Verschillend effect van LDL- en HDL-niveaus op kleine en grote-vatenziekte en stroketype
Mendeliaanse randomisatiestudie suggereert dat verlagen van LDL met name atherosclerose in grote vaten beïnvloedt, en niet in occlusie van kleine vaten, terwijl verhogen van HDL met name gunstig voor kleine vaten lijkt.
Role of Blood Lipids in the Development of Ischemic Stroke and its Subtypes: A Mendelian Randomization StudyLiteratuur - Hindy G, Engström G, Larsson SC, et al. - Stroke. 2018;49:820-827
Introductie en methoden
LDL-c-verlagende studies laten zien dat statinetherapie leidt tot een risicoreducite van eerste en recidief ischemische stroke (IS) [1-3]. Het is echter onduidelijk of hetzelfde geldt voor verschillende IS subtypes, en of HDL-c en triglyceriden (TGs) ook oorzakelijk betrokken zijn in de ontwikkeling van IS.
Deze Mendeliaanse Randomisatiestudie (MR) onderzocht het causale verband van LDL-c, HDL-c en TGs met de ontwikkeling van IS en de subtypes daarvan. De bestudeerde subtypeswaren cardio-embolisch, grote vaten atherosclerose-beroerte, en kleine arterie-occlusie. Samenvatting-niveau data voor 185 genoombrede single nucleotide polymorfismes geassocieerd met LDL-c, HDL-c en TGs werden verkregen uit de publiek beschikbare genoombrede associatiestudie-data van het Global Lipids Genetics Consortium, waaronder 188577 individuen van met name Europese afkomst [4]. De samenvatting-niveau-data voor IS en de subtypes werden verkregen uit het National Institute of Neurological Disorders and Stroke−Stroke Genetics Network, dat 16851 IS gevallen en 32473 controles van met name Europese afkomst bevat [5]. Op basis van de Org 10172 in Acute Stroke Treatment criteria [6], hadden 2410 casus grote vaten atherosclerosis IS, hadden 3186 kleine arterie-occlusie IS, en waren 3,427 cardio-embolie IS casus.
Belangrijkste resultaten
- Genetisch voorspelde LDL-c was geassocieerd met een hoger risico op IS (OR: 1.12; 95%CI: 1.01–1.24; P=0.024; per 1-SD toename van LDL-c in conventionele MR).
- MR-Egger (ontwikkeld om bias door kleine studie of ongebalanceerde pleiotropie te detecteren) liet een sterker verband zien (OR: 1.22; 95%CI: 1.05–1.43), en gaf geen aanwijzing voor een pleiotropische bias (P intercept=0.14).
- MR doet een direct verband vermoeden tussen genetisch verhoogd LDL-c en grote vaten-atherosclerose IS (OR: 1.28; 95%CI: 1.07–1.53; P=0.007).
- Genetisch voorspelde LDL-c was niet geassocieerd met kleine arterie-occlusie (OR: 1.21; P=0.303) noch met cardio-embolische stroke.
- Genetisch voorspelde stijgingen van HDL-c niveaus waren geassocieerd met een lager risico op kleine arterie-occlussie IS (OR: 0.79; 95%CI: 0.67–0.93; P=0.004; per 1-SD stijging van HDL-c). Multivariabele MR analyses lieten geen significante associatie zien tussen HDL-c en IS, en de MR-Egger schatting toonde een nul-associatie (OR: 1.01; 95%CI: 0.87–1.18).
- Er warden geen verbanden gezien voor HDL-c met algemeen IS (OR: 0.91; P=0.071) of grote vaten-atherosclerose (OR: 0.93; P=0.480) of cardio-embolisch IS.
- Genetisch voorspelde TGs lieten geen verband zien met IS of een van de subtypes.
Conclusie
Deze MR studie laat zien dat genetisch verhoogde LDL-c niveaus het risico op IS verhogen, en met name het risico op grote vaten-atherosclerose IS. Genetisch voorspelde hogere HDL-c niveaus lieten een verband zien met een lager risico op kleine arterie-occlusie IS. Genetisch verhoogde TG-niveaus waren niet geassocieerd met een risicodaling van IS of een van de subtypes.
Referenties
1. Baigent C, Blackwell L, Emberson J, et al; Cholesterol Treatment Trialists’ (CTT) Collaboration. Efficacy and safety of more intensive lowering of LDL cholesterol: a meta-analysis of data from 170,000 participants in 26 randomised trials. Lancet. 2010;376:1670–1681.
2. Amarenco P, Bogousslavsky J, Callahan A 3rd, et al; Stroke Prevention by Aggressive Reduction in Cholesterol Levels (SPARCL) Investigators. High-dose atorvastatin after stroke or transient ischemic attack. N Engl J Med. 2006;355:549–559.
3. Hosomi N, Nagai Y, Kohriyama T, et al; J-STARS Collaborators. The Japan Statin Treatment Against Recurrent Stroke (J-STARS): a multicenter, randomized, open-label, parallelgroup study. EBioMedicine. 2015;2:1071–1078.
4. Willer CJ, Schmidt EM, Sengupta S, et al; Global Lipids Genetics Consortium. Discovery and refinement of loci associated with lipid levels. Nat Genet. 2013;45:1274–1283.
5. NINDS Stroke Genetics Network (SiGN), International Stroke Genetics Consortium (ISGC). Loci associated with ischaemic stroke and its subtypes (SiGN): a genome-wide association study. Lancet Neurol. 2016;15:174–184.
6. Adams HP Jr, Bendixen BH, Kappelle LJ, et al. Classification of subtype of acute ischemic stroke. Definitions for use in a multicenter clinical trial. TOAST. Trial of Org 10172 in Acute Stroke Treatment. Stroke. 1993;24:35–41.
Download de slideVind dit artikel online op Stroke
Klik om de slide te bekijken
