Coronavirusinfecties en het cardiovasculaire systeem

CV complicaties van coronavirussen

Coronavirussen, waaronder severe acute respiratory syndrome (SARS), Middle East respiratory syndrome (MERS) en COVID-19, zijn geassocieerd met CV comorbiditeiten en complicaties, zoals myocardletsel, acuut hartletsel, shock, aritmie, acute myocarditis, acuut hartfalen en hartstilstand [1-5]. Een klinisch cohortonderzoek bij 138 patiënten die in het ziekenhuis waren opgenomen voor COVID-19 toonde aan dat acuut hartletsel, shock en aritmie aanwezig waren bij respectievelijk 7.2%, 8.7% en 16.7% van de patiënten [6]. De prevalentie was hoger bij patiënten op de intensive care.

Pathofysiologie en mogelijke implicaties op het CV systeem

Het beta-coronavirus dat aan COVID-19 ten grondslag ligt, heet SARS-CoV-2 en stamt van dezelfde soort als SARS. SARS-CoV bindt aan cellen die virale receptoren tot expressie brengen, met name aan angiotensine-converterend enzym 2 (ACE2) [7]. ACE2 komt ook tot expressie in het hart. Downregulatie van myocardiale en pulmonale ACE2 pathways als gevolg van een SARS-CoV infectie kan bijdragen aan myocardiale ontsteking, longoedeem en acute respiratoire insufficiëntie, zoals werd aangetoond in muizenmodellen en menselijke autopsiepreparaten [8].

Chronische CVD kan mogelijk instabiel worden in aanwezigheid van een virale infectie als gevolg van een onbalans tussen door de infectie veroorzaakte toename van de metabole demand en verminderde cardiale reserve. Systemische ontstekingen die door virussen veroorzaakt worden kunnen ook leiden tot een verhoogd risico op coronaire plaque-ruptuur bij patiënten met coronaire hartziekte en hartfalen. Bovendien kan systemische ontsteking pro-coagulerende effecten hebben, wat het risico op stenttrombose kan verhogen. Als pro-inflammatoire cytokines verhoogd zijn in expressie in weefsels van SARS patiënten, kan dit systemische inflammatoire syndroom in ernstig-aangedane patiënten tot multi-orgaan falen leiden, waaronder ook het hart.

Langetermijnuitkomsten na virale luchtweginfecties

Klinische effecten van longontsteking zijn geassocieerd met een verhoogd risico op CVD tot 10 jaar follow-up [9]. Artikelen over langetermijneffecten na herstel van een respiratoire virusinfectie zijn schaars. Het lipidenmetabolisme in 25 patiënten die hersteld waren van SARS bleef tot 12 jaar na klinisch herstel verstoord [10]. Een andere studie toonde aan dat hartafwijkingen die werden waargenomen bij 8 patiënten met H7N9-influenza tijdens ziekenhuisopname binnen 1 jaar weer normaal waren [11]. Wetenschappelijke rapporten over het virale fenotype, klinische kenmerken, de ernst van de ziekte en de impact van de behandeling zijn essentieel voor het optimaliseren van de medische behandeling en om de overleving op korte termijn te verbeteren. Er zijn echter ook follow-upstudies nodig na uitbraken van respiratoire virusepidemieën bij patiënten die herstelden van respiratoire infecties om inzicht te krijgen in de langetermijneffecten van mogelijke extra-pulmonale manifestaties.

Conclusie

CVD Patiënten hebben mogelijk een hoger risico op nadelige klinische uitkomsten van infecties met respiratoire virussen. Bovendien kunnen deze virale infecties mogelijk langdurige gevolgen hebben voor de algehele CV gezondheid. Interdisciplinaire behandeling van ernstige gevallen, vooral bij CVD patiënten, en langdurige klinische follow-up zijn daarom belangrijk.

Referenties

Download de slide Vind dit artikel online op Eur Heart J.