Onderbroken energiebeperkt dieet leidt tot vergelijkbare HbA1c reducties als continu energiebeperkt dieet in obese diabetespatiënten
Een gerandomiseerde, non-inferioriteitsstudie toonde vergelijkbare HbA1c reducties met een onderbroken energiebeperkt dieet, in vergelijking met een continu energiebeperkt dieet, in volwassen T2DM patiënten met obesitas en overgewicht.
Effect of Intermittent Compared With Continuous Energy Restricted Diet on Glycemic Control in Patients With Type 2 Diabetes: A Randomized Noninferiority TrialLiteratuur - Carter S, Clifton PM, Keogh JB. - JAMA Network Open 2018;1(3):e180756
Introductie en methoden
Korte perioden van een streng energiebeperkt dieet gevolgd door langere perioden van gebruikelijke voeding, of om de dag aangepast vasten (onderbroken energiebeperkt dieet, IER) leidt tot vergelijkbaar gewichtsverlies als een continu energiebeperkt dieet (CER) (3-5 kg in 10 weken) [1-3], maar er zijn beperkte data of IER een gunstig effect heeft op geglyceerd hemoglobine (HbA1c) in patiënten met diabetes type 2 (T2DM).
Deze gerandomiseerde non-inferioriteitsstudie evalueerde het langetermijneffect van een IER-dieet, in vergelijking met een CER-dieet gedurende een periode van 12 maanden in T2DM patiënten. Voor dit doeleinde werden T2DM patiënten van ≥18 jaar en een body mass index (BMI) ≥27 kg/m2 1:1 gerandomiseerd naar IER (n=70) of CER (n=67) tussen 2015 en 2017. De IER bestond uit een dieet met 500-600 kcal/dag (inclusief een minimum van 50 g eiwitten per dag) voor twee dagen per week, gevolgd door gebruikelijke voeding voor de andere vijf dagen van de week. De CER bestond uit 1.200-1.500 kcal/dag (30% eiwit, 45% koolhydraat en 25% vet).
Sulfonylureum en insuline werden permanent gestopt als HbA1c <7%, of gestopt op IER-dagen als HbA1c 7-10%, of bleven onveranderd als HbA1c >10%. De primaire uitkomst was een verandering in HbA1c-waarden en de secundaire uitkomst was een verandering in lichaamsgewicht. Exploratieve uitkomsten bestonden uit het aantal dagelijkse stappen, lichaamssamenstelling gemeten met duale-energie x-ray absorptiemetrie, en nuchtere glucose- en serum lipidenwaarden.
Belangrijkste resultaten
- Van 137 deelnemers, met een gemiddelde leeftijd van 61,0±9,1 jaar, gemiddelde BMI van 36,0±5,8, en gemiddeld HbA1c van 7,3%±1,3%, voltooide 70,8% de studie.
- Na 12 maanden waren gemiddelde HbA1c-waarden significant verlaagd, zonder verschillen tussen de behandelgroepen (CER: -0,5%±0,2% vs IER: -0,3%±0,1%; P=0,65). Het verschil van 0,2% (90%CI: -0,2-0,5%) tussen de groepen bevestigde gelijkwaardigheid.
- Gemiddeld gebruik van orale hypoglycemische middelen verlaagde significant in tijd (P<0.001) en was vergelijkbaar in beide groepen (P=0.45), maar voor insuline was de vermindering significant groter in de IER-groep, door stopzetting op dagen met energiebeperkt dieet (P=0.006).
- Het gemiddelde gewichtsverlies was significant in tijd, maar niet voor behandeling (CER: –5,0±0,8 kg vs IER: –6,8±0,8 kg; P=0,25). Het gemiddelde verschil in gewichtsverandering tussen groepen was significant niet vergelijkbaar (–1.8 kg; 90% CI, –3.7 to 0.07 kg). Vergelijkbare resultaten werden gezien voor vetmassa.
- De veranderingen in gemiddelde nuchtere glucose en serum lipidenwaarden verbeterden met gewichtsverlies (P<0.001), zonder verschillen tussen groepen. Stappenaantal was ook vergelijkbaar tussen groepen.
Conclusie
In volwassen T2DM patiënten met obesitas en/of overgewicht leidde een IER-dieet tot vergelijkbare HbA1c reducties als een CER-dieet. Een IER-dieet is acceptabel voor de meeste T2DM patiënten en veilig voor diegenen die geen hypoglycemische middelen gebruiken. Voor patiënten die sulfonylureum en/of insuline gebruiken blijft regelmatige monitoring van bloedglucosewaarden belangrijk.
Referenties
1. Seimon RV, Roekenes JA, Zibellini J, et al. Do intermittent diets provide physiological benefits over continuous diets for weight loss? a systematic review of clinical trials. Mol Cell Endocrinol. 2015;418(pt 2):153-172.
2. Trepanowski JF, Kroeger CM, Barnosky A, et al. Effect of alternate-day fasting on weight loss, weight maintenance, and cardioprotection among metabolically healthy obese adults: a randomized clinical trial. JAMA Intern Med. 2017;177(7):930-938.
3. Williams KV, Mullen ML, Kelley DE, et al. The effect of short periods of caloric restriction on weight loss and glycemic control in type 2 diabetes. Diabetes Care. 1998;21(1):2-8.