Assessment of an education and guidance program for apixaban adherence in non-valvular atrial fibrillation: the randomized AEGEAN study

Gepresenteerd op de ESC 2015 door Gilles Montalescot (Parijs, Frankrijk) (Hot Line II)   

Achtergrond

Aan antistolling met vitamine K antagonisten (VKA) kleven praktische bezwaren, zoals een smal therapeutisch venster, veelvuldige interacties met voedsel en andere medicatie en de noodzaak voor frequent monitoren van de INR en aanpassingen van de dosering. NOACs hebben deze bezwaren niet. Het is echter mogelijk dat therapietrouw bij NOACs minder is, juist omdat het routinematige monitoren in antistollingsklinieken niet nodig is.

Er is weinig bekend over therapietrouw aan NOACs wanneer gebruikt bij strokepreventie bij atriumfibrilleren (SPAF). De AEGEAN studie onderzocht de impact van het educatieve programma op de therapietrouw van patiënten die tweemaal daags apixaban krijgen voor SPAF, ten opzichte van standaard voorlichting over de ziekte en de behandeling. Het educatieve programma bestond uit een informatiebrochure met uitleg over AF en de rol van antistolling, herinneringen (via sleutelhanger en alerts op de telefoon) en toegang tot een virtuele kliniek met personeel van bestaande VKA-antistollingsdiensten.

Therapietrouw werd gemeten met behulp van het elektronisch monitoring device (EMD) ‘Helping Hand’ waarin een blisterverpakking met medicatie zit, die registreert als de verpakking wordt verwijderd. Een enkele, geïsoleerde gemiste dosering werd beschouwd als therapietrouw. Twee gemiste doseringen binnen 24 uur, of meerdere gemiste doseringen achtereen werden gezien als non-adherence. Persistentie werd gedefinieerd als de afwezigheid van permanent staken van de medicatie (ten minste 30 dagen achtereen non-adherence).

Belangrijkste resultaten

• ·      De therapietrouw was erg hoog in beide groepen. In week 4 werd 94.32% therapietrouw gezien bij standaardzorg en 93.88% in de groep die het educatieve programma volgde. In week 12 was de therapietrouw respectievelijk 92.30% en 91.80%. In week 24 (primair eindpunt) waren respectievelijk 88.51% en 88.34% therapietrouw. De groepen verschilden niet significant (P=0.89).
• ·      Persistentie (secundair eindpunt) verschilde ook niet tussen de twee groepen, waarbij standaardzorg 90.8% en het educatieve programma  91.1% (P=0.76) lieten zien.
• ·      Het aantal geverifieerde klinische uitkomsten in week 24 was over het algemeen laag. Numeriek gezien traden iets meer events op bij patiënten in het educatieve programma.

Conclusie

De AEGEAN studie laat zien dat therapietrouw aan apixaban erg hoog is (88%) in de eerste zes maanden van behandeling, wanneer dit tweemaal daags wordt voorgeschreven voor SPAF. Ook de persistentie was erg hoog (90.8%). Het pro-actieve educatieve programma had geen toegevoegde waarde voor therapietrouw; in de eerste zes maanden van behandeling werd apixaban even goed ingenomen wanneer deelnemers niet extra actief werden geïnformeerd over de behandeling.

Tijdens de persconferentie kwam ter sprake dat het bij een dergelijke verrassend hoge therapietrouw moeilijk is om een effect van een interventie te zien. De extra voorlichting die normaalgesproken bij antistolling met VKAs wordt gegeven, blijkt echter niet noodzakelijk om een goede therapietrouw te bereiken met een NOAC. In een persbericht zei Gilles Montalescot: "We hebben de beste tools gebruikt voor het voorlichtingsprogramma, inclusief het personeel en de procedures van de antistollingsklinieken, en dit bleek allemaal zinloos."

Een tweede fase van de studie loopt nog om het effect van deze interventie op de langere termijn te evalueren, waarin patiënten die het educatieve programma hadden doorlopen, opnieuw worden gerandomiseerd naar voortgang van dat programma, of overgaan op standaardzorg.

- Onze berichtgeving is gebaseerd op de op het ESC congres verstrekte informatie -

Het ESC Journaal 2015 is mede mogelijk gemaakt door een unrestricted educational grant van MSD.