Impressie | Diagnostiek en behandeling FH bij kinderen – hoe eerder, hoe beter!

Dr. Bert Wiegman hield een pleidooi om er met detectie en behandeling van familiaire hypercholesterolemie (FH) bij kinderen vroeg bij te zijn. Bij kinderen met homozygote FH (HoFH, LDL-c 15 tot 30 mmol/L) kan een hartinfarct optreden bij een leeftijd tussen 3 en 6 jaar. LDL-c-aferese is een veilige therapie en leidt tot een significante reductie in zowel LDL-c als xanthomata in kinderen met HoFH [1]. De effectiviteit met betrekking tot CVD protectie is echter nog onduidelijk en moet onderzocht worden in een internationale prospectieve cohort studie.

Wat is de situatie bij heterozygote FH (HeFH) patiënten? Het relatieve risico op coronaire hartziekte (CHD) is 11.1 keer zo groot in mannen met HeFH en 17.3 keer zo groot bij vrouwen bij een leeftijd tussen de 25 en 40 jaar, vergeleken met mensen zonder HeFH [2]. Bij HeFH (LDL-c 4 tot 10 mmol/L) kan een hartinfarct optreden bij een leeftijd tussen de 30 en 60 jaar. Vergeleken met mensen met LDL-c in de normaal range en geen genetische mutatie die geassocieerd is met FH, hebben mensen met hoog LDL-c (>5 mmol/L) en geen mutatie een 6-voudig hoger risico op CVD. Mensen met hoog LDL-c én een mutatie hebben een 22-voudig hoger CVD risico, omdat verhoogd LDL-c al vanaf de geboorte aanwezig is [3]. Vroege behandeling is dus essentieel. Gelukkig worden mensen met FH steeds beter opgespoord dankzij genetische counseling en familieonderzoek. Bij een geschatte prevalentie van 1/250 in Nederland zijn er echter nog zeer veel mensen waarvan niet bekend is dat ze HeFH hebben. Er wordt verwacht dat bij deze prevalentie 700 kinderen per jaar in Nederland geboren worden met FH. Er ligt dus nog een enorme uitdaging om deze mensen te identificeren.

Twee selectieve screeningcriteria om de diagnose van FH te kunnen stellen bij kinderen en adolescenten zijn familiegeschiedenis met premature CHD en hoge LDL-c waarden. Bij tweemaal gemeten LDL-c >5 mmol/L waarbij secundaire oorzaken uitgesloten zijn, is FH zeer waarschijnlijk. Bij tweemaal gemeten LDL-c >4 mmol/L en premature CHD bij een familielid of hoog LDL-c bij een ouder is FH zeer waarschijnlijk. Bij tweemaal gemeten LDL-c >3.5 mmol/L en een genetische diagnose bij een ouder of bij een bewezen pathogene mutatie in het kind is er definitief sprake van FH [5]. Bij kinderen met FH moet voorkomen worden dat ze gaan roken en ze moeten al op jonge leeftijd een vetarm dieet volgen.

Bij kinderen met FH wordt in het AMC elke twee jaar een echo van de halsslagader gemaakt. In vergelijking met niet-aangedane broers of zussen neemt de wanddikte (intima-media dikte, IMT) 15 keer zo snel toe bij kinderen met FH. Bij niet-aangedane mensen bereikt de IMT een waarde van 0.8 mm bij een leeftijd van 80 jaar. Mensen met FH bereiken deze waarde al bij een leeftijd van 40 jaar. Hoe eerder behandeling wordt gestart, hoe minder stijl de stijgende IMT-lijn [6,7]. In een 2 jaar durende klinische trial is aangetoond dat statinetherapie LDL-c reduceerde met 25% vergeleken met placebo in kinderen met FH. De grote verassing was dat de IMT daalde met statinetherapie. De wanddikte werd dus dunner bij kinderen met FH op statinetherapie, terwijl de wanddikte bij kinderen met FH op placebo toenam [8]. Het cholesterol wat op deze jonge leeftijd nog niet verkalkt is, kan dus nog uit de vaten, zolang er tijdig wordt gestart met statinetherapie.

Referenties

Bekijk de video