA, VS) bespreekt als voorzitter van de Hot Line sessie 'Heart failure and innovative approaches' kort alle trials die de revue zijn gepasseerd.

ESC 2016 Prof. dr. Harry Crijns (Maastricht) bespreekt de DANISH-studie waarin een ICD bij niet-ischemisch hartfalen werd bestudeerd. De trial, die neutraal was, geeft inzicht in mogelijk betere selectiecriteria voor implantatie van en ICD.

ESC HF 2016 Adriaan Voors, ESC Heart Failure Guideline Task Force Co-voorzitter vat de belangrijkste veranderingen in de 2016 richtlijn samen, vandaag gepresenteerd in Florence op het ESC Heart Failure Congres, ten opzichte van de 2012 richtlijnen.

ESC HF 2016 Dr. Hans Kragten (Heerlen) woonde een sessie bij over diastolisch hartfalen (HFpEF) en deed een aantal nieuwe inzichten op.

ESC HF 2016 Dr. Frans Rutten (Utrecht) zat op het ESC Heart Failure congres een sessie voor over behandeling van co-morbiditeiten bij hartfalen. Dit heeft in de nieuwe Hartfalen richtlijnen extra aandacht gekregen. Hij vat de inzichten samen.

Dr. Marc Pfeffer (Boston, MA, USA) bespreekt bij welke behandeling patiënten baat kunnen hebben, over het gehele spectrum van hartfalen, en hij erkent dat duidelijk effectieve therapie nog ontbreekt voor HFpEF. Nieuwe mogelijkheden lijken echter op komst.

HF Voorjaarsbijeenkomst 2016 Dr. Maarten Lahr (Groningen) sprak op de Voorjaarsbijeenkomst van de Werkgroep Hartfalen over uitdagingen op het gebied van implementatie en health economics van telemonitoring binnen de hartfalenzorg.

ACC 2016 In een editorial in Circulation Heart Failure (maart 2016) signaleerde dr. Milton Packer (Dallas, VS) dat opinieleiders zich te weinig uitspreken over geneesmiddelen die in grote klinische trials uitgebreid zijn getest, waardoor de enorme inspanningen vaak te weinig resultaat hebben. In de video vat hij zijn artikel samen.

HF Voorjaarsbijeenkomst 2016 Prof. dr. Hans-Peter Brunner-La Rocca sprak op de Voorjaarsbijeenkomst van de Werkgroep Hartfalen over MijnHartfalencoach als instrument voor telemonitoring in hartfalenzorg.

HF Voorjaarsbijeenkomst 2016 Prof. dr. Folkert Asselbergs (Utrecht) sprak op de Voorjaarsbijeenkomst van de Werkgroep Hartfalen over de toegevoegde waarde van telemonitoring binnen de hartfalenzorg.

ACC 2016 Dr. Lars Kober werkte als onderzoeker mee aan de ATMOSPHERE. Hij bespreekt de resultaten en gaat in op de controverse rond patiënten met diabetes. 

AHA 2015 De effecten van empagliflozine op hartfalen-eindpunten werden onderzocht in de EMPA-REG Outcome studie. Prof. Inzucchi bespreekt de resultaten.

Prof. Milton Packer (Dallas, TX, VS) bespreekt de wereldwijde geografische verdeling van deelnemende centra aan de PARADIGM-trial.

AHA 2015 Dr. Carolyn Lam (Singapore) bespreekt de resultaten van de fase II SOCRATES-REDUCED studie (vericiguat bij verslechterend chronisch HFrEF).

HF Summit 2015 Op de HF Summit in Barcelona gaf dr. Peter van der Meer (Groningen) een overzicht van nieuwe ontwikkelingen in de medicamenteuze behandeling van hartfalen.

HF 2015 Mark Valk (Utrecht) belicht het perspectief van de huisarts op de Landelijke transmurale afspraak hartfalen. Hiervoor is optimalisering van de samenwerking tussen huisarts en cardioloog een vereiste.

HF 2015 Margo Weerts belicht de Landelijke Transmurale Afspraak Hartfalen vanuit het perspectief van de patiënt. Voor patiënten komt er veel meer duidelijkheid over wat ze van hartfalenzorg kunnen verwachten. De volgende stap is om ook goede aandacht voor de angst van naasten te hebben.

HF 2015 De recente SERVE-HF studie gaf nieuwe inzichten in de behandeling van slaapapneu, dat vaak voorkomt bij hartfalenpatiënten. Longarts dr. Peter Wijkstra (Groningen) bespreekt diagnostiek en behandeling.

HF 2015 TAVI (percutane aortaklep vervanging) is een tweede optie na een chirurgische ingreep bij patiënten met een sterk verhoogd operatierisico. De nieuwe techniek is inmiddels ook beschikbaar voor hartfalenpatiënten met matige aortaklepstenose. Dr. Sjoerd Hofma (Leeuwarden) bespreekt de optiesvoor hartfalenpatiënten.

HF 2015 Prof.dr. Rudolf de Boer en Petra van Pol kijken terug op het programma van Hartfalendag 2015. In de middag stond de nieuwe Landelijke Transmurale Afspraak (LTA) centraal, in de ochtend lag de nadruk op nieuwe technologie.​

ESC Journaal Dr. Kevin Damman bespreekt zijn presentatie  Angiotensin receptor neprilysin inhibition and renal function in heart failure: results from PARADIGM-HF .

ESC Journaal Prof. Rudolf de Boer vertelt heet van de naald over drie hartfalenstudies in Hot Line VI: de OPTILINK-HF (telemonitoring), de CUPID-2 (gentherapie) en de SERVE-HF (behandeling van slaapapneu).

ESC Journaal Prof. Paul Armstrong deed de presentatie voor de pers over de TECOS. Er was geen toename van de indicentie van hartfalen en de mortaliteit in de groep met sitagliptine.

ESC Journaal Prof. Rudolf de Boer (Groningen) nam deel aan de sessie Biomarkers in HF: reality check . Binnen een paar jaar verwacht hij een antwoord op de vraag of clinical decision making gedreven door biomarkers zinnig is of niet.

ESC Journaal Prof. Frank Rademakers (Leuven) presenteerde de DOPPLER-CIP in Hot Line I en doet verslag van de verrassende resultaten van deze studie naar het voorspellen van remodeling bij patiënten met stabiel coronair lijden.

Dr. Hans Kragten (Heerlen) zag op het ESC Hartfalencongres (Sevilla, 26 mei 2015) een satellietsymposium over ijzerdeficiëntie bij hartfalen. Het aanvullen van een ijzertekort kan de kwaliteit van leven verbeteren en de kans op hospitalisatie verminderen.

ACC 2015 Jozine ter Maaten (UMC Groningen) doet een posterpitch voor het onderzoek  Diuretic Response in Acute Heart Failure: An Analysis from ASCEND-HF .  

ACC 2015 Licette Liu (UMC Groningen) doet een posterpitch voor het onderzoek  Tailoring Therapy in Acute Heart Failure: Can Biomarkers Distinguish Responders from Non-Responders?

ACC 2015 Susan Stienen (AMC Amsterdam) doet een posterpitch voor het onderzoek  Absolute Discharge Level or Relative Reduction in NT-proBNP During Hospitalisation for Acute Decompensated Heart Failure as a Target to Reduce 6-Month Mortality? .

Verpleegkundig specialist Marjan Aertsen - Van der Kuip (Utrecht) verwacht dat intraveneus ijzer de kwaliteit van leven bij hartfalenpatiënten kan verbeteren, maar een standaard controle van de ijzerstatus zou eerst duidelijk moeten maken welke groep er baat bij heeft.

AHA 2014 Prof.dr. John McMurray (Glasgow) gaat als hoofdonderzoeker van de PARADIGM-HF dieper in op de opzet van deze succesvolle trial en de gevolgen voor de behandeling van hartfalen.

WCN 2014 Dr. Arend Mosterd bespreekt het commentaar op de PARADIGM-HF trial, dat werd gehoord nadat het eerste enthousiasme over de positieve resultaten was afgezwakt, en wat dit voor de toepassing van de nieuwe ARNI betekent.

Dr. Dirk Lok (Deventer) bespreekt de resultaten van de CONFIRM-HF, waarbij intraveneus ijzer werd gegeven aan patiënten met symptomatisch hartfalen, en of hij deze resultaten nu in de praktijk zal toepassen.

In diverse studies, onder meer de CONFIRM-HF, is aangetoond dat intraveneus ijzer de kwaliteit van leven en de inspanningstolerantie van HF-patiënten kan verbeteren. Peter van der Meer (Groningen) gaat dieper in op de rol van ijzerdeficiëntie bij hartfalen.

Hartfalendag 2014 Loek van Heerebeek (Amsterdam) legt uit dat zowel een stijvere hartspier als factoren buiten het hart bijdragen aan het ziektebeeld HFpEF. Deze complexe situatie is een grote uitdaging voor de ontwikkeling van werkzame therapie.

Hartfalendag 2014 Hartfalen zal in de toekomst steeds meer gaan voorkomen. Op basis van de huidige ontwikkelingen wordt geschat dat 20 procent van de Amerikanen in 2040 hartfalen zal hebben. Dr. Frank Brouwers (Groningen) beschrijft de oorzaken van deze epidemie.

Prof.dr. Rudolf de Boer (Groningen) geeft een overzicht van het hartfalennieuws gepresenteerd op het ESC congres 2014 in Barcelona, met speciale aandacht voor de vroegtijdig gestopte PARADIGM-HF studie.

Hartfalendag 2014 Voor HFpEF (hartfalen met behouden ejectiefractie) is er vooralsnog geen bewezen therapie. Prof. dr. Adriaan Voors (Groningen) bespreekt de stand van zaken.

ESC Journaal Prof. Rudolf de Boer (UMC Groningen) doet verslag van twee hartfalenstudies: de MORE-CRT die bipolaire met quadripolaire leads bij CRT-patiënten vergeleek en de NECTAR-HF die onderzocht of neurostimulatie van de nervus vagus een gunstig effect had op de hartfunctie bij hartfalenpatiënten.

ESC Journaal Dr. Hans Kragten (Heerlen) zag de presentatie van de onverwachte resultaten van de SIGNIFY en constateert dat in deze groep patiënten kennelijk geen behoefte is aan ivabradine, maar dat het middel zinvol blijft bij patiënten met een zwakke hartspier en hartfalen.

ESC Journaal De PARADIGM maakt een langgekoesterde wens werkelijkheid, zegt dr. Arend Mosterd (Amersfoort): een langer leven, minder ziekenhuisopnames en meer kwaliteit van leven.

CVGK.nl introduceert een maandelijkse serie waarin we met een 10’ educatie speciale aandacht geven aan een bepaald thema, gericht op een multidisciplinair publiek. Een specialist uit het veld geeft een bondig overzicht van de stand van zaken in zijn/haar specialisme, zodanig dat ook collegae uit aangrenzende disciplines worden bijgepraat over dit vakgebied.

Werkgroep HF Voorjaar 2014 Een post-hoc analyse van de PROTECT en RELAX hartfalenstudies laat zien dat diuretische respons een extra parameter kan zijn om de prognose van acuut hartfalen (AHF) te voorspellen. Dr. Gerard Linssen (ZGT Almelo) beschrijft het principe en het mogelijke mechanism. 

Werkgroep Hartfalen Voorjaar 2014 Daan Westenbrink (UMCG) bespreekt het nieuws over basaal en translationeel onderzoek van het ESC Hartfalencongres in Athene: het belangrijkste nieuws kwam van niet-coderende RNAs, maar verder was er ook aandacht voor oxidatieve stress, gentherapie, devicetherapie en een nieuw hartfalencurriculum.

Werkgroep Hartfalen Voorjaar 2014 Kevin Damman (UMCG) bespreekt studies van het ESC Hartfalencongres in Athene en blikt vooruit op de resultaten van de PARADIGM-studie die in de Hot Lines van de ESC 2014 in Barcelona (31 augustus) worden gepresenteerd.

ACC 2014 John Teerlink (San Francisco) doet als hoofdonderzoeker van de RELAX II verslag van de recente discussie met de FDA voor zijn Nederlandse collega-onderzoekers van de WCN. In de RELAX II wordt de spannende hypothese onderzocht of serelaxine bij hartfalen de overleving gunstig kan beïnvloeden.

Najaarsbijeenkomst HF 2013 Paul van der Nat (Meetbaar Beter) bespreekt de uitdaging om chronisch hartfalen te gaan registreren via Meetbaar Beter . Belangrijk is dat medisch specialisten de regie hebben.

Najaarsbijeenkomst HF 2013 In Denemarken wordt hartfalenzorg reeds jaren geregistreerd. Anne Nakano (Aarhus) vertelt over de zes uitkomstindicatoren en het jaarlijks advies van een multidisciplinaire commissie aan ziekenhuizen om de kwaliteit van de zorg te verbeteren.

Najaarsbijeenkomst HF 2013 Duidelijk is dat registreren de kwaliteit van de zorg verhoogt, maar dat is niet het hele verhaal. Dr. Arend Mosterd (Amersfoort) staat stil bij de vraag hoe we moeten meten, in het bijzonder bij hartfalen. 

WCN 2013 Voor hartfalen met bewaarde ejectiefractie (HFpEF) is nog geen efficiënte therapie gevonden. Prof. Walter Paulus (VUmc) beschrijft een nieuw paradigma dat mogelijk kan leiden tot een nieuwe behandeling.

AHA Journaal In bepaalde gevallen wordt dopamine als plasmiddel gegeven, hoewel het bewijs voor deze behandeling ontbreekt. Prof. Adriaan Voors (UMC Groningen) zag de ROSE-AHF en concludeert dat dopamine als diureticum achterwege mag worden gelaten.

AHA Journaal Voor diastolisch hartfalen is nog geen effectieve medicatie gevonden. Prof. Adriaan Voors (UMC Groningen) vraagt zich af of spironolacton in TOPCAT de ban gaat breken.

IJzerdeficiëntie komt voor bij ongeveer 50% van de hartfalenpatiënten. In de afgelopen jaren is in deze populatie veel onderzoek gedaan naar het effect van intraveneus ijzer, vooral op het inspanningsvermogen. Dr. Peter van der Meer (UMC Groningen) geeft een overzicht van de studies.

Patiënten met ernstig hartfalen en ijzerdeficiëntie zonder anemie voelen zich vaak beter als ze intraveneus ijzer krijgen. Dirk Lok (Deventer ziekenhuis) wijst op het belang van kwaliteit van leven in deze fase.

Hartfalendag 2013 Voor een kleine groep hartfalenpatiënten kan chirurgie een optie zijn. Prof. Robert Klautz (thoraxchirurg, LUMC) licht de mogelijkheden toe, waarbij hij onder de indruk blijkt van het steunhart (Left Ventricular Assist Device - LVAD).

Hartfalendag 2013 In de regio Alphen aan de Rijn / Leiderdorp zijn protocollen ontwikkeld voor transmurale hartfalenzorg. Petra van Pol (Rijnland ziekenhuis, Leiderdorp) licht toe hoe eerste, tweede en derde lijn samenwerken.

De INTOUCH bestudeerde telemonitoring bij hartfalen. Onderzoeker dr. Arjen de Vries (UMC Groningen) zag geen effect op mortaliteit en heropnames, terwijl de kosten aanzienlijk waren. Toch lijkt telemonitoring niet meer te stoppen.

ESC Heart Failure 2013 Op het ESC-hartfalencongres in Lissabon (25-28 mei 2013) gaf prof. Walter Paulus (cardioloog, VUmc) een presentatie over het diagnosticeren van hartfalen met bewaarde ejectiefractie (HFPEF).

Prof. dr. S. Heymans, cardioloog Maastricht Universitair Medisch Centrum Maart 2011 ** Klik op afbeelding voor interview**

**Prof. John Cleland, cardioloog ** Castle Hill Hospital, Kingston-upon-Hull, United Kingdom