Cardiovasculaire Geneeskunde.nl

WCN congres | Octogenarians en cardiologie

29-30 nov 2018 - Dr. Jan Paul Ottervanger

De mens wordt steeds ouder en we kijken dan ook niet meer op van het stijgende aantal individuen >100 jaar. Dr. Jan Paul Ottervanger stelde daarom dat ‘oud’ een relatief begrip is: hij liet zien dat momenteel wordt voorspeld dat de levensverwachting elke vier jaar toeneemt met een heel jaar. Dit komt doordat we met de laatste ontwikkelingen in de cardiologie verschillende ziektebeelden, zoals ischemische hartziekten, ritmestoornissen, hartklepafwijkingen en HF, niet alleen voorkómen maar ook steeds beter kunnen behandelen. Dit geldt ook voor de oudere populatie, waarbij het voordeel van bepaalde therapie zelfs toeneemt met leeftijd, zoals bijvoorbeeld invasieve behandeling van non-STEMI. Door betere preventie en behandeling is mortaliteit door CVD dan ook sterk afgenomen in Nederland en staan CVD niet langer meer bovenaan de lijst met meest voorkomende doodsoorzaken.

Ondanks de betere preventie en behandeling, blijft de ziektelast in Nederlandse ouderen toenemen, waarmee mogelijk de KvL afneemt. Ottervanger besprak enkele uitdagingen op dit gebied. Ten eerste is er weinig bewustzijn over het effect van een gezonde leefstijl op prognose. Het is belangrijk om een gezonde leefstijl, zoals een regelmatige controle voor BP, cholesterol en glucose, stoppen met roken, lichaamsbeweging en een gezond dieet, te stimuleren bij de patiënt. “Het is nooit te laat om een prognose te veranderen”, voegde Ottervanger hier aan toe.

Een tweede probleem dat we vaak zien is onderbehandeling bij oudere patiënten. Zo heeft slechts een op de drie mannen en een op de vier vrouwen >80 jaar een gereguleerde BP, vaak door onderbehandeling. De oorzaak wordt vaak gevonden in bijwerkingen, angst voor overbehandeling in kwetsbare ouderen, cognitieve achteruitgang, minder voordelige effecten door comorbiditeiten, en verandering in klinische prioriteiten en behandelvoorkeur van de patiënt. Ten derde is er minder evidence-based medicatie beschikbaar voor oudere patiënten. Dit heeft als gevolg dat kwetsbare ouderen overbehandeld en fittere ouderen patiënten onderbehandeld worden. Daarnaast zijn oudere patiënten vaak ondervertegenwoordigd in klinische studies, waardoor eindpunten mogelijk niet de behoeften van oudere patiënten reflecteren, en ontbreekt keuzehulp voor artsen. Ten slotte is er beperkte ervaring in shared decision-making (SDM). Ondanks voldoende bewijs, zoals grotere tevredenheid bij patiënten, lagere kosten, positieve gedragsverandering, vermindering van symptomen, en het ontbreken van negatieve resultaten, maken artsen nog te weinig gebruik van SDM. Artsen geven vaak aan geen tijd te hebben, liever de richtlijnen na te willen leven, geen training in dit proces te hebben gehad of extra betaald te willen krijgen.

Ottervanger sloot af met enkele laatste uitdagingen in de oudere patiëntenpopulatie, bestaande uit polyfarmacie, kennis over heterogeniteit, samenwerking met andere disciplines en meer onderzoek naar wat ouderen zelf willen.

Het is onze taak om gezamenlijke besluitvorming te bevorderen en daarmee KvL te verbeteren in oudere patiënten, concludeerde Ottervanger.

Bekijk de slides.

Deel deze pagina met collega's en vrienden: